Question

Jak doszło do uzależnienia się Rzeczypospolitej od Rosji ??

Answer 1

Już w XVII w. zaczęły uwidaczniać się wewnętrzne słabości Polski, które z biegiem czasu nasilały się coraz bardziej, prowadząc ostatecznie do upadku Rzeczpospolitej. Jednak wiek XVIII i rządy dynastii saskich Wettinów przyniosły Polsce najwięcej strat. Nie chodzi tu tylko o nieudolność władców, ale o coraz bardziej dające o sobie znać położenie geopolityczne Polski. Zmienił się dotychczasowy układ polityczny, coraz większe znaczenie zaczęła zdobywać Rosja i Prusy, przede wszystkim kosztem Szwecji. Rosja przeżywała wzrost gospodarczy, jednak do rozwoju potrzebowała dostępu do morza, co stało się pierwotnym powodem zainteresowania Polską. XVIII wiek był trudnym okresem w dziejach naszego kraju. Był to okres silnych przemian ustrojowo - gospodarczych. Reformy przeprowadzone w europejskich państwach spowodowały powstanie świetnie zorganizowanych mocarstw. Takim mocarstwem za czasów Piotra I stała się także Rosja, od której Polska pozostawała w stałej zależności przez całe XVIII stulecie.
August II Saski koronował się na króla Polski po śmierci Jana III Sobieskiego. Dla nowego władcy zdobycie tronu Rzeczpospolitej było tylko etapem w planowanej karierze. Tak naprawdę August II nigdy nie kierował się dobrem Polski, a jedynie interesami własnej dynastii. Jako jednoczesny książę Saksonii zawarł antyszwedzki sojusz z Danią i Rosją oraz uwikłał Polskę w wojnę północną o Inflanty, co doprowadziło do otwartego konfliktu między monarchą a magnaterią. Spowodowało to tragiczne skutki w funkcjonowaniu aparatu państwowego. Doskonałą sposobność do interwencji rosyjskiej w kraju tworzyła destabilizacja polityczna, będąca skutkiem walk o koronę między Augustem II i Stanisławem Leszczyńskim, fatalnego funkcjonowania sejmu, urzędów centralnych oraz stale toczącej się na terytorium Polski wojny. Zantagonizowane strony poprosiły Piotra I o mediację w rozwiązaniu konfliktu. Wojska rosyjskie wkroczyły do Polski i pod ich kontrolą zorganizowany został w 1717r. w Warszawie Sejm Niemy, którego postanowienia w rzeczywistości umacniały zasadnicze formy ustroju Polski, co oczywiście stawiało Rosję w bardzo korzystnej sytuacji. Wielka wojna północna zakończyła się zawarciem pokoju w Nystad w 1721 r. Rosji przypadły Inflanty, a Prusy odebrały Szwecji Szczecin, utrwalając swoją władzę na Pomorzu Zachodnim. Natomiast z Polską ostatecznie przestano się liczyć na arenie międzynarodowej. Traktowano ją wyłącznie jako teren rozgrywek politycznych, o czym świadczy chociażby niezaproszenie delegacji Rzeczpospolitej na rokowania pokojowe do Nystad. Przejawem żywego oddziaływania Rosji na sprawy polskie jest układ zawarty w 1720 r. w Poczdamie pomiędzy Rosją a Prusami dotyczący utrzymania dotychczasowego ustroju w Polsce. Już 12 lat później w traktacie Trzech Czarnych Orłów Rosja, Austria i Prusy zobowiązały się do wspólnego działania w sprawie elekcji własnego kandydata na tron polski. Jak widać priorytetem i czynnikiem, który umożliwiał ingerencję w wewnętrzne sprawy Polski, było dla Rosji utrzymanie wolnej elekcji oraz zasady liberum veto. Pozwalało to paraliżować wszystkie działania sejmu, mogące wpływać na oddalenie się Rosji od spraw Polski. Po śmierci Augusta II w Polsce dochodzi do wojny domowej, która zostaje zakończona kolejną interwencją rosyjską i przeforsowaniem na tron Augusta III. Elekcja ta podtrzymywała nieprzerwanie uzależnienie Polski od działań Rosji. Za rządów Augusta III wyłoniły się dwa obozy polityczne. Jednym z nich była „Familia”, obóz zrzeszony wokół rodziny Czartoryskich, do którego należeli m.in. Stanisław Poniatowski i Andrzej Załuski. Stronnictwo to było finansowane przez dwór rosyjski i realizowało jego politykę, co najlepiej świadczy o bezustannym rosyjskim zainteresowaniu Polską. Drugi obóz, nazywany hetmańskim, skupiał rodziny Potockich, Branickich i Sapiehów. Oba stronnictwa rywalizowały ze sobą, wzajemnie uniemożliwiając sobie przeprowadzenie jakichkolwiek reform