Question

Co to nurt dworski i sarmacki ? Czym się charakteryzuje ?

Answer 1

Kontrreformacja miała wpływ na kształt całej epoki, był to wielki ruch skierowany przeciwko reformacji prowadzonych przez kościół katolicki. Na jej czele w Polsce stanął Zygmunt III Waza. Przeniesienie stolicy z Krakowa do Warszawy oznaczał w rzeczywistości likwidację silnie centralnego ośrodka kulturalnego kraju, miejsca skąd naukamogłaby promieniować na całą Rzeczpospolitą. Dworki magnackie i szlacheckie starały się przejąć rolę centrów kultury, co spowodowało rozwarstwienie się kultury polskiej na dwa nurty:
- nurt DWORSKI, ulegający wpływom zagranicznym, czerpiących przykład z wzorów obcych, oparcie poezji na jakimś zaskakującym i szokującym pomyśle
- nurt DWORKOWY zwany sarmackim, ziemiańskim, ceniący niemal do przesady swojskość, rodzinność, skupiający się na poszanowaniu polskości i tradycji.
Sarmatyzm był poglądem o szczególnym pochodzeniu szlachty polskiej. Sarmatom przypisywano wiele wspaniałych cech charakteru ( wrodzoną dumę, odwagę, męstwo, wierność). Polska szlachta przypisywała sobie sarmacki pochodzenie.
Polski sarmatyzm w tej chwili utożsamiany jest z negatywnymi cechami XVII i XVIII wiecznej szlachty polskiej: megalomanią (przesadne przekonanie o swojej wartości i wyższości nad innymi stanami), ksenofobią (lękiem przed wszystkim co obce), nacjonalizmem ( poczuciem wyższości racji polskiej nad innymi narodami, a także nietolerancją religijną, awanturnictwem, snobizmem i skłonnościami do pijatyk. Pewna niechęć do nauki to także jedna z cech sarmatyzmu , uważano bowiem za wystarczające wykształcenie wniesione z kolegiów jezuickich.
Dworki szlacheckie okazały się jedyną ostoją polskości oraz siedliskiem tradycjonalizmu i konserwatyzmu.