33.Co wiesz na temat klasycyzmu w malarstwie i architekturze ? 34.Wyjaśnij pojęcie ,,romantyczny" 35.Jakich znasz malarzy romantycznych ? 36.Wymień znane ci obrazy Jana Matejki. 39.Opowiedz o realizmie w malarstwie. 42.Jakimi cechami charakteryzuje się styl secesyjny ? 43.Wymień znane ci kierunki w sztuce pierwszej połowy XX wieku . 50.Jakie poglądy głosili dadaiści ? 53.Wymień znane ci budowle nowoczesne , powstały na początku XX wieku we Wrocławiu 54.Jakie znasz kierunki w sztuce drugiej połowy XX wieku ?
34. romantyczny - związany z romantyzmem; pop. marzycielski, tajemniczy, fantastyczny, poetyczny, uczuciowy.
35. POLSCY: - Henryk Rodakowski - Rafał Hadziewicz - Józef Brodowski - Piotr Michałowski - Aleksander Orłowski EUROPEJSCY: - Eugene Delacroix - Theodore Gericault - Camile Corot - William Turner - John Constable - Caspar David Friedrich
36. ZNANE OBRAZY JANA MATEJKI: - Stańczyk , - Kazanie Skargi, - Rejtan – Upadek Polski , - Unia Lubelska , - Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem, - Śmierć króla Przemysła II, - Bitwa pod Grunwaldem, - Hołd pruski , - Jan III Sobieski pod Wiedniem , - Wernyhora , - Joanna d'Arc, - Bitwa pod Racławicami, - Chrzest Litwy , - Konstytucja 3 Maja 1791 roku
39. REALIZM W MALARSTWIE
REALIZM - styl w malarstwie europejskim połowy XIX wieku; zapoczątkowany we Francji, szybko został podchwycony na całym kontynencie. Obrazy realistyczne to głównie sceny rodzajowe z życia prostych ludzi, namalowane przy pomocy uproszczonych środków wyrazu, o spokojnej palecie i kompozycji.
POWSTANIE I PROGRAM Najważniejszą postacią realizmu był Francuz Gustave Courbet. Po francuskiej rewolucji 1848 roku, gdy coraz więcej malarzy odwróciło się od romantyzmu i akademizmu, objął nieformalne przywództwo nad grupą tych artystów. On też użył po raz pierwszy terminu "realizm" w odniesieniu do współczesnego mu prądu artystycznego. Źródłosłów tego pojęcia zdradza nam najważniejsze postulaty kierunku:
* odejście od romantycznej inspiracji wyobraźnią, * rezygnacja z akademickiego idealizowania tematu malarskiego.
Zamiast tego proponowali:
* przedstawianie niezakłamanej rzeczywistości dostępnej przeciętnemu człowiekowi (żadnych boginek i aniołów!), * zaakcentowanie życia zwykłych ludzi, ich problemów, pracy i trosk (niektórzy malarze byli bliscy programowi socjalistów), * uproszczenie kompozycji płótna, rezygnację z ozdobników, przesadnie żywych kolorów i promiennego oświetlenia.
Nic nie przedstawia programu realistów lepiej niż buńczuczne słowa Courbeta: "Pokażcie mi anioła, to go namaluję!" (skonfrontujmy to np. z akademickimi obrazami Cabanela, na których częstym elementem są rumiane cherubinki).
PRZEDSTAWICIELE Francja U każdego z wielkich twórców francuskiego realizmu kierunek ten zaowocował w specyficzny sposób. Jean-Francois Millet chyba najbardziej odpowiada ideałowi malarza realisty. Jego sztuka niezmiennie obraca się wokół trudnego życia chłopów i ich symbiozy z naturą. Sam Millet pochodził z chłopskiej rodziny normandzkiej i wkładał w swoje miniaturki dużą dozę osobistego wzruszenia. Jego najsłynniejszym obrazem są chyba Kobiety zbierające kłosy z 1857 roku. Wspomniany wcześniej główny ideolog ruchu Gustaw Courbet powędrował w inną stronę. Jego początkowo bezinteresownie oddane sprawie obrazy (Pogrzeb w Ornans - 1849-50, Śpiąca prządka - 1853) poczęły powoli ustępować prowokacyjnym aktom i rozmaitym pretekstom do autoportretu. Trzeci zaś wielki francuski realista, Honor Daumier, zajmował się przede wszystkim miastem i ciemnymi sprawami jego. Na rysunkach, grafikach i obrazach tego twórcy dostrzegamy nieco ironiczne portrety pijaków, wychodzących ze szkoły dzieci czy prawników. Stonowana kolorystyka wydobywa z ciemności twarze ludzi zwyczajnych i zmęczonych codziennością miejskiego życia. Ironiczna strona duszy Daumiera kazała mu skierować się później ku satyrze i karykaturze. Realistami byli również w większym lub mniejszym stopniu Pierre Puvis de Chavannes oraz Camille Corot. Pierwszy z nich kierował się raczej w stronę niepokojącego symbolizmu, jednak jego Biedny polityk można uznać za przykład dojrzałego realizmu. Corot natomiast przez pewien okres życia wykazywał silne zainteresowanie prostotą i codziennością, gdzieś między duchem angielskiego romantyzmu a francuskim realizmem (Rybak z Mortefontaine - ok. 1865-70 lub Czytająca kobieta z 1870). Poza Francją Duch realizmu ulotnił się szybko poza Francję. We Włoszech skroplił się m.in. w postaci tzw. stylu macchiaioli; w Rosji u Riepina i innych Pieriedwiżników; w Hiszpanii włączył się w nurt costumbrismo, zaś w Holandii można go odnaleźć w szkole haskiej. W Szkocji natomiast działała pod koniec XIX wieku pewien czas grupa realistów, określających się jako "Glasgow Boys". Wszystkie te nurty są w pewien sposób pokrewne francuskiemu realizmowi. Macchiaioli jest raczej niezależnym ruchem artystycznym niż odłamem realizmu, jednak podobnie jak ten protestuje przeciwko idealizmowi ówczesnego akademizmu. Głównym punktem niezgody jest co prawda kwestia techniczna, jednak malarzy macchiaioli interesuje to, co realistów: codzienność, wieś, pejzaż. Pieriedwiżnicy malowali w duchu ideologicznym. Akcentowali tradycję rosyjską, kierowali malarskie oko ku prostym ludziom, portretowali chłopów i robotników, dając solidne podłoże pod późniejszy realizm socjalistyczny. Nazwa pochodzi od rosyjskiego Towariszczestwo pieriedwiżnych chudożestwiennych wystawok, czyli Towarzystwo Objazdowych Wystaw Artystów. Costumbrismo oznacza w sztuce hiszpańskiej nurt malarstwa akcentujący rodzimą tradycję, wywodzący się z doświadczeń romantyzmu, przemieniony jednak w latach 50-tych XIX wieku na modłę francuską. Najważniejszymi artystami costumbrismo byli liczni malarze z rodziny Becquer: Jose Dominguez, Valeriano, Gustavo Adolfo i inni. Szkoła haska leży gdzieś między tradycją Barbizończyków a impresjonizmem. Proste formy (np. Dzieci bawiące się na plaży Jozefa Israelsa) natomiast odsyłają do technik Jean Milleta. Malarze szkoły haskiej interesowali się głównie pejzażem i portretami. "Glasgow Boys" to grupa szkockich malarzy skupionych wokół sir Jamesa Guthrie i Williama Macgregora - zaangażowanych realistów z Glasgow. Podstawowym tematem malarskim była dla nich wieś; wysiłek ludzi współżyjących z naturą, codziene czynności pracujących ciężko chłopów. Sceny rodzajowe łączyli z pejzażem. Polska Nurt "chłopski" realizmu reprezentują najlepiej Józef Chełmoński i Aleksander Gierymski. Chełmoński jest dużo "łagodniejszym" realistą, i porzuca często ciemną stronę życia na rzecz bardziej beztroskich obrazów o jasnej kolorystyce. Gierymski natomiast z dużo większym oddaniem ideologicznym portretuje robotników i chłopów polskich oraz miejską biedotę. Stylistycznymi realistami byli oczywiście przedstawiciele malarstwa historycznego, jak np. Jan Matejko. Podsumowanie Realizm nigdy nie uzyskał wielkiej popularności, ponieważ środowiska opiniotwórcze Paryża zostały szybko odrzucone prowokacjami (głównie za sprawą bezkompromisowego i nieco egocentrycznego Gustaw`a Courbet`a). Poza Francją natomiast realizm nie rozwinął się w jakiś szczególnie interesujący i charakterystyczny sposób. Dobre technicznie malarstwo realistyczne zostało szybko skrytykowane za nijakość i powtarzalność, a światek malarski szybko został pochłonięty wielkimi rewolucjami artystycznymi, z których pierwszą było pojawienie się impresjonizmu. Realizm
42. STYL SECESYJNY:
Łacińskie SECESSIO oznacza "oddzielenie", "odłączenie". Czas trwania: 1895-1905 r.
- głównym środkiem artystycznego wyrazu była linia: dekoracyjna, giętka, elastyczna, tworząca swobodne i asymetryczne układy kompozycyjne. - brak światłocienia. - miękki kontur. - wykorzystywano elementy roślinne oraz ozdoby w formie ptaków jako elementy zdobnicze. - płasko położona plama barwna. - owy styl dotyczył biżuterii, rzeźby, [rzemiosła artystycznego] , grafiki, użytków dnia codziennego, architektury, malarstwa. - malarze i graficy korzystali z wielobarwnych drzeworytów japońskich.
43 i 53.kierunki w sztuce pierwszej połowy i drugiej XX wieku:
W XX wieku powstały następujące kierunki w malarstwie:
50. DADAIŚCI: Dadaizm – ruch w sztuce XX wieku, którego głównymi hasłami były: - anarchistyczna dowolność wyrazu, - zerwanie z wszelką tradycją i odrzucająca jakiekolwiek kanony swoboda twórczości.
Według przekazów, nazwa ruchu wzięła się od słowa "dada", wybranego przez Hugo Balla na chybił trafił ze słownika Larousse'a i oznaczającego w języku francuskim drewnianą zabawkę, konika.
Ideologia dadaizmu była samounicestwiająca się – sztuka oderwana od tradycji, nie odwołująca się do wspólnoty pojęć między twórcą, a jej odbiorcą, oparta na nonsensie, chaosie i zupełnej dowolności nie może istnieć.
Dadaizm miał szokować i robił to skutecznie: dadaiści zbierali się w kawiarniach i klubach pisząc absurdalne "poezje", komponowali "muzykę hałasu", przedstawiali przedmioty codziennego użytku jako dzieła sztuki. Słynny jest obraz Marcela Duchampa będący reprodukcją Giocondy, której Duchamp dorysował wąsy i hiszpańską bródkę, po czym podpisał własnym nazwiskiem. Wystawa Maxa Ernsta w Kolonii przyciągała uwagę czym innym – wchodziło się do niej i wychodziło przez ustęp. Dadaizm nie stworzył żadnego stylu, bo nie mógł – swą ulubioną technikę kolażu przejęli dadaiści od kubistów, techniki formalne czerpali z futuryzmu. Twórcza jałowość dadaizmu najwyraźniej przejawia się w ideale poezji dadaistycznej: jest to gaworzenie dziecka, którego umysł nie został jeszcze skażony żadnym językiem.
Swoje manifesty dadaiści publikowali również w wydawanych przez siebie pismach: Cabaret Voltaire i Dada (wychodzące w Zurychu latach wojny), Litterature (Paryż), Dada Club i Der Dada (Berlin) oraz The Blind Man (Nowy Jork).
34. romantyczny - związany z romantyzmem; pop. marzycielski, tajemniczy, fantastyczny, poetyczny, uczuciowy.
35. POLSCY:
- Henryk Rodakowski
- Rafał Hadziewicz
- Józef Brodowski
- Piotr Michałowski
- Aleksander Orłowski
EUROPEJSCY:
- Eugene Delacroix
- Theodore Gericault
- Camile Corot
- William Turner
- John Constable
- Caspar David Friedrich
36. ZNANE OBRAZY JANA MATEJKI:
- Stańczyk ,
- Kazanie Skargi,
- Rejtan – Upadek Polski ,
- Unia Lubelska ,
- Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem,
- Śmierć króla Przemysła II,
- Bitwa pod Grunwaldem,
- Hołd pruski ,
- Jan III Sobieski pod Wiedniem ,
- Wernyhora ,
- Joanna d'Arc,
- Bitwa pod Racławicami,
- Chrzest Litwy ,
- Konstytucja 3 Maja 1791 roku
39. REALIZM W MALARSTWIE
REALIZM - styl w malarstwie europejskim połowy XIX wieku; zapoczątkowany we Francji, szybko został podchwycony na całym kontynencie. Obrazy realistyczne to głównie sceny rodzajowe z życia prostych ludzi, namalowane przy pomocy uproszczonych środków wyrazu, o spokojnej palecie i kompozycji.
POWSTANIE I PROGRAM
Najważniejszą postacią realizmu był Francuz Gustave Courbet. Po francuskiej rewolucji 1848 roku, gdy coraz więcej malarzy odwróciło się od romantyzmu i akademizmu, objął nieformalne przywództwo nad grupą tych artystów. On też użył po raz pierwszy terminu "realizm" w odniesieniu do współczesnego mu prądu artystycznego. Źródłosłów tego pojęcia zdradza nam najważniejsze postulaty kierunku:
* odejście od romantycznej inspiracji wyobraźnią,
* rezygnacja z akademickiego idealizowania tematu malarskiego.
Zamiast tego proponowali:
* przedstawianie niezakłamanej rzeczywistości dostępnej przeciętnemu człowiekowi (żadnych boginek i aniołów!),
* zaakcentowanie życia zwykłych ludzi, ich problemów, pracy
i trosk (niektórzy malarze byli bliscy programowi socjalistów),
* uproszczenie kompozycji płótna, rezygnację z ozdobników, przesadnie żywych kolorów i promiennego oświetlenia.
Nic nie przedstawia programu
realistów lepiej niż buńczuczne słowa Courbeta: "Pokażcie mi anioła, to go namaluję!" (skonfrontujmy to np. z akademickimi obrazami Cabanela, na których częstym elementem są rumiane cherubinki).
PRZEDSTAWICIELE
Francja
U każdego z wielkich twórców francuskiego realizmu kierunek ten zaowocował w specyficzny sposób.
Jean-Francois Millet chyba najbardziej odpowiada ideałowi malarza realisty. Jego sztuka niezmiennie obraca się wokół trudnego życia chłopów i ich symbiozy z naturą. Sam Millet pochodził z chłopskiej rodziny normandzkiej i wkładał w swoje miniaturki dużą dozę osobistego wzruszenia. Jego najsłynniejszym obrazem są chyba Kobiety zbierające kłosy z 1857 roku.
Wspomniany wcześniej główny ideolog ruchu Gustaw Courbet powędrował w inną stronę. Jego początkowo bezinteresownie oddane sprawie obrazy (Pogrzeb w Ornans - 1849-50, Śpiąca prządka - 1853) poczęły powoli ustępować prowokacyjnym aktom i rozmaitym pretekstom do autoportretu.
Trzeci zaś wielki francuski realista, Honor Daumier, zajmował się przede wszystkim miastem i ciemnymi sprawami jego. Na rysunkach, grafikach i obrazach tego twórcy dostrzegamy nieco ironiczne portrety pijaków, wychodzących ze szkoły dzieci czy prawników. Stonowana kolorystyka wydobywa z ciemności twarze ludzi zwyczajnych i zmęczonych codziennością miejskiego życia. Ironiczna strona duszy Daumiera kazała mu skierować się później ku satyrze i karykaturze.
Realistami byli również w większym lub mniejszym stopniu Pierre Puvis de Chavannes oraz Camille Corot. Pierwszy z nich kierował się raczej w stronę niepokojącego symbolizmu, jednak jego Biedny polityk można uznać
za przykład dojrzałego realizmu. Corot natomiast przez pewien okres życia wykazywał silne zainteresowanie prostotą i codziennością, gdzieś między duchem angielskiego romantyzmu a francuskim realizmem (Rybak z Mortefontaine - ok. 1865-70 lub Czytająca kobieta z 1870).
Poza Francją
Duch realizmu ulotnił się szybko poza Francję. We Włoszech skroplił się m.in. w postaci tzw. stylu macchiaioli; w Rosji u Riepina i innych Pieriedwiżników; w Hiszpanii włączył się w nurt costumbrismo, zaś w Holandii można go odnaleźć w szkole haskiej. W Szkocji natomiast działała pod koniec XIX wieku pewien czas grupa realistów, określających się jako "Glasgow Boys".
Wszystkie te nurty są w pewien sposób pokrewne francuskiemu realizmowi.
Macchiaioli jest raczej niezależnym ruchem artystycznym niż odłamem realizmu, jednak podobnie jak ten protestuje przeciwko idealizmowi ówczesnego akademizmu. Głównym punktem niezgody jest co prawda kwestia techniczna, jednak malarzy macchiaioli interesuje to, co realistów: codzienność, wieś, pejzaż.
Pieriedwiżnicy malowali w duchu ideologicznym. Akcentowali tradycję rosyjską, kierowali malarskie oko ku prostym ludziom, portretowali chłopów i robotników, dając solidne podłoże pod późniejszy realizm socjalistyczny. Nazwa pochodzi od rosyjskiego Towariszczestwo pieriedwiżnych chudożestwiennych wystawok, czyli Towarzystwo Objazdowych Wystaw Artystów.
Costumbrismo oznacza w sztuce hiszpańskiej nurt malarstwa akcentujący rodzimą tradycję, wywodzący się z doświadczeń
romantyzmu, przemieniony jednak w latach 50-tych XIX wieku na modłę francuską. Najważniejszymi artystami costumbrismo byli liczni malarze z rodziny Becquer: Jose Dominguez, Valeriano, Gustavo Adolfo i inni.
Szkoła haska leży gdzieś między tradycją Barbizończyków a impresjonizmem. Proste formy (np. Dzieci bawiące się na plaży Jozefa Israelsa) natomiast odsyłają do technik
Jean Milleta. Malarze szkoły haskiej interesowali się głównie pejzażem i portretami.
"Glasgow Boys" to grupa szkockich malarzy skupionych wokół sir Jamesa Guthrie i Williama Macgregora - zaangażowanych realistów z Glasgow. Podstawowym tematem malarskim była dla nich wieś; wysiłek ludzi współżyjących z naturą, codziene czynności pracujących ciężko chłopów. Sceny rodzajowe łączyli z pejzażem.
Polska
Nurt "chłopski" realizmu reprezentują najlepiej Józef Chełmoński i Aleksander Gierymski. Chełmoński jest dużo "łagodniejszym" realistą, i porzuca często ciemną stronę życia na rzecz bardziej beztroskich obrazów o jasnej kolorystyce. Gierymski natomiast z dużo większym oddaniem ideologicznym portretuje robotników i chłopów polskich oraz miejską biedotę.
Stylistycznymi realistami byli oczywiście przedstawiciele malarstwa historycznego, jak np. Jan Matejko.
Podsumowanie
Realizm nigdy nie uzyskał wielkiej popularności, ponieważ środowiska opiniotwórcze Paryża zostały szybko odrzucone prowokacjami (głównie za sprawą bezkompromisowego i nieco egocentrycznego Gustaw`a Courbet`a). Poza Francją natomiast realizm nie rozwinął się w jakiś szczególnie interesujący i charakterystyczny sposób. Dobre technicznie malarstwo realistyczne zostało szybko skrytykowane za nijakość i powtarzalność, a światek malarski szybko został pochłonięty wielkimi rewolucjami artystycznymi, z których pierwszą było pojawienie się impresjonizmu.
Realizm
42. STYL SECESYJNY:
Łacińskie SECESSIO oznacza "oddzielenie", "odłączenie".
Czas trwania: 1895-1905 r.
- głównym środkiem artystycznego wyrazu była linia: dekoracyjna, giętka, elastyczna, tworząca swobodne i asymetryczne układy kompozycyjne.
- brak światłocienia.
- miękki kontur.
- wykorzystywano elementy roślinne oraz ozdoby w formie ptaków jako elementy zdobnicze.
- płasko położona plama barwna.
- owy styl dotyczył biżuterii, rzeźby, [rzemiosła artystycznego] , grafiki, użytków dnia codziennego, architektury, malarstwa.
- malarze i graficy korzystali z wielobarwnych drzeworytów japońskich.
43 i 53.kierunki w sztuce pierwszej połowy i drugiej XX wieku:
W XX wieku powstały następujące kierunki w malarstwie:
Nabizm (1894 – 1901)
Secesja (1895 – 1914)
Fowizm (1905 – 1909)
Kubizm (1906 – 1914)
Ekspresjonizm (1905 – 1930)
Postimpresjonizm ( 1905 – 1930)\
Dadaizm (1916 – 1922)
Surrealizm (1923 – 1939)
Socrealizm (1945 – 1953)
Abstrakcjonizm (1945 – 1955)
Konstruktywizm (1930 – 1955)
Taszyzm (1955 - 1960)
Pop-Art (1960 – 1965)
Op-Art (1965 – 1970)
Nabizm
50. DADAIŚCI:
Dadaizm – ruch w sztuce XX wieku, którego głównymi hasłami były:
- anarchistyczna dowolność wyrazu,
- zerwanie z wszelką tradycją i odrzucająca jakiekolwiek kanony swoboda twórczości.
Według przekazów, nazwa ruchu wzięła się od słowa "dada", wybranego przez Hugo Balla na chybił trafił ze słownika Larousse'a i oznaczającego w języku francuskim drewnianą zabawkę, konika.
Ideologia dadaizmu była samounicestwiająca się – sztuka oderwana od tradycji, nie odwołująca się do wspólnoty pojęć między twórcą, a jej odbiorcą, oparta na nonsensie, chaosie i zupełnej dowolności nie może istnieć.
Dadaizm miał szokować i robił to skutecznie: dadaiści zbierali się w kawiarniach i klubach pisząc absurdalne "poezje", komponowali "muzykę hałasu", przedstawiali przedmioty codziennego użytku jako dzieła sztuki. Słynny jest obraz Marcela Duchampa będący reprodukcją Giocondy, której Duchamp dorysował wąsy i hiszpańską bródkę, po czym podpisał własnym nazwiskiem. Wystawa Maxa Ernsta w Kolonii przyciągała uwagę czym innym – wchodziło się do niej i wychodziło przez ustęp.
Dadaizm nie stworzył żadnego stylu, bo nie mógł – swą ulubioną technikę kolażu przejęli dadaiści od kubistów, techniki formalne czerpali z futuryzmu. Twórcza jałowość dadaizmu najwyraźniej przejawia się w ideale poezji dadaistycznej: jest to gaworzenie dziecka, którego umysł nie został jeszcze skażony żadnym językiem.
Swoje manifesty dadaiści publikowali również w wydawanych przez siebie pismach: Cabaret Voltaire i Dada (wychodzące w Zurychu latach wojny), Litterature (Paryż), Dada Club i Der Dada (Berlin) oraz The Blind Man (Nowy Jork).