1. Na wszystkie umieszczone w pobliżu Ziemi ciała działa siła zwana siłą powszechnego ciążenia lub siłą grawitacji. Siła ta jest przyczyną spadania ciał na Ziemię.
2. Siły powszechnego ciążenia działają między każdymi dwoma ciałami posiadającymi masę.
3. Prawo powszechnego ciążenia (Izaak Newton).
Każde dwa ciała przyciągają się wzajemnie siłami wprost proporcjonalnymi do iloczynu ich mas i odwrotnie proporcjonalnymi do kwadratu odległości między ich środkami. ~
4. Siły powszechnego ciążenia stanowią przyczynę ruchu planet wokół Słońca. Siłą dośrodkową w takim ruchu jest siła grawitacyjnego działania Słońca na planetę. Podobnie siła powszechnego ciążenia jest przyczyną ruchu Księżyca i sztucznych satelitów wokół Ziemi.
5. Przykłady. a) Jak zmieni się (wzrośnie, czy zmaleje, ile razy) siła wzajemnego oddziaływania grawitacyjnego ciał, jeśli: – masa jednego z tych ciał wzrośnie 4-krotnie, a drugiego zmaleje 8-krotnie? – odległość między ciałami zmaleje 5-krotnie? – masy obydwu ciał zmaleją: jednego 3-krotnie, a drugiego 4-krotnie, a odległość między nimi wzrośnie 6-krotnie?
b) Na siłomierzu zawieszono ciało o masie 10 kg. Przedstaw na wykresie jak zmieniało się wskazanie siłomierza w zależności od odległości od powierzchni Ziemi (do odległości równej czterem promieniom ziemskim). Zadanie domowe
1. Umieszczone na pewnej wysokości nad powierzchnią Ziemi ciało spada na skutek przyciągania go przez Ziemię. Wiadomo, że oddziaływanie ciał jest zawsze wzajemne. Zgodnie z tym ciało to też przyciąga Ziemię do siebie. Wyjaśnij dlaczego nie obserwujemy ruchu Ziemi w kierunku spadającego ciała.
2. Oblicz wartość siły wzajemnego oddziaływania między Ziemią a Księżycem, odczytując potrzebne dane z tabeli niektórych wielkości astronomicznych zamieszczonych na końcu podręcznika.
3. Przeczytaj paragraf „Odległości w astronomii” (str.66). Odpowiedz na pytania: a) Co to jest jednostka astronomiczna ? Jakie odległości mierzymy w jednostkach astronomicznych? b) Co to jest rok świetlny? Jakie odległości mierzymy w latach świetlnych? Ile kilometrów ma rok świetlny?
Masa- miara oddziaływań ciał na siebie .
1. Na wszystkie umieszczone w pobliżu Ziemi ciała działa siła zwana siłą powszechnego ciążenia lub siłą grawitacji. Siła ta jest przyczyną spadania ciał na Ziemię.
2. Siły powszechnego ciążenia działają między każdymi dwoma ciałami posiadającymi masę.
3. Prawo powszechnego ciążenia (Izaak Newton).
Każde dwa ciała przyciągają się wzajemnie siłami wprost proporcjonalnymi do iloczynu ich mas i odwrotnie proporcjonalnymi do kwadratu odległości między ich środkami.
~
4. Siły powszechnego ciążenia stanowią przyczynę ruchu planet wokół Słońca. Siłą dośrodkową w takim ruchu jest siła grawitacyjnego działania Słońca na planetę. Podobnie siła powszechnego ciążenia jest przyczyną ruchu Księżyca i sztucznych satelitów wokół Ziemi.
5. Przykłady.
a) Jak zmieni się (wzrośnie, czy zmaleje, ile razy) siła wzajemnego oddziaływania grawitacyjnego ciał, jeśli:
– masa jednego z tych ciał wzrośnie 4-krotnie, a drugiego zmaleje
8-krotnie?
– odległość między ciałami zmaleje 5-krotnie?
– masy obydwu ciał zmaleją: jednego 3-krotnie, a drugiego 4-krotnie,
a odległość między nimi wzrośnie 6-krotnie?
b) Na siłomierzu zawieszono ciało o masie 10 kg. Przedstaw na wykresie jak zmieniało się wskazanie siłomierza w zależności od odległości od powierzchni Ziemi (do odległości równej czterem promieniom ziemskim).
Zadanie domowe
1. Umieszczone na pewnej wysokości nad powierzchnią Ziemi ciało spada na skutek przyciągania go przez Ziemię. Wiadomo, że oddziaływanie ciał jest zawsze wzajemne. Zgodnie z tym ciało to też przyciąga Ziemię do siebie. Wyjaśnij dlaczego nie obserwujemy ruchu Ziemi w kierunku spadającego ciała.
2. Oblicz wartość siły wzajemnego oddziaływania między Ziemią a Księżycem, odczytując potrzebne dane z tabeli niektórych wielkości astronomicznych zamieszczonych na końcu podręcznika.
3. Przeczytaj paragraf „Odległości w astronomii” (str.66). Odpowiedz na
pytania:
a) Co to jest jednostka astronomiczna ? Jakie odległości mierzymy
w jednostkach astronomicznych?
b) Co to jest rok świetlny? Jakie odległości mierzymy w latach
świetlnych? Ile kilometrów ma rok świetlny?