Question

1.W jaki sposób zakończyły sie wojny włoskie 1494-1521

Answer 1

seria konfliktów zbrojnych toczonych w latach1494-1559, z udziałem Francji, Hiszpanii, niemieckiego rodu Habsburgów,Państwa Kościelnego, Wenecji i licznych drobnych państewek włoskich; czasem w wojny te angażowały się również inne państwa – Anglia,Szkocja, Szwajcaria czy nawet Imperium osmańskie.

Bezpośrednią przyczyną ich wybuchu były francuskie roszczenia do sukcesji w Królestwie Neapolu i Księstwie Mediolanu. Andrzej Wyczańskistwierdził, że można wyróżnić dwie fazy wojen włoskich: w pierwszej, trwającej od roku 1494 do 1516, celem wojen było podporządkowanie sobie przez zachodnioeuropejskie mocarstwa całości lub części Półwyspu Apenińskiego. W drugiej fazie, trwającej od roku 1521 do 1559, Włochy były już tylko jednym z teatrów działań wojennych, a przyczyną wojen była przede wszystkim rywalizacja o hegemonię w zachodniej Europie, tocząca się między Habsburgami, którzy za panowania Karola V skupili w swych rękach trony Hiszpanii, Neapolu, Sycylii, Niderlandów i Austrii oraz koronę cesarską Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, a Francją, okrążoną teraz przez posiadłości habsburskie. Największym ze starć jestbitwa pod Pawią w 1525, w Lombardii, w której to wojska Karola V pokonały armię francuską, biorąc do niewoli króla Francji Franciszka I. Ten jednak łamiąc późniejszy (kapitulancki) traktat pokojowy, wymknął się Hiszpanom z rąk. Wojny włoskie zakończono ze względu na bankructwo Hiszpanii oraz początek wstrząsów religijnych we Francji (hugenoci), pokojem w Cateau-Cambrésis w Niderlandach. Znaczącym elementem tych wojen są często się zmieniające koalicje, które zawierali często niedawni wrogowie przeciw niedawnym sojus.

 

POMOGŁAM?JAK TAK TO DZIĘKI:)

 

Answer 2

Walka o hegemonię:

O pozycje hegemona walczyły Francja, Hiszpania oraz kraje Habsburgów.

Posiadłości Habsburgów (Wynikiem małżeństwa Maksymiliana Habsburga i Marii)

              - Księstwo Burgundzkie (Niderlandy, Alzacja, Lataryngia)

              - Franche Comte

              - Austria

              - Styria

              - Karyntia

              - Tyrol

              - Kraina

              - Triest

              - Kraje niemieckie

              - Czechy i Morawy

Wojna o Bretanie: 1487 – 1491 zakończona traktatem w Langeais (1491r), wygrana Francji

Francja:

              - w sprawowaniu rzadów monarchy pomagała Rada Przyboczna

              - stałe podatki

              - stała zacieżna armia

              - rozwój handlu

Walka Franci i Hiszpanii o Włochy.

Hiszpania:

- poczatek zjednoczonej hiszpańskiej Monrachii – związek Izabeli i Ferdynanda (unia kastylijsko aragońska w 1469r)

Habsburgowie:

              - Maksymilian I (1486 – 1519) – pozycja władcy umocniona, zręczna polityka dynastyczna

 

 

 

Wojny włoskie (1494 – 1521)

              - I etap walki o hegemonie na zachodzie

              - rozpoczyna je koronacja Karola VIII w 1494 r. (król Sycylii i Jerozolimy – francuz)

              - Zdobycie Rzymu i Neapolu (Karol VIII)

              - Liga Wenecka przeciwko Francji (Wenecja, Państwo Kościelne, Księstwo Mediolanu, Hiszpania)

 

Skład Włoch:

              - Republika wenecka

              - Królestwo Neapolu

              - Republika Florencka

              - Państwo kościelne

W 1481 wygasa linia Andegawenów (władająca Neapolem)

Ludwik XII po Karolu VIII podbija z Hiszpanami Neapol. Jednak w 1504 Królestwo Neapolu wraca do Hiszpanii na mocy rozejmu.

W 1508 r. Juliusz II (papież) tworzy ligę z Cambrai: król angielski Hendrik VII, Ferdynanrd Aragoński i Władysław II Jagielończyk (węgry). Przeciwko Turcji (i wenecji – traktat handlowy Wenecja-Turcja).

W 1511 r. Liga Święta (Juliusz II) – Wenecja, Hiszpania, Anglia – antyfrancuska, w nastepnym roku wypierają wojska Ludwika XII z Włoch

1521 – Wojna Hiszpania – Francja (Franciszek I) . Wojna o hegemonie w europie zachodniej

1525 – bitwa pod Pawią. Francuzi przegrywają

Traktat w Moore: Anglicy, Francuzi.

1526 Karol V (Habsburg) zawiera traktat z Franciszkiem I (Francja zrzeka się Burgundii i posiadłości włoskich)

Traktat w Cambrai w 1529 kończy zmagania i przewodnictwo Francji. Francuzi tracą posiadłości włoskie na rzecz Habsburgów (Karol V)

W 1530 uroczysta koronacja cesarska przez papieża

Traktat w 1559 w Cateau – Cambresis kończył zmagania o hegemonie w Europie Francja traciła posiadłości włoskie.

 

Filip II rozbija Habsburgów na linie hiszpańską i niemiecką.

Ferdynand I (linia niemiecka)

              - Czechy, Węgry, cesarska korona

Filip II (Hiszpania)

              - Hiszpania, Niderlandy, Neapol, Sycylia, Mediolan

Niekorzystna polityka Hiszpanów doprowadza do powstania opozycji.

Wilhelm Orański – 1566 – walka powstańcza. Namiestniczka Małgorzata próbowała tłumić powstania ustępstwami, została odwołana, powołano Albę który krwawo stłumił powstania w 1567 r.

1572 – powstanie prowadzące do odwołania Alby. W 1576 r wojska hiszpańskie wysłane do Antwerpii w celu stłumienia powstańców

Sojusz krajów niderlandzkich przeciw hiszpani 1572 r.

Unia w Utrechcie 1579 – Rzeczpospolita Zjedn. Prowincji Północnych – Holandia w 1581 oderwana od Hiszpanii

Egzekucja Marii Stuart bezpośrednią przyczyną wojny. W 1588 Hiszpańska Wielka Armada wyruszyła na Anglię, całkowite zwycięstwo anglików. Wojna zakończyła się w 1604r, skutki długofalowe.

Przełamanie hiszpańskiego monopolu na morzach, powolny upadek kolonii hiszpańskich

 

Ruś:

Ruś pod panowaniem chanów mongolskich, tatarskich – terror

Wywzwalanie Rusi z okupacji mongolsko tatarskiej. Iwan Daniłowicz władca Moskwy.

Bitwa na Kulikowym polu 1380 r. wojska moskiewskie wygrały z okupantami.

W 1430 r. śmierć litewskiego księcia Witolda powoduje koniec ekspansji litewskiej na ziemie ruskie

Wasyl II – skupianie ziem ruskich wokół Moskwy

Iwan III Wielki (1462 – 1505) – twórca potęgi Rusi Moskiewskiej

Rządy absolutne, Iwan IV Groźny (1533 – 1584) -  Ruś mocarstwem

 

 

 

 

Reformy w rusi:

              - dzieci bojarskie może sadzić tylko car

              - władze lokalne będą wybierane

              - obowiązek służby wojskowej

- reforma cerkwi (unifikacja obrzedów, obowiązek otwierania szkół i zmniejszenie możliwości posiadanie ziemskich majątków)

- ujednolicono system skarbowy, wprowadzenie jednostki gruntowej (socha)

Wojny o inflanty w XVI w. – przeradzają się później w wojnę polsko-moskiewską. W 1570 Iwan IV podpisał rozejm z Zygmuntem Augustem (z powodu zagrożenia z południa)

Zwycięstwa Batorego w walce o inflanty.

1582 – dziesięcioletni rozejm Polska – Ruś, Iwan IV zrzekł się Inflant i Połocka

Śmierć Iwana IV Groźnego – wielka smuta w 1584 r. – czas bezkrólewia i chaosu politycznego, objęcie władzy przez Fiodora I, nikt się z nim nie liczył

Dymitriady – walki o tron moskiewski, Godunow rządzący w imieniu Fiodora I, po śmierci Fiodora poparcie Godunowa wzrasta. W objęciu tronu Godunowowi przeszkadzał Dymitr, wypędzono go i jego zwolenników w 1591 Dymitr zginął, Godunow ogłoszony carem

W 1603 powstanie chłopskie, dalszy etap wojen polsko moskiewskich (dymitriady)

 

Turcja:

Ekspansja pod panowaniem Sulejmana II Wspaniałego.

W 1521 wojska tureckie zdobywają Belgrad a rok później wyspę Rodos

Traktat w Wiedniu 1515 – po śmierci ostatniego Jagiellończyka tron przypada Habsburgom.

W bitwie pod Mohaczem (1526) ginie Ludwik Jagiellończyk, Buda i Peszt zajęte przez Sulejmana

Na Węgrzech opozycyjna szlachta ofiarowała koronę Janowi Zapolyi, zwolennicy Habsburgów doprowadzili do koronacji Ferdynanda. Podwójna koronacja przyczyna konfliktu na 15 lat

W 1541 węgry podzielono na 3 cześći: zachodnią, północną (oba dla Ferdynanda Habsburga) i środkową (Zapolyia)

 

 

 

Dania:

Szwecja, Dania, Norwegia – unia kalmarska (1397)

1513 – Chrystian II – próba podporządkowania Szwecji, terror, detronizacja

1523 – Szwedzi zrywają unię

Chrystian III obejmuje tron Danii i Norwegii w 1534 r. Wprowadzanie Luteranizmu w Danii.

1551 – luteranizm w Islandii