Question

1. wyjasnij termin oswiecenie 2. co oznacza empiryzm, racjonalizm, deizm, ateizm, utylitaryzm, dydaktyzm 3. opisz nurty literackie oswiecenia: klasycyzm, sentymentalizm, rokoko

Answer 1

Oświecenie- określane często jako Wielki Rozum to pogląd kulturalny oraz okres w historii Europy przypadający na wiek XVVIII. Ludzie oświecania najbardziej cenili to, co można pojąć rozumem. 

 

Answer 2

ZADANIE 1

Oświecenie, okres w rozwoju kultury i literatury europejskiej od końca XVII w. do schyłku XVIII w. (w Polsce do początków XIX w. - tzw. klasycyzm postanisławowski).

 

ZADANIA 2

empiryzm - pogląd, który jest opozycja racjonalizmu. Według założeń empiryzmu jedynym sposobem poznawania świata jest doświadczenie czyli empiria. Pogląd ten zachwiał naukami religijnymi wzmocnił natomiast pozycję nauk przyrodniczych. Poznawanie świata oparta jest na eksperymencie i doświadczeniu.

 

racjonalizm - termin ten wywodzi się od Kartezjusza. W dochodzeniu do prawdy i wiedzy najważniejsze jest kierowanie się rozumem. Główną siła i cechą człowieka według koncepcji Kartezjusza jest rozum. Wedle tej zasady należy odrzucić wszelkie przesądy, uprzedzenia, zabobony i pozaziemskie ingerencje. Do dnia dzisiejszego racjonalistą nazywamy człowieka , który w swoim życiu kieruje się rozumem. Odrzuca intuicje i metafizyczne odczucia.

 

Deizm – nurt religijno-filofoficzny, którego cechą wspólną jest przekonanie, że racjonalnie można uzasadnić istnienie jedynie Boga bez-osobowego, będącego konstruktorem świata rozumianego jako maszyna oraz źródłem praw, według których ta maszyna świata działa.

 

Ateizm - już w starożytności pojawiły się poglądy podważające istnienie bogów. Do epoki oświecenia głoszenie ateizmu tj. poglądu odrzucającego ideę wyższej siły, która stworzyła świat i nim rządzi, było dosyć niebezpieczne.Dopiero myśliciele XVIII w. śmiało przyznają się do wizji świata bez Boga.

Utylitaryzm, czyli innymi słowy doktryna zakładająca, że dążenie do dobra własnego sprzyja pomnożeniu dobra społecznego, hołduje zasadzie, według której wszystkie działania człowieka powinny zmierzać do rozwoju i doskonalenia społeczeństwa.

dydaktyzm - dążenie do kształtowania u kogoś właściwych postaw lub poglądów poprzez pouczanie go lub dawanie wzorów do naśladowania

ZADANIE 3

Klasycyzm - kierunek nawiązujący do grecko-rzymskich wzorów antycznych. Pojawiał się w sztuce europejskiej w różnych okresach, np. w postaci tendencji klasycznych stanowiących podstawę renesansu

Sentymentalizm, prąd literacki występujący w różnych krajach w okresie oświecenia.

 Rokoko – nurt stylistyczny, obecny zwłaszcza w architekturze wnętrz, ornamentyce, rzemiośle artystycznym i malarstwie,  występujący w sztuce europejskiej w latach ok. 1720-1790. Nurt rokokowy wyróżnia się także w dziejach literatury.