MINERAŁY Minerały, stanowiące budulec skał, są powszechne w naszym otoczeniu. Zaliczają się do nich tak pospolite substancje, jak sól, grafit ołówka czy talk używany do wyrobu pudru. Należą tu jednak również tak rzadkie substancje, jak srebro, złoto czy diamenty. Minerały są różnorodne, ale mają wiele cech wspólnych - każdy z nich jest występującym na ziemi naturalnym ciałem stałym o jednorodnym składzie chemicznym, każdy ma właściwą sobie strukturę krystaliczną, a większość z nich nigdy nie była częścią żywego organizmu. Uczeni wyróżnili łącznie około 2000 minerałów, z których około 20 stanowi aż 95% skorupy ziemskiej. Minerały, charakteryzujące się rozmaitością kształtów i kolorów, fascynowały ludzi zawsze. Już neandertalczycy posypywali ciała zmarłych krwistoczerwonym hematytem, zapewne aby przywróciły im rumianą cerę, zaś w grobach z epoki neolitu znajdowane są bryłki złota. W późniejszych czasach wierzono, że ametysty chronią przed upiciem się, zaś opale przynoszą pecha. Kamienie szlachetne są nadal cenione ze względu na swe piękno i rzadkość występowania. Mniej szlachetne minerały są często bardzo poszukiwane jako cenne surowce przemysłowe. Niektóre cenne kamienie ozdobne, na przykład perły, korale, bursztyny czy gagaty, są pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, jednak ogromna większość kamieni szlachetnych i półszlachetnych, zwanych inaczej klejnotami - to minerały. Najcenniejsze kamienie szlachetne to diamenty, szmaragdy, szafiry i rubiny, cenione za nieskazitelną przezroczystość, piękny połysk, twardość i za to, że występują bardzo rzadko. Dlatego też minerały stanowią najważniejszą ozdobę w życiu każdej kobiety, a nawet i mężczyzn.
SKAŁY Skały dzielą się na trzy główne grupy: skały magmowe, osadowe i metamorficzne. Podział ten wynika ze sposobu ich powstawania. skały magmowe powstają z magmy, czyli płynnego materiału z wnętrza ziemi. Jeśli magma twardnieje w głębi skorupy ziemskiej, stygnie powoli, tworzą granit lub inne skały gruboziarniste. Jeśli wypływa na powierzchnię ziemi, ochładza się szybko, tworząc bazalt lub inne rodzaje skał wulkanicznych. Skały osadowe powstają wtedy, gdy warstwy materiału niesionego przez wodę lub wiatr ulegają skamienieniu. Niektóre z nich, np. piaskowiec albo łupek, zbudowane są ze zwietrzałych okruchów innych, starszych skał. Inne, jak niektóre rodzaje wapieni, tworzą się z rozpuszczonych w wodzie minerałów. Grubość warstwy skał osadowych wynosić może od kilku centymetrów do kilkuset metrów. Gdy istniejące skały poddane zostaną działaniu wysokiej temperatury i ciśnienia, ich masy ulegają ponownej krystalizacji i tak powstają skały metamorficzne. Granit przechodzi wówczas w skałę zwaną gnejsem, łupek staje się łupkiem krystalicznym, wapień przeobraża się w marmur, zaś piaskowiec w kwarcyt. Skały te mogą później ulegać dalszym przekształceniom. Większość skał składa się z jednego lub więcej minerałów, ułożonych w charakterystyczny sposób. Granit, na przykład, złożony jest głównie z kwarcu i skalenia. Istnieją jednak skały utworzone z pozostałości żywych organizmów. Węgiel to ciało stałe zbudowane ze skamieniałych roślin, wiele rodzajów wapieni jest zbudowanych z muszli i szkieletów rozmaitych zwierząt morskich, od koralowców po małże, zaś niektóre najstarsze wapienie zostały utworzone z mikroskopijnych glonów. licze na naj pliss
MINERAŁY
Minerały, stanowiące budulec skał, są powszechne w naszym otoczeniu. Zaliczają się do nich tak pospolite substancje, jak sól, grafit ołówka czy talk używany do wyrobu pudru. Należą tu jednak również tak rzadkie substancje, jak srebro, złoto czy diamenty. Minerały są różnorodne, ale mają wiele cech wspólnych - każdy z nich jest występującym na ziemi naturalnym ciałem stałym o jednorodnym składzie chemicznym, każdy ma właściwą sobie strukturę krystaliczną, a większość z nich nigdy nie była częścią żywego organizmu. Uczeni wyróżnili łącznie około 2000 minerałów, z których około 20 stanowi aż 95% skorupy ziemskiej.
Minerały, charakteryzujące się rozmaitością kształtów i kolorów, fascynowały ludzi zawsze. Już neandertalczycy posypywali ciała zmarłych krwistoczerwonym hematytem, zapewne aby przywróciły im rumianą cerę, zaś w grobach z epoki neolitu znajdowane są bryłki złota. W późniejszych czasach wierzono, że ametysty chronią przed upiciem się, zaś opale przynoszą pecha. Kamienie szlachetne są nadal cenione ze względu na swe piękno i rzadkość występowania. Mniej szlachetne minerały są często bardzo poszukiwane jako cenne surowce przemysłowe.
Niektóre cenne kamienie ozdobne, na przykład perły, korale, bursztyny czy gagaty, są pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, jednak ogromna większość kamieni szlachetnych i półszlachetnych, zwanych inaczej klejnotami - to minerały. Najcenniejsze kamienie szlachetne to diamenty, szmaragdy, szafiry i rubiny, cenione za nieskazitelną przezroczystość, piękny połysk, twardość i za to, że występują bardzo rzadko. Dlatego też minerały stanowią najważniejszą ozdobę w życiu każdej kobiety, a nawet i mężczyzn.
SKAŁY
Skały dzielą się na trzy główne grupy: skały magmowe, osadowe i metamorficzne. Podział ten wynika ze sposobu ich powstawania. skały magmowe powstają z magmy, czyli płynnego materiału z wnętrza ziemi. Jeśli magma twardnieje w głębi skorupy ziemskiej, stygnie powoli, tworzą granit lub inne skały gruboziarniste. Jeśli wypływa na powierzchnię ziemi, ochładza się szybko, tworząc bazalt lub inne rodzaje skał wulkanicznych. Skały osadowe powstają wtedy, gdy warstwy materiału niesionego przez wodę lub wiatr ulegają skamienieniu. Niektóre z nich, np. piaskowiec albo łupek, zbudowane są ze zwietrzałych okruchów innych, starszych skał. Inne, jak niektóre rodzaje wapieni, tworzą się z rozpuszczonych w wodzie minerałów. Grubość warstwy skał osadowych wynosić może od kilku centymetrów do kilkuset metrów.
Gdy istniejące skały poddane zostaną działaniu wysokiej temperatury i ciśnienia, ich masy ulegają ponownej krystalizacji i tak powstają skały metamorficzne. Granit przechodzi wówczas w skałę zwaną gnejsem, łupek staje się łupkiem krystalicznym, wapień przeobraża się w marmur, zaś piaskowiec w kwarcyt. Skały te mogą później ulegać dalszym przekształceniom.
Większość skał składa się z jednego lub więcej minerałów, ułożonych w charakterystyczny sposób. Granit, na przykład, złożony jest głównie z kwarcu i skalenia. Istnieją jednak skały utworzone z pozostałości żywych organizmów. Węgiel to ciało stałe zbudowane ze skamieniałych roślin, wiele rodzajów wapieni jest zbudowanych z muszli i szkieletów rozmaitych zwierząt morskich, od koralowców po małże, zaś niektóre najstarsze wapienie zostały utworzone z mikroskopijnych glonów. licze na naj pliss
Skały – duże skupiska minerałów jednorodnych lub różnorodnych. Ze względu na sposób powstania wyróżnia się skały magmowe, osadowe i metamorficzne.
Minerał pierwiastek lub związek chemiczny będący normalnie ciałem krystalicznym, którego struktura ukształtowała się w toku procesów geologicznych