Question

Informacje na temat różnych planów filmowych.

Answer 1

PLANY
Plan wyznaczany jest przez odległość kamery od głównego obiektu filmowanego w danym ujęciu. Odległość ta określa wyraz emocjonalny i charakter zadań danego ujęcia. Plan wyznacza stosunek postaci do otoczenia, przez co nadaje scenie odpowiednie znaczenie. Podział na plany jest oczywiście umowny. Przyjęło się odróżniać osiem podstawowych planów filmowych.

PLAN TOTALNY
Plan totalny służy to pokazania miejsca, w którym rozgrywa się akcja. Kręcony jest z większej odległości by widz mógł dobrze zorientować się gdzie się znajdują bohaterzy. Takie plany należy kręcić ze statywu, aby niczym nie rozpraszać widza. Plany totalne wprowadzają widza w miejsce akcji, w związku z czym ujęcia takie powinny trwać wystarczająco długo by widz mógł dostrzec najistotniejsze elementy danego miejsca. Do takich ujęć można też używać panoram, zwłaszcza kiedy odsłaniają coś nowego albo obejmują bardzo szeroki horyzont.

PLAN OGÓLNY
Plan ogólny jest kręcony z nieco mniejszej odległości niż plan totalny i ma za zadanie dokładniej wprowadzić widza w miejsce akcji, pokazując na przykład co konkretnie bohaterowie robią, ile znajduje się osób na planie i jaki panuje klimat. Za każdym razem gdy zmieniamy miejsce akcji, dobrze jest przedstawić bohaterów w planie ogólnym. Widz powinien śledzić naszą historię a nie rozwiązywać po drodze zagadki, gdzie znajdują się aktorzy (no chyba że scenariusz tego wymaga).

PLAN PEŁNY
Jest to plan w pewnym sensie naturalny. W planie pełnym bohater ukazany jest w całości (od stop do głowy). W planie pełnym dominująca postać jest wyraźnie określona i ukazuje związek postaci z miejscem akcji. Otoczenie staje się coraz mniej ważne. Czasem stosuje się do wprowadzenia postaci, gdzie tło może coś powiedzieć o danej postaci albo wprowadzić do akcji, np. postać wchodząca do sklepu, baru. Plan pełny stosowany jest dość rzadko, raczej jako forma przejściowa pomiędzy planem ogólnym a planami bliższymi.

PLAN AMERYKAŃSKI
Plan amerykański, czyli od kolan wzwyż, jest pierwszym planem, który przenosi uwagę widza na bohaterów. Dobrze go stosować gdy chcemy przybliżyć relację widza z bohaterami, jednocześnie pokazując co bohaterowie robię, i w jakich relacjach są w stosunku do siebie. Plan amerykański jest dość często stosowanym planem, nadającym się do filmowanie aktorów rozmawiających. Plan ten dokładnie odpowiada naszej percepcji, kiedy żaden szczegół nie jest podkreślony i nasz wzrok naturalnie skłania się ku twarzy.

PLAN ŚREDNI
Plan średni to plan przejściowy. Postaci filmowane są od pasa w górę. W kadrze wciąż może znaleźć się kilka postaci, jednocześnie widzimy je na tyle blisko, że możemy dostrzec ich gesty czy emocje.

PÓŁZBLIŻENIE
Otoczenie i scenografia w tym planie praktycznie przestaje być zauważalna w związku z czym półzbliżenia stosujemy kiedy uwagę chcemy skupić na postaciach. Filmujemy popiersie bohatera. Półzbliżeniem reżyser wyodrębnia najważniejsze dla akcji osoby, izolując od reszty otoczenia.

ZBLIŻENIE
Zbliżenie koncentruje się na twarzy bohatera, uwidacznia jego stan wewnętrzny, a także szczegóły jego wyglądu (zmarszczki, blizny). Za pomocą zbliżeń pokazujemy stany emocjonalne bohatera. Stosujemy go więc ostrożnie z aktorami-amatorami, którzy nie mają jeszcze umiejętności wyrażania mimiką twarzy sztucznych emocji. W zbliżeniu widzimy postać od gardła do czubka głowy.

DETAL
Duże zbliżenie rekwizytów. Zazwyczaj kręcąc detal pomijamy tło, tak aby wypełnił kadr. Duże zbliżenie człowieka stosowane jest nie tyle dla pokazania jego stanów emocjonalnych ale raczej dla podkreślenia reakcji fizycznej (np. oka człowieka zażywającego narkotyki, krwawiące usta martwego człowieka). Detal jest dobrym planem przebijającym dwa ujęcia. Często stosowany do zwrócenia uwagi widza na jakiś szczegół, który wyjaśnia sytuację np. obrączka na palcu kobiety, którą nasz bohater chce poderwać.

Wybór planów
Z reguły wyboru planów dokonuje reżyser. Najczęściej zależy on od roli człowieka w danym ujęciu. Trzeba zastanowić się co chcemy pokazać, czy to jest rola dynamiczna, czy raczej refleksyjna. Drugim czynnikiem wpływającym na decyzję o planie jest stosunek akcji do opisu. Na ile akcja sama w sobie opisuję scenę a na ile potrzebuje się wesprzeć scenografią. Ostatnim kryterium jest stopień natężenia uwagi. Czy uwagę koncentrujemy od dużej przestrzeni do emocji bohaterów, cz też najpierw zwracamy uwagę na emocję bohatera powoli wyjaśniając przyczyny danej emocji.

Łączenie planów
Łączenie planów wykonuje się w montażu, poprzez zlepienie ze sobą różnych ujęć. Plany należy łączyć ze sobą w sposób interesujący, pobudzający percepcję. Trzeba uważać, żeby następstwo planów nie było zbyt drastyczne, (chyba, że chodzi nam właśnie o taki efekt) ani zbyt nudne od ogółu do szczegółu. Odpowiedni wybór planów może dodać filmowi charakteru i dynamiki, więc próbujcie z nimi eksperymentować.

Answer 2

Plany filmowe pełnią funkcję estetyczną. Ze względu na oczekiwany efekt dzielimy na :

a) rozpraszające uwagę

Plan ogólny - obejmuje dużą przesztrzeń, na tle której sylwetka człowieka jest drobnym elementem w kompozycji całości.

Plan pełny - postać ludzka ukazana jest od stóp do głów, przy znacznym ograniczeniu tła,

Plan amerykański - człowiek występujący na pierwszym planie pokazany jest jedynie do kolan,

b) koncentrujące uwagę

Półzbliżenie - popiersie człowieka, jest to plan pośredni między amerykańskim, a zbliżeniem,

Zbliżenie - twarz człowieka lub głowa zwierzęcia, naga lub ręka, przedmiot wypełniający kadr, strona gazety lub książki,

Detal - szczegół postaci człowiek ( oko, dłoń) lub fragment przedmiotu '.