Question

Charakterystyka podstawowych branż przemysłu przetwórczego i ich baza surowcowa na świecie. (wymienic min.5)

Answer 1

HUTNICTWO ŻELAZA – należy do tradycyjnych gałęzi przemysłu. Wytop surówki żelaza znany był już w XV wieku p.n.e. jednak jeszcze w końcu XVII w. jej produkcja światowa nie przekraczała 170 000 ton. Dopiero w 1870 r. osiągnęła 13 mln ton, a na początku XX w. – 41 mln ton. W drugiej połowie XIX w. upowszechniła się produkcja stali otrzymywanej bezpośrednio z roztopionego żelaza. W 1865-1914 światowa produkcja stali zwiększyła się z 0,5 do ponad 50 mln ton. Mimo konkurencji tworzyw sztucznych, stal pozostaje nadal najważniejszym materiałem konstrukcyjnym. W latach pięćdziesiątych XX w. kraje wysoko rozwinięte gospodarczo rozpoczęły restrukturyzację hutnictwa żelaza. Nowe technologie charakteryzują się mniejszą energochłonnością, materiałochłonnością, pracochłonnością i uciążliwością dla środowiska. Zmienia się również struktura produkcji stali w związku z rosnącym zapotrzebowaniem na stal specjalnego przeznaczenia, głównie nierdzewną i żaroodporną wykorzystywaną w przemyśle zbrojeniowym, lotniczym i kosmicznym oraz w energetyce jądrowej.

Rozwój hutnictwa nie jest zależny od posiadania własnych złóż rudy żelaza.
Główne regiony wydobycia:
Rosja – środkowy i południowy Ural, rejon Kurska oraz dorzecze Angary
Indie – w dolinie Damodar (Bengal Zachodni, Orisa, Bihar)
Ukraina – Krzywy Róg
Chiny – Anshan w prowincji Liaoning
Mongolia Wewnętrzna
Brazylia – stany Para i Minas Gerais
Australia – góry Hamersley

Produkcja stali na świecie:
Chiny 127,8 mln ton
Japonia 106,0 mln ton
Stany Zjednoczone 102,0 mln ton
Rosja 59,1 mln ton
Niemcy 46,4 mln ton

Hutnictwo żelaza należy do najstarszych gałęzi przemysłu w Polsce. Do połowy XIX wieku koncentrowało się głównie w Zagłębiu Staropolskim, wykorzystując miejscową rudę żelaza., dogodne warunki zaopatrzenia w węgiel drzewny oraz energetyczne zasoby rzek. Zmiana technologii wytopu żelaza i źródeł energii spowodowała w drugiej połówie XIX w. rozwój hutnictwa w Zagłębiu Górnośląskim i w jego sąsiedztwie.

PRZEMYSŁ MOTORYZACYJNY – produkcja samochodów osobowych. Przemysł samochodowy wykorzystuje w procesie produkcji i w wyrobach gotowych osiągnięcia współczesnej rewolucji przemysłowej, aby stworzyć samochód bezpieczny, bardziej ekonomiczny i mniej szkodliwy dla środowiska. Przykładem jest samochód hybrydowy, wyposażony w dwa silniki – elektryczny i spalinowy.
Tradycje przemysłu motoryzacyjnego sięgają kończ XIX wieku. Liczba samochodów wytwarzanych wówczas jedynie we Francji i Niemczech wynosiła rocznie 6000 sztuk. W pierwszych latach XX w. przemysł motoryzacyjny rozwinąła się w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Kanadzie. Zastosowanie w 1913 r. w zakładach w Detroit ruchomej taśmy montażowej spowodowało gwałtowny wzrost produkcji samochodów w Stanach Zjednoczonych z 65 000 sztuk w 1908 r. do 5 300 000 sztuk w 1929 r. Kilka lat później taśmowy system produkcji upowszechnił się w Europie Zachodniej. Do lat pięćdziesiątych XX wieku te dwa regiony dominowały w światowej produkcji. Lata sześćdziesiąte XX w. zapoczątkowały dynamiczny rozwój przemysłu motoryzacyjnego w Japonii, i w Korei Południowej.

Produkcja samochodów osobowych na świecie:
Japonia 8 117 tys. sztuk rocznie
Stany Zjednoczone 5 677 tys. sztuk rocznie
Niemcy 5 459 tys. sztuk rocznie
Hiszpania 2 620 tys. sztuk rocznie
Francja 2 603 tys. sztuk rocznie

Najwięksi producenci samochodów:
- General Motors (Biuck, Cadillac, Oldsmobile, Saturn, Subaru, Isuzu, Chevrolet, Opel, Pontiac, Saab)
- Ford Motor (Ford, Mazda, Lincoln, Volvo, Aston Martin, Jaguar)
- Toyota (Daihatsu)
Renault-Nissan
Volkswagen ( Volkswagen, Audi, Seat, Skoda, Lamborghini, Bentley)
Daimler Chrysler (Mercedes, Chrysler, Plymouth, Jeep, Dodge)
Peugeot – Citroen
Hyundai
Honda
Fiat

Tradycje przemysłu motoryzacyjnego w Polsce sięgają 1932 r. kiedy w niecały rok po zawarciu umowy z Fiatem w zakładach w warszawie rozpoczęto produkcję samochodów na licencji włoskiej. Zakłady zostały zniszczone w 1939 r. Uruchomione ponownie w 1951 r.

ENERGETYKA – rozwojowi gospodarki światowej i wzrostowi zaludnienia świata towarzyszy wzrost zapotrzebowania na energię. Bezpośrednim sprawcą dużego wzrostu zapotrzebowania na energię stał się przemysł, ponieważ sam jest jej dużym użytkownikiem.
Szczególnie szybki wzrost zużycia surowców energetycznych przypada na lata 1950-1970, bo aż 2,7-krotny. Na początku tego okresu dominujące znaczenie w zaspokajaniu światowych potrzeb energetycznych miały paliwa stałe (węgiel kamienny i brunatny). Wysokie koszty wydobycia węgla kamiennego i jego przetwarzania oraz transportu stały się bodźcem do zastępowania go innymi paliwami. np. ropą naftową.
Jedną z form energii mającą szerokie zastosowanie we współczesnej gospodarce, jest energia elektryczna. Jej zużywanie obniża koszty, wpływa na zmniejszenie energochłonności gospodarki. Stąd też w skali ogólnoświatowej notuje się szybszy wzrost produkcji energii elektrycznej niż surowców energetycznych. W produkcji energii elektrycznej większa niż ropy naftowej jest obecnie rola gazu. Jest to paliwo, które należy do najczystszych z ekologicznego punktu widzenia. Zbliżone ilości energii elektrycznej dostarczają elektrownie jądrowe. Niemal 30% światowej produkcji energii elektrycznej, pochodzącej z elektrowni jądrowych, koncentruje się w Stanach Zjednoczonych i we Francji 16%.

PRZEMYSŁ MASZYNOWY I METALOWY – w Polsce zwany elektromaszynowym, zgodnie z klasyfikacją ISIC obejmuje przemysły: wyrobów metalowych, maszyn (bez elektrycznych), maszyn elektrycznych (przemysł elektrotechniczny i elektroniczny), środków transportu oraz urządzeń profesjonalnych.

PRZEMYSŁ ELEKTRONICZNY I ELEKTROTECHNICZNY: jest najbardziej dynamicznie rozwijającą się branżą przemysłu elektromaszynowego. Dynamiczny rozwój tego przemysłu zawdzięczamy współczesnej rewolucji naukowo-technicznej i szczególnie wielkim jej osiągnięciom właśnie w dziedzinie elektroniki. Największy udział w produkcji przemysłu elektrotechnicznego i elektronicznego ma Europa Zachodnia, następnie Japonia, I Ameryka Północna. Przemysł ten na dużą skalę rozwinięty jest również w Rosji. Podstawę dominacji Stanów Zjednoczonych w przemysłach wysokiej techniki stanowią wielkie nakłady przeznaczone na prace badawczo-rozwojowe. Przemysł ten rozwijał się w Stanach Zjednoczonych zarówno w tradycyjnych centrach przemysłowych jak i w ośrodkach słabiej rozwiniętych.
Stany Zjednoczone poza przemysłem kosmicznym i lotniczym, dystansują inne kraje w zakresie rozwoju elektroniki profesjonalnej oraz usług informatycznych, mających duży udział w całości obrotó branży elektronicznej w świecie.
Europa Zachodnia zajmuje natomiast pierwsze miejsce w produkcji sprzętu telekomunikacyjnego (głównie Niemcy i Francja), elektronicznej aparatury medycznej i pomiarowej. Wyprzedza też Japonię w zakresie usług informatycznych oraz w zakresie elektroniki profesjonalnej.
Z kolei Japonia wyróżnia się w produkcji elektronicznych elementów aktywnych (tranzystory, półprzewodniki, diody), wytwarza więcej niż kraje europejskie elektronicznych elementów pasywnych (kondensatory, oporniki) i sprzętu służącego do automatyzacji, zwłaszcza pracy biurowej. W Japoni duże znaczenie ma produkcja elektronicznego sprzętu gospodarstwa domowego.



PRZEMYSŁ FARMACEUTYCZNY – należy do ważnych dziedzin przemysłu chemicznego, ze względu na rolę, jaką spełnia w życiu ludzi. Produkcja leków jest zaliczana do przemysłów wysokiej techniki, podobnie jak produkcja tworzyw polimeryzacyjnych. Wymaga jednak większych nakładów na prace badawczo-rozwojowe. Na opracowanie nowego preparatu trzeba obecnie przeciętnie ok. 8 lat i poniesienia nakładów rzędu 400 mln USD. Jest to zasadnicza przyczyna, z powodu której produkcja leków jest skupiona w wielkich firmach.
- Merck & Co.
- Bristol-Myers-Squibb
- Johnson & Johnson
- Hoffman-La Roche
- Sandoz
- Bayer
Firmy te przeznaczają 15% nap race badawcze. Posiadają one wytwórnie w różnych krajach świata, ale większość produkcji jest zlokalizowana w krajach najwyżej uprzemysłowionych.