Question

1.ramy czasowe romantyzmu 2.główni kompozytorzy romantyczni 3.hasła głoszone przez romantyków [sztuka totalna,sztuka dla sztuki,wolny artysta] 4.pieśń romantyczna [franciszek schubert,rodzaje pieśni,pieśń zwrotkowa,ballada,tytuły pieśni romantycznycg] 5.fortepian[do jakiej grupy instr. nalezy, co oznacza nazwa,jaka role moze pelnic,,kto to jest wirtuoz,nazwiska polskich wirtuozow fortepianu] 6.fryderyk chopin [wazniejsze fakty z zycia i tworczosci kompozytora, tytuly kilku utworow] 7.najwybitniejsi tworcy oper romantycznych 8.przyklady tytulow oper romantycznych 9.opera[co to jest opera,elementy dziela operowego] 10. kto byl tworca dramatu muzycznego [tytul cyklu czterech dramatow muzycznych] 11.jak nazywamy muzyke ktora wyraza treści pozamuzyczne, np. literackie 12. tworcy poematu symfonicznego 13.czym zainteresowali sie w swej twórczosci kompozytorzy szkol narodowych 14.szkoly narodowe[jakie byly nazwiska poszczegolnych kompozytorow, w tym szkoly polskiej]15.jak nazywal sie najwybitniejszy tworca baletow . przykladowe tutuly baletow 17.stanislaw moniuszko [piesni,opera narodowa,przyklady dzieł]

Answer 1

1. 1820-1900

2. R. Schumann, F. Mendelssohn-Bartholdy, F. Chopin, F. Liszt, R. Wagner, J. Brahms, K. M. Weber, F. Schubert,

3. sztuka totalna - muzyka wyrażająca się za pomocą dźwięku, słowa, barwy itp.

sztuka dla sztuki - muzyka tworzona zgodnie z natchnieniem, a nie na życzenie.

wolny artysta - artysta, mający swoją koncepcję, niezależny.

4. FRANZ PETER SCHUBERT

( ur. w 1797 r. w Lichtenthal, zm. w 1828 r. w Wiedniu)

Kompozytor austriacki. Pierwsze lekcje pobierał u ojca, nauczyciela muzyki, następnie uczył się gry na organach oraz kompozycji u A. Salieriego. Był też skrzypkiem orkiestry dworskiej. Po ukończeniu nauki w szkole został nauczycielem w szkole ojca, którą nie-bawem porzucił, by całkowicie poświęcić się kompozycji. Żył w ciągłym niedostatku, wyzyskiwany przez wydawców, trawiony chorobą.

 F. Schubert jest twórcą pieśni romantycznej. Stworzył kilka rodzajów pieśni:

pieśni wariacyjne:

- pieśni  zwrotkowe – melodia ulega nielicznym zmianom, najczęściej w ostatniej zwrotce – przekształcenia za pomocą środków techniki wariacyjnej („Pstrąg”);

- pieśni wzorowane na wariacjach instrumentalnych – zmienia się rodzaj akompaniamentu – akordy, figuracje itp. („W oddali” ); następuje zmiana trybu;

- pieśni oparte na wariacjach ostinatowych („Sobowtór”);

pieśni przekomponowane, każda zwrotka opracowana w odmienny sposób.

- krótkie („Wrona”)

- szerzej rozbudowane („Młoda zakonnica”)

pieśni deklamacyjne, melodyka o charakterze recytatywnym, w której następuje ścisłe

zespolenie melodii z akcentem mowy („Śmierć i dziewczyna”)

pieśni – ballady, epicka forma, dramatyczny charakter („Król elfów”)

 Schubert jest twórcą ponad 600 pieśni z towarzyszeniem fortepianu do tekstów poetów romantycznych (J. W. Goethego, H. Heinego, F. Schillera, M. Claudiusa).

5. Fortepian INSTRUMENTY STRUNOWE – KLAWISZOWE

W 1711 roku wynalazł włoski budowniczy instrumentów Bartolommeo Cristofori.

Skala fortepianu jest rozległa i obejmuje ponad 7 oktaw: od A2 do c5. Instrument ten należy do najbardziej wszechstronnych instrumentów muzycznych. Przyczyniła się do tego zarówno duża skala, znaczna siła dźwięku oraz szerokie możliwości techniczne. Pudło rezonansowe o kształcie skrzydła ptaka oparte jest na trzech nogach. W środku znajduje się świerkowa płyta rezonansowa oraz żelazna rama z metalową strojnicą. Źródło dźwięku stanowią stalowe struny napięte krzyżowo i owinięte miedzianym drutem: po trzy dla brzmień wysokich, po dwie dla średnich, po jednej dla niskich. Każdy klawisz przez system dźwigni połączony jest z młoteczkiem. Wszystkie struny od góry wyciszają filcowe tłumiki. Pod pudłem rezonansowym umieszczone są dwa ( lub  trzy ) pedały. Prawy pedał sprawia, że mimo zwolnienia klawisza dźwięk brzmi dalej, lewy pedał przesuwa klawiaturę w prawo, co powoduje uderzanie młotków w jedną strunę – wywołuje to ściszenie dźwięku. Rzadziej spotyka się trzeci pedał ( środkowy ), który przedłuża brzmienie dźwięków.

Wirtuoz - muzyk, który jest wybitnym instrumentalistą.

np. Rafał Blechacz, Krystian Zimerman - fortepian;

6. FRYDERYK FRANCISZEK CHOPIN ( ur. w 1810 r. w Żelazowej Woli, zm. w 1849 r. w Paryżu ) to najwybitniejszy kompozytor polski, pianista, twórca stylu narodowego, jeden z najbardziej znanych komozytorów na przestrzeni dziejów. Rodzicami Chopina byli: Justyna Krzyżanowska i Mikołaj Chopin. W tym roku, kiedy urodził się Fryderyk, jesienią, rodzina Chopina przeniosła się do Warszawy. Edukacja muzyczna Fryderyka Chopina rozpoczęła się bardzo wcześnie. Początkowo uczyła go matka. W wieku 6 lat rozpoczął naukę gry na fortepianie u Wojciecha Żywnego.

W roku 1826, po ukończeniu Liceum Warszawskiego, zapisał się na I rok Szkoły Głównej kierowanej przez Józefa Elsnera, u którego się uczył w latach 1826 – 1829. W roku 1829 koncertował w Wiedniu, a następnym roku opuścił Warszawę, by w 1831 roku osiąść w Paryżu. Po wyjeździe często koncertował w Niemczech, Czechach, Anglii i Francji, zyskując sławę europejską. W roku 1836 poznał francuską pisarką George Sand, z którą się związał wiele lat.Od 1839 r. stan zdrowiasię pogarszał z każdym rokiem. Zgon nastąpił w nocy 17 października 1849 r.

F. Chopin skomponował:

utwory na fortepian z orkiestrą: - m.in. 2 koncerty fortepianowe: f-moll op. 21 i e-moll op. 11;

utwory na fortepian: - sonaty, impromptus, Fantazję f-moll, ballady, ronda, cykle wariacji, scherza, etiudy, preludia, nokturny, polonezy, mazurki, walce i inne;

utwory na fortepian i instrumenty smyczkowe;

19 pieśni i piosenek ( np. „Hulanka”, „Wojak”, „Życzenie”, „Leci liście z 19 pieśni i piosenek ( np. „Hulanka”, „Wojak”, „Życzenie”, „Leci liście z drzewa”, „Moja pieszczotka” ).

7. Twórcy opery - romantyzm:

S. Moniuszko

C. M. Weber (1786-1826)

G. Rossini (1792-1868)

V. Bellini (1801-1835)

G. Donizetti (1797-1842)

L. Cherubini (1760-1842)

D. Auber (1782-1971)

G. Meyerbeer (1791-1864)

G. Verdi (1813-1901)

R. Leoncavallo (1857-1919)

P. Mascani (1863-1945)

G. Puccini  (1858-1924)

R. Wagner (1813-1883)

8. K. M. Weber "Wolny strzelec", "Oberon"

S. Moniuszko "Halka", "Straszny dwór", "Hrabina"

G. Rossini "Cyrulik sewilski", "Sroka złodziejka"

9. Opera to nazwa większego utworu muzycznego, w którym muzyka współdziała z akcją dramatyczną. Istnieją różne gatunki opery ze względu na charakter treści i rodzaj jej współczynników. Pod względem treści rozróżniamy dwa podstawowe gatunki: operę poważną (seria) i komiczną (buffa). Ponadto istnieje gatunek pośredni, tzw. opera semiseria – jest to zazwyczaj opera poważna z elementami komicznymi.

Podstawowymi współczynnikami są:

partie wokalne – solowe, zespołowe i chóralne, partie instrumentalne, wstawki baletowe, w niektórych gatunkach partie mówione.

10. R. Wagner - Pierścień Nibelunga

11. Muzyka programowa

12. F. Liszt, A. Dworzak, B. Smetana, M. Musorgski

13. Szkoły narodowe w muzyceto kierunki, które wyodrębniły się  w połowie XIX wieku w muzyce szeregu krajów, akcentujące elementy rodzime pod wpływem budzącego się poczucia narodowej odrębności. Czynnikiem inspirującym twórczość muzyczną stał się rodzimy folklor, w tematyce oper i poematów symfonicznych nawiązywano często do scen z historii narodu.

14. Szkoła rosyjska:

Michał Glinka stworzył podstawy stylu narodowego;

Aleksander  Dargomyżski wywarł wpływ na działalność Potężnej Gromadki;

Potężna Gromadka: Milij Bałakiriew, Aleksander Borodin, Cezar Cui, Modest Musorgski, Mikołaj Rimski – Korsakow.

Szkoła czeska: Bedrich  Smetana oraz Antonin Dworzak.

Skandynawia: Edvard Grieg, przedstawiciel szkoły norweskiej;

Jean  Sibelius, przedstawiciel szkoły fińskiej.

Szkoła polska: S . Moniuszko, F. Chopin, H. Wieniawski;

Szkoła francuska: C. Franck,

Szkoła hiszpańska: I. Albeniz.

Szkoła węgierska: F. Liszt

15. P. Czajkowski "Jezioro łabędzie", "Dziadek do orzechów", „Śpiąca królewna”.

17. STANISŁAW MONIUSZKO to polski kompozytor, organista, dyrygent i pedagog. Urodził się  w 1819 r. w Ubielu, zmarł w 1872 r. w Warszawie. Pochodził z rodziny szlacheckiej osiadłej na Białorusi. Pierwszą nauczycielką gry na fortepianie była matka. Przejawiał też nieprzeciętne zdolności muzyczne i kiedy miał osiem lat rodzice przenieśli się do Warszawy, aby zapewnić mu edukację muzyczną. W wieku 18 lat Moniuszko wyjechał do Berlina, gdzie studiował harmonię i kontrapunkt.

Twórczość S. Moniuszki to m.in.:

opery – „Halka”; „ Hrabina”; „Verbum nobile”; „ Straszny dwór”; „ Paria”; „ Flis”

operetki – „ Nocleg w Apeninach”; „ Nowy Don  Kichot”; „ Loteria”; „ Jawnuta”

balety – „ Monte Christo”; „ Na kwaterunku”; „ Figle szatana’ ponad 300

pieśni – zebranych w 6 zeszytach  „Śpiewnikach domowych” – wydanych  za życia Moniuszki, oraz dalszych 6 zeszytów – wydanych po  śmierci.

kantaty muzyka instrumentalna – uwertura fantastyczna „Bajka”; 2 kwartety smyczkowe; uwertury i tańce.

utwory fortepianowe muzyka religijna – 6 mszy.

S. Moniuszko jest, oprócz  F. Chopina, najwybitniejszym kompozytorem polskim XIX wieku, głównym przedstawicielem stylu narodowego w Polsce, a przede wszystkim twórcą polskiej opery narodowej i pieśni.

 

Pozdrawiam.