CHŁOPI scharakteryzuj problem Witka podczas pobytu w kościele w czasie wypominek
gmaildxdfa
"Chłopi" Władysława Reymonta to epopeja, gdyż są tu spełnione wszystkie cechy tego gatunku literackiego. Jest to obszerny utwór powieściowy przedstawiający realistyczny obraz społeczeństwa chłopskiego w przełomowych momentach historycznych (rusyfikacja, wspomnienia o powstaniu styczniowym) i społecznych (rodzi się świadomość klasowa chłopów). Na to wskazuje obszerny obraz wsi, dynamiczny i statyczny charakter życia wiejskiego. Bogactwo szczegółów dotyczących pracy, zabaw, obrzędów, obowiązujących konwenansów, poczucia estetycznego ludu. Przedstawione rozwarstwienie wsi i konflikty są ukazane w perspektywie historycznej, co ma wartość dla realizmu powieści. Szeroki rozmach epicki wskazuje na epopeję życia wsi.
O postawie epickiej decydują trzy czynniki: - możliwie najpełniejsza znajomość przedstawionego środowiska, - zdolność całościowego jego ujęcia (zarówno gdy chodzi o czynniki wiążące i zespalające owe środowisko, jak i o znamienne dlań wewnętrzne sprzeczności i konflikty), - jak najdalej posunięta rzeczywistość i bezstronność przedstawienia artystycznego, co wymaga rezygnacji z wszelkiego dydaktyzmu oraz z autorskich komentarzy i refleksji nie zbieżnych z systemem wartości wyznaczonym przez pogląd na świat bohaterów utworu.
Władysław Reymont potrafił zespolić te elementy w sposób artystyczny, odtworzył obraz wsi widziany jakby z zewnątrz i z wewnątrz.
Mając na uwadze "Pana Tadeusza" należy stwierdzić, że epos - to przeżycie opisanych chwil wraz z narodem.
Reymont przy zachowaniu dużej dozy obiektywizmu i rzeczywistości w kreśleniu panoramy życia chłopskiego daje wyraz swojej sympatii dla chłopstwa i wierzy w jego doniosłe znaczenie jako fundamentalnej warstwy narodu. Chociaż unika bezpośredniej wypowiedzi deklaratywnej, tak jednak kreśli obraz wsi, że nasuwa się stwierdzenie Gospodarza z "Wesela": "Chłop potęgą jest i basta".
O epopei świadczy tendencja Reymonta do widzenia świata z pozycji systemu wartości wytworzonego przez kulturę ludową i stanowiącego fundamentalną wartość dzieła jako eposu. dzięki tej warstwie tworzywa, odrębnego i specyficznego Reymont stał się realistą, epikiem wsi. Nawet humor i przygoda są wkomponowane w tok akcji, nie stanowią "przerywnika", jak to bywa np. u Sienkiewicza czy Żeromskiego. Przyrodę ukazuje pisarz przez ludzkie przeżycia i sytuacje, w codziennym obcowaniu i dlatego widzi nie tylko jej piękno, ale i brzydotę:"... czas uczynił się zgoła psi, rozmiękły, zimny i przymglony, (...) dzień się niejeden widział jako ten psiak utytłany, błotem ociekły i z zimna skamlący". Element brzydoty i pospolitości nie jest, jak u naturalistów, wyrazem negacji zastanego świata, ani też wyrazem katastroficznego pesymizmu, jak u modernistycznych dekadentów - lecz pojawia się jako wyraz wierności i prawdziwości w odtwarzaniu określonych sytuacji (np. opis bójek, chorób). O tym, że "Chłopów" można nazwać epopeją chłopską świadczą też: - wielopłaszczyznowość i wielostronność widzenia postaci i sytuacji; - obrazy ukazujące stopniowe przeobrażanie się starej wsi w nową. Z. Dębicki zestawia "Chłopów" z "Panem Tadeuszem" pisząc: "Jak Podkomorzy był <>, podobnie Boryna przejdzie przez literaturę do historii jako <> chłop starego porządku". - Reymontowi wydawało się, że następuje moment świtu Polski chłopskiej, dlatego wspomina o pomyśle zbiorowego wykupu Podlesia, a raczej wymiany lasu na ziemię orną, o zorganizowaniu pomocy dla poszukiwanego przez żandarmów Rocha, o konieczności przeciwstawienia się rosyjskiej szkole - czyli momentem przełomowym (cecha epopei) jest nie tylko sytuacja historyczna ale i świadomość chłopska (świadomość czysto stanowa zaczyna przeobrażać się w świadomość społeczną i obywatelską).
CHŁOPI - TOM 1 (JESIEŃ)
Akcja toczy się w Lipicach.
TOK ZDARZENIOWY /PRACE NA POLU, KULTURA/ 1. Zbieranie ziemniaków / sianie zboża 2. Przygotowanie do Jarmarku / każdy może się tam zaopatrzyć we wszystkie towary potrzebne na zimę lub uzyskać ze sprzedaży płodów rolnych i żywego inwentarza pieniądze konieczne do uregulowania starych rachunków i długów 3. Jarmark 4. Zbieranie kapusty 5. Zbiorowe obieranie kapusty 6. Zaręczyny w karczmie/ Jagna i Boryna 7. Zapowiedzi w kościele 8. Dzień Zaduszny / mieszkańcy idą do kościoła i na cmentarz, aby pomodlić się za zmarłych 9. Przygotowania do wesela Jagny i Boryny 10. Tańce / wieczerza / wódka / zabawy / tańce 11. Przenosiny panny młodej do domu męża 12. Śmierć Kuby 13. Dalszy ciąg weseliska w domu Boryny
# koncepcja czasu- wieczny, powtarzalny, płynący powoli ale nieuchronnie # bohater zbiorowy- gromada wiejska, na której tle przedstawieni są bohaterowie indywidualni. # fabuła epizodyczna- wiele zdarzeń nie tworzy akcji, lecz służy budowaniu tła społecznego i obyczajowego #eksponowanie przyrody jako bohatera równorzędnego człowiekowi #szczegółowy opis przedmiotów, sytuacji, wyglądu, obyczajów, tradycji #połączenie dwóch stylów opowiadania: - patetycznego (scena śmierci Boryny), - realistycznego (służącego opisowi codzienności chłopów)
Bohaterowie: - Wieś podzielona jest na najbogatszych, średniozamożnych, biedotę i komorników. Bogacze trzymają się razem, a z biedotą nie utrzymują kontaktów- gardzą nią. Biedota wiejska często jest pozbawiona ziemi i własnych chat- ziemia dla mieszkańców wsi jest bardzo ważna. - poczucie więzi z gromadą, jest dla chłopów bardzo ważna, bez niej nie potrafią żyć- hamuje ich arogancję. Ale o tym wie jedynie ten, kto czegoś już w swym życiu doświadczył - ,,Człowiek jeno z biedy da czasem folgę ozorowi, ale w sercu co inszego siedzi, że czy chce, czy nie chce, a z drugimi radować się musi albo smucić. Nie poradzi żyć z osobna, nie...' - chłopi wiedzieli wszystko o wszystkich, co było rzeczą, która szczególnie leżała w polu ich zainteresowań. Kiedy Jagna zdradzała Borynę najpierw z Antkiem, później z wójtem i Jasiem, natychmiast odbiło się to głośnym odzewem. Zaczęto plotkować, jawnie wyrażać swoją dezaprobatę i negatywny stosunek zarówno do Jagny i jej kochanków, jak i do Boryny, jako męża, który udaje, iż niczego się nie domyśla. - Na wesele Boryny zaproszono najzamożniejszych gospodarzy. Bogatego Macieja nie obchodził los biedoty. Kiedy proszono go do dziedzica w sprawie zatrudniania najuboższych przy wyrębie dworskiego lasu, odmówił. - solidarność chłopska w trudnych sytuacjach, wsparcie- pomoc w budowie domu,
O postawie epickiej decydują trzy czynniki:
- możliwie najpełniejsza znajomość przedstawionego środowiska,
- zdolność całościowego jego ujęcia (zarówno gdy chodzi o czynniki wiążące i zespalające owe środowisko, jak i o znamienne dlań wewnętrzne sprzeczności i konflikty),
- jak najdalej posunięta rzeczywistość i bezstronność przedstawienia artystycznego, co wymaga rezygnacji z wszelkiego dydaktyzmu oraz z autorskich komentarzy i refleksji nie zbieżnych z systemem wartości wyznaczonym przez pogląd na świat bohaterów utworu.
Władysław Reymont potrafił zespolić te elementy w sposób artystyczny, odtworzył obraz wsi widziany jakby z zewnątrz i z wewnątrz.
Mając na uwadze "Pana Tadeusza" należy stwierdzić, że epos - to przeżycie opisanych chwil wraz z narodem.
Reymont przy zachowaniu dużej dozy obiektywizmu i rzeczywistości w kreśleniu panoramy życia chłopskiego daje wyraz swojej sympatii dla chłopstwa i wierzy w jego doniosłe znaczenie jako fundamentalnej warstwy narodu. Chociaż unika bezpośredniej wypowiedzi deklaratywnej, tak jednak kreśli obraz wsi, że nasuwa się stwierdzenie Gospodarza z "Wesela": "Chłop potęgą jest i basta".
O epopei świadczy tendencja Reymonta do widzenia świata z pozycji systemu wartości wytworzonego przez kulturę ludową i stanowiącego fundamentalną wartość dzieła jako eposu. dzięki tej warstwie tworzywa, odrębnego i specyficznego Reymont stał się realistą, epikiem wsi. Nawet humor i przygoda są wkomponowane w tok akcji, nie stanowią "przerywnika", jak to bywa np. u Sienkiewicza czy Żeromskiego. Przyrodę ukazuje pisarz przez ludzkie przeżycia i sytuacje, w codziennym obcowaniu i dlatego widzi nie tylko jej piękno, ale i brzydotę:"... czas uczynił się zgoła psi, rozmiękły, zimny i przymglony, (...) dzień się niejeden widział jako ten psiak utytłany, błotem ociekły i z zimna skamlący". Element brzydoty i pospolitości nie jest, jak u naturalistów, wyrazem negacji zastanego świata, ani też wyrazem katastroficznego pesymizmu, jak u modernistycznych dekadentów - lecz pojawia się jako wyraz wierności i prawdziwości w odtwarzaniu określonych sytuacji (np. opis bójek, chorób). O tym, że
"Chłopów" można nazwać epopeją chłopską świadczą też:
- wielopłaszczyznowość i wielostronność widzenia postaci i sytuacji;
- obrazy ukazujące stopniowe przeobrażanie się starej wsi w nową. Z. Dębicki zestawia "Chłopów" z "Panem Tadeuszem" pisząc: "Jak Podkomorzy był <>, podobnie Boryna przejdzie przez literaturę do historii jako <> chłop starego porządku".
- Reymontowi wydawało się, że następuje moment świtu Polski chłopskiej, dlatego wspomina o pomyśle zbiorowego wykupu Podlesia, a raczej wymiany lasu na ziemię orną, o zorganizowaniu pomocy dla poszukiwanego przez żandarmów Rocha, o konieczności przeciwstawienia się rosyjskiej szkole - czyli momentem przełomowym (cecha epopei) jest nie tylko sytuacja historyczna ale i świadomość chłopska (świadomość czysto stanowa zaczyna przeobrażać się w świadomość społeczną i obywatelską).
CHŁOPI - TOM 1 (JESIEŃ)
Akcja toczy się w Lipicach.
TOK ZDARZENIOWY /PRACE NA POLU, KULTURA/
1. Zbieranie ziemniaków / sianie zboża
2. Przygotowanie do Jarmarku / każdy może się tam zaopatrzyć we wszystkie towary potrzebne na zimę lub uzyskać ze sprzedaży płodów rolnych i żywego inwentarza pieniądze konieczne do uregulowania starych rachunków i długów
3. Jarmark
4. Zbieranie kapusty
5. Zbiorowe obieranie kapusty
6. Zaręczyny w karczmie/ Jagna i Boryna
7. Zapowiedzi w kościele
8. Dzień Zaduszny / mieszkańcy idą do kościoła i na cmentarz, aby pomodlić się za zmarłych
9. Przygotowania do wesela Jagny i Boryny
10. Tańce / wieczerza / wódka / zabawy / tańce
11. Przenosiny panny młodej do domu męża
12. Śmierć Kuby
13. Dalszy ciąg weseliska w domu Boryny
# koncepcja czasu- wieczny, powtarzalny, płynący powoli ale nieuchronnie
# bohater zbiorowy- gromada wiejska, na której tle przedstawieni są bohaterowie indywidualni.
# fabuła epizodyczna- wiele zdarzeń nie tworzy akcji, lecz służy budowaniu tła społecznego i obyczajowego
#eksponowanie przyrody jako bohatera równorzędnego człowiekowi
#szczegółowy opis przedmiotów, sytuacji, wyglądu, obyczajów, tradycji
#połączenie dwóch stylów opowiadania: - patetycznego (scena śmierci Boryny), - realistycznego (służącego opisowi codzienności chłopów)
Bohaterowie:
- Wieś podzielona jest na najbogatszych, średniozamożnych, biedotę i komorników. Bogacze trzymają się razem, a z biedotą nie utrzymują kontaktów- gardzą nią. Biedota wiejska często jest pozbawiona ziemi i własnych chat- ziemia dla mieszkańców wsi jest bardzo ważna.
- poczucie więzi z gromadą, jest dla chłopów bardzo ważna, bez niej nie potrafią żyć- hamuje ich arogancję. Ale o tym wie jedynie ten, kto czegoś już w swym życiu doświadczył - ,,Człowiek jeno z biedy da czasem folgę ozorowi, ale w sercu co inszego siedzi, że czy chce, czy nie chce, a z drugimi radować się musi albo smucić. Nie poradzi żyć z osobna, nie...'
- chłopi wiedzieli wszystko o wszystkich, co było rzeczą, która szczególnie leżała w polu ich zainteresowań. Kiedy Jagna zdradzała Borynę najpierw z Antkiem, później z wójtem i Jasiem, natychmiast odbiło się to głośnym odzewem. Zaczęto plotkować, jawnie wyrażać swoją dezaprobatę i negatywny stosunek zarówno do Jagny i jej kochanków, jak i do Boryny, jako męża, który udaje, iż niczego się nie domyśla.
- Na wesele Boryny zaproszono najzamożniejszych gospodarzy. Bogatego Macieja nie obchodził los biedoty. Kiedy proszono go do dziedzica w sprawie zatrudniania najuboższych przy wyrębie dworskiego lasu, odmówił.
- solidarność chłopska w trudnych sytuacjach, wsparcie- pomoc w budowie domu,