4 pytania do tekstu TESTAMENT MOJ , Juliusza Słowackiego
1. Jaki typ liryki występuje w utworze ?
2. Co jest tematem utworu:
a) nadawca słów (postać podmiotu lirycznego)
b) odbiorca słów
c) jaki przekaz dla potomnych wypływa z wiersza (poetyckie przesłanie)
3. Jak testament, to jaki ?
4. Wyjaśnij symbolikę wiersza, co jest porównane do okrętu i dlaczego ?
OTO TEKST :
Żyłem z wami, cierpiałem i płakałem z wami, Nigdy mi, kto szlachetny, nie był obojętny, Dziś was rzucam i dalej idę w cień - z duchami - A jak gdyby tu szczęście było - idę smętny. Nie zostawiłem tutaj żadnego dziedzica Ani dla mojej lutni - ani dla imienia; - Imię moje tak przeszło jako błyskawica I będzie jak dźwięk pusty trwać przez pokolenia. Lecz wy, coście mnie znali, w podaniach przekażcie, Żem dla ojczyzny sterał moje lata młode; A póki okręt walczył - siedziałem na maszcie, A gdy tonął - z okrętem poszedłem pod wodę... Ale kiedyś - o smętnych losach zadumany Mojej biednej ojczyzny - przyzna, kto szlachetny, Że płaszcz na moim duchu był nie wyżebrany, Lecz świetnościami dawnych moich przodków świetny. Niech przyjaciele moi w nocy się zgromadzą I biedne moje serce spalą w aloesie, I tej, która mi dała to serce, oddadzą - Tak się matkom wypłaca świat - gdy proch odniesie... Niech przyjaciele moi siądą przy pucharze I zapiją mój pogrzeb - oraz własną biedę; Jeżeli będę duchem - to się im pokaże, Jeśli mię Bóg uwolni od męki - nie przyjdę... Lecz zaklinam - niech żywi nie tracą nadziei I przed narodem niosą oświaty kaganiec; A kiedy trzeba - na śmierć idą po kolei, Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec!... Co do mnie - ja zostawiam maleńką tu drużbę Tych, co mogli pokochać serce moje dumne; Znać, że srogą spełniłem, twardą bożą służbę I zgodziłem się mieć tu - niepłakaną trumnę. Kto drugi tak bez świata oklasków się zgodzi Iść... taką obojętność, jak ja, mieć dla świata? Być sternikiem duchami napełnionej łodzi, I tak cicho odlecieć - jak duch, gdy odlata? Jednak zostanie po mnie ta siła fatalna, Co mnie żywemu na nic... tylko czoło zdobi; Lecz po śmierci was będzie gniotła niewidzialna, Aż was, zjadacze chleba - w aniołów przerobi.
Podmiot liryczny (wypowiadający się w 1 os.l.poj. ), który utożsamiać można z samym poetą, dokonuje podsumowania swojego życia i twórczości artystycznej. Monolog, który wypowiada, skierowany jest do jego przyjaciół,W wierszu przeplatają się dwa wątki treściowe: osobisty i patriotyczny. Podmiot liryczny przedstawia nakazy, które pragnie, aby wypełniali po jego śmierci potomni.
4."A póki okręt walczył - siedziałem na maszcie,a gdy tonoł- z okrętem poszedłem pod wodę" Juljusz Słowacki żył w czasie kiedy ybło powstanie Listopadowe,wszyscy uważali że uciekł z Polski strasznie go to bolało więc porównuję do okrętu. Chodzi tu o Polske,patryjotyzm,że był do końca
1Biorąc pod uwagę sposób wypowiedzi podmiotu, w tekście Słowackiego wyróżnić możemy dwa typy liryki – bezpośrednią, bowiem „ja” liryczne zaznacza swoją obecność, poprzez użycie pierwszej osoby, np. „żyłem”; oraz lirykę zwrotu do adresata.
J.Słowacki nakazuje w Testamencie że jeżeli nadejdzie Czas wojny powinno być się gotowym do największego poświęcenia w Imię własnej ojczyzny: „Lecz zaklinam-niech żywi nie tracą nadziei I przed narodem niosą oświaty kaganiec A kiedy trzeba na śmierć idą po kolei Jak kamienie przez Boga rzucone na szaniec!...”