Question

Atropina-co to za trucizna , jakie wywoluje objawy , na czym polega pierwsza pomoc oraz w jaki sposob wnika do organizmu

Answer 1

Atropina (ATC: A 03 BA 01, S 01 FA 01) jest alkaloidem tropanowym (podobnie jak skopolamina i hioscyjamina) występującym głównie w roślinach z rodziny psiankowatych, np. pokrzyku wilczej jagodzie (Atropa belladonna), bieluniach (Datura spp.) i lulkach (Hyoscyamus spp.), w dwóch ostatnich jednak jest jej znacznie mniej niż skopolaminy. Jest to substancja zaliczana do leków cholinolitycznych, czyli parasympatykolityków, a ściślej jest konkurencyjnym antagonistą receptorów muskarynowych M1 i M2. Z tego powodu znosi działanie acetylocholiny. Jej działanie można częściowo odwrócić, podając inhibitor acetylocholinesterazy (AchE), który hamując rozkład acetylocholiny zwiększa jej stężenie, co prowadzi do wypierania atropiny z połączeń z receptorami. Atropina nie wpływa na receptory nikotynowe. Właściwości roślin zawierających alkaloidy tropanowe wykorzystywano w medycynie już w starożytności. Równocześnie odnotowywano zastosowanie ich jako trucizn.

* Serce – niewielkie dawki powodują ujemny efekt chronotropowy (zmniejsza częstotliwość bicia serca). Prawdopodobnie jest to wynik zablokowania receptorów M1 w pozazwojowych neuronach układu współczulnego, co nasila działanie acetylocholiny na receptory M2 w węźle zatokowo-przedsionkowym. W większych dawkach przyspiesza akcję serca (blokowanie wymienionych już receptorów M2 w węźle zatokowo-przedsionkowym). Innym efektem działania atropiny jest wywierany dodatni efekt dromotropowy, czyli zwiększanie przewodzenia pobudzenia między przedsionkami i komorami serca. Pozwoliło to zastosować atropinę w leczeniu bloku przedsionkowo-komorowego związanego ze zbyt intensywną impulsacją przywspółczulną ze strony nerwu błędnego oraz usuwaniu skutków zatrucia glikozydami nasercowymi.
* Układ krążenia – na drodze jeszcze niepoznanego mechanizmu atropina w dawkach toksycznych działa wazokonstrykcyjnie (obkurczająco) na naczynia skóry.
* Ślinianki, gruczoły potowe i gruczoły w oskrzelach – zahamowanie wydzielania. W dużych dawkach również zahamowanie wydzielania przez gruczoły żołądka. Brak wydzielania potu, szczególnie u dzieci, może doprowadzić do zaburzenia mechanizmów termoregulacji i wzrostu temperatury ciała.
* Układ pokarmowy – zwalnia perystaltykę wywołaną zastosowaniem inhibitorów cholinoesterazy lub cholinomimetyków nie wpływając na normalną perystaltykę, na którą największy wpływ mają inne związki (np. cholecystokinina czy VIP)
* Mięśnie gładkie – rozkurcz mięśni pęcherza moczowego i moczowodów, słabiej na mięśniówkę dróg żółciowych. Nie wywiera wpływu na mięśniówkę macicy.
* Oko – blokując receptory muskarynowe zwieracza źrenicy prowadzi do jej rozszerzenia. Wywołuje to światłowstręt (fotofobię). Atropina działa również na mięsień rzęskowy zaburzając zdolność do akomodacji. To działanie znalazło zastosowanie w diagnostyce okulistycznej. Podawanie naprzemienne atropiny ze środkami zwężającymi źrenicę zapobiega powstawaniu zrostów podczas zapalenia rogówki lub tęczówki.
* W premedykacji stosuje się czasem atropinę, aby zapobiec bradykardii wywołanej przez leki ogólnoznieczulające.
* Ważnym zastosowaniem atropiny jest leczenie zatruć inhibitorami cholinesterazy: organofosforanami (gazami bojowymi serii G, np. sarin i serii V, np. VX) i insektycydami organofosforanowymi, oraz muskaryną zawartą w niektórych gatunkach grzybów). Atropina wiąże się kompetencyjnie z receptorami muskarynowymi w mięśniach i blokuje ich działanie.
* Ośrodkowy układ nerwowy – w dawkach terapeutycznych atropina nie ma większego wpływu na ośrodkowy układ nerwowy. Dawki toksyczne wywołują wzrost pobudliwości, niepokój, zaburzenia orientacji, omamy, majaczenie oraz objawy psychotyczne.