Cechy i formy muzyczne klasycyzmu,
przedstawicieli Polski w klasycyżmie
grupy instrumentó(ogólnie)
ksótką informacje o Mocarcie i Beethowenie
pare największych utworów Moniuszki i Chopina
bardzo prosze jak najszybciej ! :) daje naj ! :)
More Questions From This User See All
1. Klasycyzm - termin przejęty z literatury i historii sztuki, gdzie "klasyczny" znaczyło początkowo: antyczny lub wzorujący się na kulturze starożytnej Grecji i Rzymu. Później to pojęcie stało się ponadczasowym i ponadwymiarowym określeniem tego, co wzorcowe, doskonałe. Powszechnie przyjmuje się ograniczenie pojęcia "klasycyzm" do okresu historycznego, obejmującego w historii muzyki lata od ok. 1750 do ok. 1829, związanego najściślej z twórczością klasyków wiedeńskich (j. Haydn, W. A. Mozart i L. van Beethoven). Wzrost znaczenia mieszczaństwa spowodował zmianę sytuacji społecznej muzyka, jego uniezależnienie od dworu i kościoła w imię wolności twórczej. Stało się możliwe dzięki udziałowi mieszczaństwa w uprawianiu i popieraniu muzyki. Wykształcone wówczas formy życia muzycznego (koncert publiczny, muzykowanie domowe, podróżujący wirtuozi, krytyka muzyczna) istnieją do dziś. Dążenie do najdoskonalszej harmonii przejawiało się w twórczości klasyków wiedeńskich przez realizowanie określonej techniki kompozytorskiej i stosowanie określonych form. Ich osiągnięcia zaznaczają się szczególnie na polu muzyki instrumentalnej. Zdobycze fakturalne (wykształcenie klasycznej orkiestry symfonicznej, kwartetu smyczkowego, faktury fortepianowej), formalne (zasada symetrii, budowa okresowa) i harmoniczne (dojrzały system harmoniki funkcyjnej) – powiązane wzajemnie – doprowadziły do powstania podstawowych form – cyklu sonatowego (z jego wariantami wynikającymi z różnej obsady – sonatą, kwartetem, symfonią, koncertem), ronda i wariacji. Olbrzymie znaczenie zyskała zasada allegra sonatowego – oparcie formy na kontraście tematycznym przejawiającym się we wszystkich elementach dzieła muzycznego.
Charakterystyczne dla klasyków wiedeńskich dążenie do równowagi treści i formy jest odbiciem klasycznej estetyki normatywnej. Obok równowagi żądała ona od twórcy logicznego pomysłu, przejrzystości, zwięzłości, wykończenia, jasnego określenia i rozgraniczenia gatunków. Wykształcenie wielkich form operowych, podobnie jak stworzenie wielkich form muzyki instrumentalnej u klasyków wiedeńskich jest wyrazem klasycyzmu jako kategorii stylistycznej, rozumianej głównie jako określona koncepcja formy. Istnieją wyraźne paralele z architekturą klasycystyczną, gdzie nawiązanie do antyku prowadziło do powstania monumentalnych, prostych, jasno zarysowanych budowli. Zarówno w muzyce instrumentalnej, jak i w operze prąd ten zdecydowanie dominował do początku XIX wieku. U Mozarta przenikał się w operze z tematyką baśniową (np. „Czarodziejski flet”).
Formy w klasycyzmie
Sonata
Symfonia
Pierwsza część cyklu sonatowego to FORMA SONATOWA - jedna z podstawowych form muzyki klasycznej i romantycznej.
Wariacje i technika wariacyjna w klasycyzmie
Forma RONDA
Klasycyzm w Polsce
W 1770 r. Franciszek Bohomolec napisał utwór dramatyczny zatytułowany „Nędza uszczęśliwiona”, do której muzykę skomponował Maciej Kamieński (1734-1821). Praca nad pierwszym w pełni polskim dziełem scenicznym, dedykowanym Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu, trwała kilka lat. Pierwotną wersję tekstu rozbudował Wojciech Bogusławski i w 1778 r. w Pałacu Radziwiłłowskim miała miejsce prapremiera tej opery.
Oprócz Kamieńskiego opery polskie w 2 połowie XVIII w. pisali Antoni Weinert (1751-1850), Gaetano (właściwie Kajetan Mayer, zm. ok. 1792 r.) oraz Jan Stefani (1746-1829), przy czym z ich dzieł ocalały tylko nieliczne.
Szczególną ważną pozycję w historii opery polskiej zajmuje jedyne zachowane dzieło Gaethana: „Żółta szlafmyca albo Kolęda na Nowy Rok” do libretta Franciszka Zabłockiego. W utworze znajdują się elementy rdzenne polskie, zarówno pieśniarskie, jak i taneczne.
Repertuar operowy wykonywano w Teatrze Narodowym albo w innych teatrach królewskich (w Pałacu Ujazdowskim, w Łazienkach). Opera z elementami ludowymi rozwinęła się także w Teatrze Radziwiłłów w Nieświeżu. W 1784 r. wystawiono tam z okazji przyjazdu Stanisława Augusta utwór sceniczny „Agatka czy Przyjazd Pana” do tekstu Macieja Radziwiłła z muzyką Jana Dawida Hollanda (1746-1827).
Szczytowym osiągnięciem w dążeniu do stworzenia opery narodowej jest „Cud mniemany czyli Krakowiacy i Górale” Jana Stefaniego do libretta Wojciecha Bogusławskiego, po raz pierwszy wykonany w 1794 r. Wystawienie tej opery zbiegło się z realizacją uchwał Sejmu Czteroletniego (1788-1792) i wybuchem powstania kościuszkowskiego.
Po upadku powstania rząd pruski zamknął Teatr Narodowy. W. Bogusławski opuścił Warszawę i wraz z grupą aktorów i tancerzy, wyruszył najpierw do Krakowa, potem do Lwowa. W latach 1794 – 1799 Lwów stał się ośrodkiem polskich przedstawień. Po powrocie do Warszawy Bogusławski powierzył stanowisko dyrektora w ponownie otwartym Teatrze Narodowym Józefowi Elsnerowi.
Najwybitniejszym polskim kompozytorem wielkich form religijnych tego okresu był Wojciech Dankowski (ok. 1760 - po 1800). O znaczeniu dzieł świadczy duża ilość utworów (ponad 100), ich różnorodność (msze, requiem, oficja żałobne, litanie, nieszpory, motety). W zakresie twórczości mszalnej interesujący przykład stanowi „Missa pro defunctis” Józefa Kozłowskiego (1757-1831). Dziedzinę muzyki religijnej wzbogacają także utwory Marcina Żebrowskiego (1702-1770).
W XVIII w. rozwija się pieśń, zwłaszcza o patriotycznym i obyczajowym charakterze, związana z ważnymi wydarzeniami historycznymi (Konstytucja 3 maja, powstanie kościuszkowskie, konferencja barska i targowicka).
Najwybitniejszym kompozytorem utworów koncertujących był Feliks Janiewicz (1762-1848). Muzykę kameralną uprawiali w Polsce Jakub Gołąbek, Jan Kleczyński, Maciej Radziwiłł, Antoni Weinert.
Największe zasługi dla polskiej kultury muzycznej położyli dwaj działający równocześnie w Warszawie kompozytorzy, dyrygenci i organizatorzy życia muzycznego: Józef Elsner (1769-1854) oraz Karol Kurpiński (1785-1857). Józef Elsner przez 25 lat kierował Operą w Teatrze Narodowym. Był nauczycielem Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego oraz Fryderyka Chopina, który dedykował mu swoją Sonatę c-moll op. 4 na fortepian. Skomponował między innymi: opery Leszek Biały i Król Łokietek, oratorium pasyjne Męka Pana Naszego Jezusa Chrystusa, 8 symfonii, polonezy, walce, marsze, niedawno odkrytą Mszę B-dur oraz F-dur, Nieszpory do NMP i inne.
Karol Kurpiński w 1800 r. otrzymał stanowisko w Warszawie dyrektora orkiestry opery. Jednocześnie rozpoczął działalność kompozytorską, wystawiając w 1811 r. operetkę „Dwie chatki". W 1812 r. wystawił wielką operę „Pałac Lucypera" do słów Żółkowskiego. Stworzył jeszcze opery m.in.: „Jadwiga" (1813), „Zamek na Czorsztynie" (1819), „Szarlatan" (1813). Ponadto Kurpiński tworzył komedioopery, balety i msze, napisał wiele polonezów, kantat, pieśni i innych utworów.
Do rozsławienia muzyki fortepianowej przyczyniła się Maria Szymanowska (1789-1831), która koncertowała w Polsce, Niemczech, Francji, Anglii, Włoszech. Tworzyła również miniatury fortepianowe, etiudy, utwory taneczne.
NSTRUMENTY STRUNOWE – SMYCZKOWE
Instrumenty strunowe – chordofony, na których gra się smyczkiem, to skrzypce, altówka, wiolonczela i kontrabas.
INSTRUMENTY STRUNOWE – SZARPANE (harfa, gitara, lutnia, mandolina)
INSTRUMENTY STRUNOWE – KLAWISZOWE (klawesyn, fortepian)
INSTRUMENTY DĘTE DREWNIANE (flet, klarnet, obój, fagot, saksofon) i BLASZANE (trąbka, róg, puzon, tuba)
INSTRUMENTY DĘTE KLAWISZOWE (organy, akordeon)
INSTRUMENTY PERKUSYJNE
Ważniejsze kompozycje S. Moniuszki to:
opery – „Halka”; „ Hrabina”; „Verbum nobile”; „ Straszny dwór”; „ Paria”; „ Flis”
operetki – „ Nocleg w Apeninach”; „ Nowy Don Kichot”; „ Loteria”; „ Jawnuta”
balety – „ Monte Christo”; „ Na kwaterunku”; „ Figle szatana’ ponad 300
pieśni – zebranych w 6 zeszytach „Śpiewnikach domowych” – wydanych za życia Moniuszki, oraz dalszych 6 zeszytów – wydanych po śmierci.
kantaty,
muzyka instrumentalna – uwertura fantastyczna „Bajka”; 2 kwartety smyczkowe; uwertury i tańce
utwory fortepianowe,
muzyka religijna – 6 mszy
F. Chopin skomponował:
utwory na fortepian z orkiestrą: - 2 koncerty fortepianowe: f-moll op. 21 i e-moll op. 11;
- Wariacje B-dur na temat arii „La ci darem la mano” z opery „Don Juan” W.A. Mozarta op. 2
- Fantazję A-dur na tematy polskie op. 13
- Rondo a la Krakowiak F-dur op. 14
- Andante spianato i Polonez F-dur op. 22
utwory na fortepian: - 3 sonaty: c-moll op. 4; b-moll op. 35; h-moll op. 58
- 4 impromptus
- Fantazję f-moll op. 49
- 4 ballady
- 3 ronda
- cykle wariacji ( 4 solowe, 1 na 4 ręce )
- 4 scherza
- 27 etiud
- 26 preludiów ( w tym cykl 24 preludiów op. 28 obejmujący wszystkie tonacje durowe i mo lowe w porządku kwintowo – paralelnym )
- 19 nokturnów
- 16 polonezów ( w tym 7 opusowanych )
- 57 mazurków
- 19 walców ( w tym 8 opusowanych )
- Bolero a-moll op. 19; Barkarola Fis-dur op. 60; Berceuse Des-dur op. 57; Tarantella As-dur
op. 43; inne tańce
utwory na fortepian i instrumenty smyczkowe ( m.in.: Trio g-moll na fortepian, skrzypce i wiolonczelę op. 35 - dedykowane ks . A. Radziwiłłowi ) 19 pieśni i piosenek ( np. „Hulanka”, „Wojak”, „Życzenie”, „Leci liście z drzewa”, „Moja pieszczotka” )
WOLFGANG AMADEUSZ MOZART
( ur. w 1756 r. w Salzburgu, zm. w 1791 r. w Wiedniu )
Kompozytor austriacki, jeden z klasyków wiedeńskich, pochodził z rodziny muzycznej. Jako genialne dziecko Wolfgang zaczął występować w wieku 6 lat razem z ojcem i siostrą grając na klawikordzie, skrzypcach, fortepianie i organach na dworach królewskich, w salonach arystokracji austriackiej, niemieckiej, francuskiej, angielskiej. Koncertował też w Szwajcarii, Włoszech, czy Belgii. Małego Wolfganga, „cudowne dziecko” znała cała utytułowana Europa.
Wolfgang w wieku 8 lat napisał pierwszą symfonię, w wieku 11 lat pierwszą operę,a w wieku 12 lat wystąpił jako dyrygent. Jako młody człowiek otrzymał dwa poważne wyróżnienia: order Złotej Ostrogi od papieża oraz został przyjęty do Accademii dei Filharmonici jako „compositore” w Bolonii. W latach 1769-1777 i 1779-1781 był koncertmistrzem na dworze arcybiskupa w Salzburgu. Jednak niechęć arcybiskupa Colloredo do licznych wyjazdów kompozytora spowodowała, iż Mozart wycofał się z pracy. Był to pierwszy w historii muzyki przypadek, kiedy kompozytor nie chciał być na służbie u możnego chlebodawcy, lecz sam chciał kierować swoją karierą artystyczną. W 1781 roku wyjechał z tego miasta i osiadł na stałe w Wiedniu. Mimo początkowego powodzenia oraz wytężonej pracy twórczej kompozytor nie był wolny od trosk materialnych. Sześć lat później otrzymał stanowisko nadwornego kompozytora cesarskiego, o co bardzo się starał nie tylko ze względu na prestiż, lecz przede wszystkim na stałe dochody.
Po śmierci , której przyczyny nie są do dziś wyjaśnione, został pochowany we wspólnym grobie. Do dziś nie udało się ustalić miejsca wiecznego spoczynku Mozarta.
Ważniejsze dzieła
19 oper:
49 symfonii
28 koncertów fortepianowych
koncerty na inne instrumenty,
18 sonat fortepianowych
32 sonaty skrzypcowe
Ponad 30 divertimenti, 11 serenad
Ponad 100 pieśni i arii
18 mszy
Requiem KV 626
LUDWIG VAN BEETHOVEN
(ur. w 1770 r. w Bonn, zm. w 1827 w Wiedniu)
Początkowo uczył się muzyki u ojca i u znajomych muzyków: nie tylko na instrumentach klawiszowych, ale także na skrzypcach. Od roku 1784 był muzykiem dworskim. Dał się jednak poznać jako znakomity pianista i improwizator. W roku 1796 wyjeżdżał do Norymbergii, Pragi, Drezna, Berlina, gdzie koncertował. Już w wieku 24 lat miał kłopoty ze słuchem. Mimo chwil załamania kompozytor intensywnie pracował. Lata 1804 – 1810 to najwspanialszy okres w twórczości Beethovena. Stan zdrowia kompozytora pogarszał się, zaczęły się także kłopoty finansowe. W roku 1815 musiał już porozumiewać się z otoczeniem pisemnie, za pomocą zeszytów do notowania pytań i odpowiedzi.
Ważniejsze dzieła
9 symfonii m.in. :
32 sonaty na fortepian
10 sonat na skrzypce
5 sonat na wiolonczelę i fortepian
16 kwartetów smyczkowych
2 kwintety smyczkowe
4 tria smyczkowe
6 triów fortepianowych
5 koncertów fortepianowych
koncert skrzypcowy
koncert potrójny na fortepian, skrzypce i wiolonczelę
pieśni
opera „Fidelio”,
muzyka religijna
Oczywiście to nie jest z netu, tylko pisane ręcznie. Pozdrawiam.