Question

Co to jest TLENEK RODNIKOWY?
(opis, cechy, przykłady)

Answer 1

Rodniki (lub wolne rodniki) - atomy lub cząsteczki posiadające jeden lub więcej wolnych (niesparowanych) elektronów, czyli posiadające spin elektronowy różny od 0. Niektóre układy o całkowitym spinie równym 0, lecz wykazujące tzw. polaryzację spinową (np. niektóre stany przejściowe) czasem traktowane są jako dwurodniki.
Najprostszym rodnikiem jest pojedynczy atom wodoru, który składa się z protonu i jednego niesparowanego elektronu.
Rodniki są często centrami aktywnymi wielu reakcji chemicznych takich jak np.: polimeryzacja wolnorodnikowa oraz występują w minimalnych stężeniach w cytoplazmie komórek organizmów żywych, gdzie ich stężenie jest jednak ściśle kontrolowane.
Rodniki powstają np. na skutek homolitycznego rozpadu wiązań chemicznych, tj. takiego, w wyniku którego przy obu częściach rozerwanej cząsteczki zostaje po jednym z elektronów, które wcześniej tworzyły wiązanie. Może ono następować pod wpływem naświetlania promieniowaniem ultrafioletowym, promieniowaniem rentgenowskim, przez bombardowanie elektronami, w wyniku niektórych reakcji redoks, a także w wyniku termicznego rozpadu (tzw. dysocjacji termicznej) takich związków jak np.: nadtlenki lub sole diazoniowe.

Rodniki odgrywają dość ważną rolę w przebiegu wielu reakcji chemicznych, zarówno o znaczeniu biologicznym, jak i przemysłowym.