Szybkość pojazdu o masie 1 t wzrosła na drodze 0,5 km od 54 km/h do 90 km/h. Średnia siła oporu miała wartość 1,2 kN. Przy założeniu, że pojazd jechał ruchem jednostajnie przyspieszonym, oblicz: a) pracę silnika na tej drodze, b) czas jazdy i średnią moc silnika.
a = [m/s²] - wymiar zgodny z fizycznym wymiarem przyśpieszenia.
Teraz z kolei, znając wartość przyśpieszenia "a" możemy wyliczyć wartość siły Fw, która "pokonując" siłę oporu Fop, nadaje pojazdowi przyśpieszenie "a":
[5] Fw = m *a
A po podstawieniu wartości:
Fw = 1000 * 0,4
Fw = 400 N (nie sprawdzam już kolejny raz prawidłowości jednostek).
Z "drugiej strony", wiadomo, że siła wypadkowa Fw, to różnica siła działających na pojazd, czyli różnicą pomiędzy faktyczną siłą F powodującą ruch pojazdu i siłą oporu Fop, zatem:
[6] Fw = F - Fop
To, z przekształcenia:
F = Fw + F op
A po podstawieniu wartości:
F = 400 + 1200
F = 1600 N
I to ta siła wykonuje pracę nazywaną tu (w zadaniu) "pracą silnika - Ws", a mianowicie:
Odpowiedź:
1. Praca silnika na drodze S: Ws = 800 kJ
2. Czas jazdy: t = 25 s
3. Średnia moc silnika: Ps = 32 kW
Wyjaśnienie:
Dane z zadania:
m = 1 t = 1000 kg
S = 0,5 km = 500 m
ΔV = Vk - Vp = 90 km/h - 54 km/ h = 36 km/h
= 36 km/h *[1000 m/km] / [3600 s/h] = 36 / 3,6 [m/s] = 10 m/s
Uwaga:
Vp = V₀ = 54 km/h = 15 m/s
Vk = 90 km/h = 25 m/s
Fop = 1,2 kN = 1200 N
Ruch pojazdu - ruch jednostajnie przyśpieszony
Wzór na drogę S w ruchu jednostajnie przyśpieszonym (z prędkością początkową V₀):
[1] S = V₀ * t + 1/2 * a * t²
Z przekształcenia tego wzoru, otrzymamy:
S = V₀ * t + 1/2 * a * t²
1/2*a*t² + V₀*t - S = 0
Wzór na prędkość w ruchu jednostajnie przyśpieszonym (z prędkością początkową V₀):
[2] Vk = V₀ + a*t
Z przekształcenia tego wzoru, otrzymamy:
a = (Vk - V₀)/t
Zatem, z równań: [1] i [2], po podstawieniu do [1] wyrażenia za "a" z [2] otrzymamy wyrażenie pozwalające obliczyć czas trwania ruchu "t":
1/2*[(Vk-V₀)/t]*t² + V₀*t - S = 0
1/2*(Vk-V₀)*t + V₀*t - S = 0
t*[1/2*(Vk-V₀) + V₀] - S = 0
t*[1/2*(Vk-V₀) + V₀] = S / (: [1/2*(Vk-V₀) + V₀] ) - obustronne dzielenie przez " [1/2*(Vk-V₀) + V₀] "
[3] t = S/[1/2*(Vk-V₀) + V₀]
A po podstawieniu wartości (na razie bez wymiarów):
t = 500 / [1/2 * (25 - 15) + 15]
t = 500 / [1/2 * 10 + 15]
t = 500 / [5 + 15]
t = 500 / 20
t = 25 s
Sprawdzenie wymiarów (jednostek):
t = S/[1/2*(Vk-V₀) + V₀]
t = [m] / [m/s] ⇒ t = [m] * [s/m] ⇒ t = [s] - prawidłowy wymiar czasu.
Znając czas trwania ruchu "t", możemy, wracając do równania [2] wyliczyć przyśpieszenie a" w tym ruchu:
Vk = V₀ + a*t
A po przekształceniu:
[4] a = (Vk - V₀)/t
I po podstawieniu wartości:
a = (25 - 15) / 25
a = 10/25
a = 0,4 m/s²
Sprawdzenie wymiaru (jednostki) przyśpieszenia "a":
a = (Vk - V₀)/t
a = [m/s]/[s]
a = m/s*s]
a = [m/s²] - wymiar zgodny z fizycznym wymiarem przyśpieszenia.
Teraz z kolei, znając wartość przyśpieszenia "a" możemy wyliczyć wartość siły Fw, która "pokonując" siłę oporu Fop, nadaje pojazdowi przyśpieszenie "a":
[5] Fw = m *a
A po podstawieniu wartości:
Fw = 1000 * 0,4
Fw = 400 N (nie sprawdzam już kolejny raz prawidłowości jednostek).
Z "drugiej strony", wiadomo, że siła wypadkowa Fw, to różnica siła działających na pojazd, czyli różnicą pomiędzy faktyczną siłą F powodującą ruch pojazdu i siłą oporu Fop, zatem:
[6] Fw = F - Fop
To, z przekształcenia:
F = Fw + F op
A po podstawieniu wartości:
F = 400 + 1200
F = 1600 N
I to ta siła wykonuje pracę nazywaną tu (w zadaniu) "pracą silnika - Ws", a mianowicie:
[7] Ws = F * S
A po podstawieniu wartości:
Ws = 1600 * 500
Ws = 800 000 J
Ws = 800 kJ
Średnia moc silnika - Ps:
[8] Ps = Ws / t
A po podstawieniu wartości:
Ps = 800 000 / 25
Ps = 32 000 W
Ps = 32 kW