Question

co bylo powodem by sienkiewicz dostal poetycka nagrode nobla za quo vadis ?

Answer 1

Henryk Sienkiewicz od ustanowienia w 1901 r. literackiego Nobla był jednym z głównych kandydatów do tej nagrody. Otrzymał ją w 1905 roku, a jednym z  pretendentów do tego wyróżnienia była wtedy także Eliza Orzeszkowa - uważa doc. Bron, który przygotowuje naukową publikację na temat kulis przyznania Nobla Sienkiewiczowi.

Bron jest absolwentem historii Uniwersytetu Warszawskiego i pracownikiem naukowym Wyższej Szkoły Soedertoern w Sztokholmie. W latach 1987–1996 był pracownikiem Akademii Szwedzkiej, gdzie w bibliotece kierował działem literatur słowiańskich.

Archiwa Akademii, Komitetu Noblowskiego i Fundacji Noblowskiej są szczelnie zamknięte - obowiązuje klauzula 50 lat od przyznania nagrody. Publikacje na temat kulisów przyznawania Nagród Nobla, nie opierające się na dokumentach, są najczęściej wyłącznie przypuszczeniami.

Podobnie było z Sienkiewiczem, który miał otrzymać nagrodę, bo - jak niektórzy pisali - "nie było komu jej przyznać" albo dlatego, że "ziemie polskie ogarnięte były antycarską rewolucją 1905 r.", czy też dlatego, iż "Amerykanie i Anglicy wydali w ogromnym nakładzie +Qvo vadis+ i jest to nagroda za jedną książkę". Żadne z tych i dziesiątek innych twierdzeń nie znajdują potwierdzenia w dokumentach wyszukanych przez Brona.

Sienkiewicz był jednym z czołowych kandydatów już do pierwszej edycji nagrody. Inauguracyjne posiedzenie Komitetu Noblowskiego, przygotowującego kandydatury oraz materiały o nich, odbyło się 19 października 1900 r. Dyskutowano o 25 pisarzach, których kandydatury wcześniej napłynęły z różnych krajów. Kilku członków Komitetu, m.in. członek Szwedzkiej Akademii Hans Hildebrand, zaproponowało wtedy Henryka Sienkiewicza.

Komitet zlecił więc znawcom literatury opracowanie opinii o polskim powieściopisarzu. Ponieważ jednak jej autorzy spóźnili się z pracą, nagrodę otrzymał pisarz francuski Sully Prudhomme.