1 września 1939 r. hitlerowskie Niemcy dokonały zbrojnej agresji wobec Polski. Mimo iż armia polska nie zdążyła się jeszcze całkowicie zmobilizować, przeciwstawiała Niemcom zaciekły, zbrojny opór, rozpoczynając tym samym wojnę obronną. Potencjał militarny Polski był znacznie mniejszy od potencjału III Rzeszy. Polska dopiero w drugiej połowie lat 30 – tych rozpoczęła poważne programy zbrojeniowe. Nasi sojusznicy ( Francja i Wielka Brytania ) wypowiedzieli wojnę Niemcom, ale nie prowadzili w zasadzie działań wojennych. Wojska niemieckie mogły swobodnie maszerować w głąb państwa polskiego. W dniu 17 IX 1939 r. wojska ZSRR bez wypowiedzenia wojny przekroczyły wschodnią granice Polski i zaczęły zajmować ziemie polskie. W początkach października 1939 r. ustał regularny opór grup Wojska Polskiego. Po klęsce wrześniowej wielu żołnierzy opuściło tereny polskie, przedostając się przez teren Rumunii i Węgier do Francji i Wielkiej Brytanii. W ten sposób armia polska mogła dość szybko się zreorganizować i zasiliła wojska alianckie.
2. Utworzenie polskiej armii we Francji.
4 stycznia 1940 r. została zawarta w Paryżu specjalna umowa wojskowa pomiędzy Francją a Polską odnośnie utworzenia polskiej armii na terenie Francji. Utworzenie tych wojsk było możliwe dzięki stopniowemu napływowi z Węgier i Rumunii polskich żołnierzy. Uciekali oni z tamtejszych obozów, w których zostali internowani. Organizacja i szkolenie polskich oddziałów odbywało się głównie w Coetquidan. W maju 1940 r. armia polska we Francji liczyła ok. 84 tys. żołnierzy i oficerów. Odtworzenie polskich sił zbrojnych na Zachodzie Europy było jednym z najważniejszych celów działania rządu generała Władysława Sikorskiego.
3. Udział Polaków w obronie Norwegii.
9 kwietnia 1940 r. rząd norweski odrzucił ultimatum niemieckie odnośnie kapitulacji. Agresja Niemiec na Norwegię stała się faktem. Działania oddziałów sojuszniczych w obronie Norwegii miały charakter desantowo – morski. Na początku główne zadania spadały na flotę morską. 13 kwietnia brytyjska eskadra, wśród której działały m.in.: ORP „Orzeł”, ORP „Błyskawica”, zaatakowała siły niemieckie zatapiając 8 niemieckich niszczycieli, uzyskując w ten sposób panowanie na wodach norweskich. Podczas walk wojsk norweskich w górach północnej części kraju, wylądowały tam jednostki brytyjskie, francuskie i polska Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich. Polska brygada została użyta do osłony miasta i portu oraz do ubezpieczenia północnego skrzydła korpusu ekspedycyjnego. 12 maja doszło do przegrupowania na półwyspie Lenvik 2 Batalionu Podhalańskiego, by razem z 13 Półbrygadą Legii Cudzoziemskiej, 27 Półbrygadą Strzelców Alpejskich, oddziałami norweskimi i flotą wziąć udział w ataku na Gratangan – Bjerkvik. Bjerkvik został opanowany desantem oddziałów Legii Cudzoziemskiej 13 maja. Tego samego dnia 2 Batalion Podhalański obsadził półwysep Oyord na północ od Narviku. W nocy z 27 na 28 maja 1940 r. rozpoczęła się bitwa o Narvik. Bataliony polskie uderzyły na osady Ankenes i Nyborg. Po trwającej dziewięć godzin walce na trudnym górzystym terenie 2 Batalion Podhalański zdobył panowanie ogniowe nad drogą z Narviku do granicy szwedzkiej. W walkach o Narvik wzięły też udział polskie niszczyciele „Grom” i „Błyskawica”. 28 maja oddziały Legii Cudzoziemskiej pod dowództwem generała Zygmunta Szyszko – Bohusza wraz z batalionem norweskim opanowały ostatecznie Narvik. Było to pierwsze zwycięstwo wojsk sprzymierzonych w walce z wojskami niemieckimi.
4. Udział Polaków w obronie Francji.
10 maja 1940 r. Niemcy zaatakowały Holandię, Belgię i Luksemburg. Po odejściu francuskich fortyfikacji na północy, Niemcy zaatakowali również Francję. Polskie wojska zostały zaangażowane do walki dopiero w drugim etapie kampanii, kiedy to oddziały niemieckie przełamały front nad rzekami Sommą i Aisne. Podczas odwrotu na południe dwóch armii francuskich powstała pomiędzy nimi luka, którą postanowili wykorzystać Niemcy. Atak wojsk niemieckich powstrzymała sformowana z 10 Brygady Kawalerii Pancernej gen. Stanisława Maczka specjalna grupa bojowa. Stoczyli oni dwie zacięte bitwy pod Champaubert i Montmirail. W nocy z 16 na 17 czerwca udało się im odzyskać na krótko Montbard. Dużą rolę odegrała również 1 Dywizja Grenadierów gen. B. Ducha, która broniła wraz z francuskim 20 Korpusem ufortyfikowanego odcinka Saary przed natarciem 1 Armii gen. Witzlebena. 2 Dywizja Strzelców Pieszych gen. B. Prugara – Ketlinga w składzie 45 Korpusu francuskiego dzielnie stawiała opór nad rzeką Doubs pod Maiche. Do obrony tzw. Reduty Bretońskiej w rejonie Rennes ściągnięto z Norwegi Samodzielną Brygadę Strzelców Podhalańskich . Jednak polska brygada została rozbita przez niemieckie czołgi. Wojska polskie stanowiły znaczny odsetek walczących wojsk francuskich.
5. Udział Polaków w obronie Wielkiej Brytanii.
Kiedy rząd polski na emigracji po klęsce Francji został przeniesiony na teren Wielkiej Brytanii, postanowił jak najszybciej odbudować – już po raz drugi – Polskie Siły Zbrojne. W lipcu 1940 r. na terenie brytyjskim znalazło się około 27 tys. polskich żołnierzy. Na terenie Szkocji powstawały specjalne obozy, w których gromadzili się Polacy: 3 i 4 DP, 10 Brygada Kawalerii Pancernej i Brygady Podhalańskiej. Uformowany w Wielkiej Brytanii 1 Korpus Polski otrzymał za zadanie zorganizowania obrony przeciwdesantowej u wybrzeży Szkocji. Najszybciej do walki przeciwko Niemcom weszło polskie lotnictwo. W sierpniu powstał Inspektorat Polskich Sił Powietrznych, który miał za zadanie kontynuować formowanie jednostek i szkolenie polskich żołnierzy na nowych typach samolotów. Na początku „bitwy o Anglię” Niemcy skupili się na zdobyciu przewagi w powietrzu. Zadali lotnictwu brytyjskiemu ogromne straty, co spowodowało włączenie do walki polskich pilotów, wcześniej niezbyt chętnie branych pod uwagę. Jednak ogromne sukcesy polskich lotników spowodowały utworzenie polskich formacji bojowych: dywizjonów myśliwskich 302 i 303. W rękach polskich dywizjonów znalazł się także sprzęt dorównujący maszynom Luftwaffe. 15 września okazał się przełomowym dniem bitwy o Anglię, kiedy to polskie dywizjony zestrzeliły w sumie 26 samolotów niemieckich. W 1940 r. polscy piloci zestrzelili ogółem 203 samoloty niemieckie i uszkodzili 36, co stanowiło 12 % łącznych strat niemieckich poniesionych w powietrznej „bitwie o Anglię”.
6. Udział Polaków w walkach w Afryce.
W kampanii egipsko-libijskiej udział wzięła Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich. Po klęsce we Francji – znajdująca się na terenie francuskim (w Syrii) jednostka – została podporządkowana Brytyjczykom i przeszkolona w Palestynie. Brała udział w budowie fortyfikacji w Egipcie, potem miała być przerzucona do napadniętej przez Włochów Grecji, z czego ostatecznie zrezygnowano, gdyż Grecja wcześniej skapitulowała. W połowie sierpnia 1941 r. cała brygada została przetransportowana drogą morską do twierdzy Tobruk, atakowanej przez wojska niemieckie i włoskie. Polska brygada przejęła pozycje i zadania australijskiej 18 Brygady Piechoty i Pułku Kawalerii Hinduskiej. Objęła zachodni odcinek obrony twierdzy i broniła go przez 4 miesiące, aż do wyzwolenia całej twierdzy przez ofensywę brytyjską. Obronę zachodniej części fortyfikacji utrudniało osadzone przez Niemców wzgórze Medauar, na którym znajdowały się liczne środki ogniowe nieprzyjaciela. Dodatkowym obciążeniem były warunki klimatyczne: upały i niedostatek wody. Ważnym elementem walki stały się nocne patrole, dzięki którym Polacy zdobywali tajne informacje oraz jeńców wojennych. W nocy z 20 na 21 listopada Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich uderzyła na wzgórze Medauar. Gen. Rommel zaangażował w tej bitwie prawie wszystkie swoje siły pancerne. 10 grudnia SBSK opanowała wzgórze Medauar. Obrona Tobruku trwała prawie 8 miesięcy.
1. Wojna obronna – wrzesień 1939 r.
1 września 1939 r. hitlerowskie Niemcy dokonały zbrojnej agresji wobec Polski. Mimo iż armia polska nie zdążyła się jeszcze całkowicie zmobilizować, przeciwstawiała Niemcom zaciekły, zbrojny opór, rozpoczynając tym samym wojnę obronną. Potencjał militarny Polski był znacznie mniejszy od potencjału III Rzeszy. Polska dopiero w drugiej połowie lat 30 – tych rozpoczęła poważne programy zbrojeniowe. Nasi sojusznicy ( Francja i Wielka Brytania ) wypowiedzieli wojnę Niemcom, ale nie prowadzili w zasadzie działań wojennych. Wojska niemieckie mogły swobodnie maszerować w głąb państwa polskiego. W dniu 17 IX 1939 r. wojska ZSRR bez wypowiedzenia wojny przekroczyły wschodnią granice Polski i zaczęły zajmować ziemie polskie. W początkach października 1939 r. ustał regularny opór grup Wojska Polskiego. Po klęsce wrześniowej wielu żołnierzy opuściło tereny polskie, przedostając się przez teren Rumunii i Węgier do Francji i Wielkiej Brytanii. W ten sposób armia polska mogła dość szybko się zreorganizować i zasiliła wojska alianckie.
2. Utworzenie polskiej armii we Francji.
4 stycznia 1940 r. została zawarta w Paryżu specjalna umowa wojskowa pomiędzy Francją a Polską odnośnie utworzenia polskiej armii na terenie Francji. Utworzenie tych wojsk było możliwe dzięki stopniowemu napływowi z Węgier i Rumunii polskich żołnierzy. Uciekali oni z tamtejszych obozów, w których zostali internowani. Organizacja i szkolenie polskich oddziałów odbywało się głównie w Coetquidan. W maju 1940 r. armia polska we Francji liczyła ok. 84 tys. żołnierzy i oficerów. Odtworzenie polskich sił zbrojnych na Zachodzie Europy było jednym z najważniejszych celów działania rządu generała Władysława Sikorskiego.
3. Udział Polaków w obronie Norwegii.
9 kwietnia 1940 r. rząd norweski odrzucił ultimatum niemieckie odnośnie kapitulacji. Agresja Niemiec na Norwegię stała się faktem. Działania oddziałów sojuszniczych w obronie Norwegii miały charakter desantowo – morski. Na początku główne zadania spadały na flotę morską. 13 kwietnia brytyjska eskadra, wśród której działały m.in.: ORP „Orzeł”, ORP „Błyskawica”, zaatakowała siły niemieckie zatapiając 8 niemieckich niszczycieli, uzyskując w ten sposób panowanie na wodach norweskich. Podczas walk wojsk norweskich w górach północnej części kraju, wylądowały tam jednostki brytyjskie, francuskie i polska Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich. Polska brygada została użyta do osłony miasta i portu oraz do ubezpieczenia północnego skrzydła korpusu ekspedycyjnego. 12 maja doszło do przegrupowania na półwyspie Lenvik 2 Batalionu Podhalańskiego, by razem z 13 Półbrygadą Legii Cudzoziemskiej, 27 Półbrygadą Strzelców Alpejskich, oddziałami norweskimi i flotą wziąć udział w ataku na Gratangan – Bjerkvik. Bjerkvik został opanowany desantem oddziałów Legii Cudzoziemskiej 13 maja. Tego samego dnia 2 Batalion Podhalański obsadził półwysep Oyord na północ od Narviku. W nocy z 27 na 28 maja 1940 r. rozpoczęła się bitwa o Narvik. Bataliony polskie uderzyły na osady Ankenes i Nyborg. Po trwającej dziewięć godzin walce na trudnym górzystym terenie 2 Batalion Podhalański zdobył panowanie ogniowe nad drogą z Narviku do granicy szwedzkiej. W walkach o Narvik wzięły też udział polskie niszczyciele „Grom” i „Błyskawica”. 28 maja oddziały Legii Cudzoziemskiej pod dowództwem generała Zygmunta Szyszko – Bohusza wraz z batalionem norweskim opanowały ostatecznie Narvik. Było to pierwsze zwycięstwo wojsk sprzymierzonych w walce z wojskami niemieckimi.
4. Udział Polaków w obronie Francji.
10 maja 1940 r. Niemcy zaatakowały Holandię, Belgię i Luksemburg. Po odejściu francuskich fortyfikacji na północy, Niemcy zaatakowali również Francję. Polskie wojska zostały zaangażowane do walki dopiero w drugim etapie kampanii, kiedy to oddziały niemieckie przełamały front nad rzekami Sommą i Aisne. Podczas odwrotu na południe dwóch armii francuskich powstała pomiędzy nimi luka, którą postanowili wykorzystać Niemcy. Atak wojsk niemieckich powstrzymała sformowana z 10 Brygady Kawalerii Pancernej gen. Stanisława Maczka specjalna grupa bojowa. Stoczyli oni dwie zacięte bitwy pod Champaubert i Montmirail. W nocy z 16 na 17 czerwca udało się im odzyskać na krótko Montbard. Dużą rolę odegrała również 1 Dywizja Grenadierów gen. B. Ducha, która broniła wraz z francuskim 20 Korpusem ufortyfikowanego odcinka Saary przed natarciem 1 Armii gen. Witzlebena.
2 Dywizja Strzelców Pieszych gen. B. Prugara – Ketlinga w składzie 45 Korpusu francuskiego dzielnie stawiała opór nad rzeką Doubs pod Maiche. Do obrony tzw. Reduty Bretońskiej w rejonie Rennes ściągnięto z Norwegi Samodzielną Brygadę Strzelców Podhalańskich . Jednak polska brygada została rozbita przez niemieckie czołgi. Wojska polskie stanowiły znaczny odsetek walczących wojsk francuskich.
5. Udział Polaków w obronie Wielkiej Brytanii.
Kiedy rząd polski na emigracji po klęsce Francji został przeniesiony na teren Wielkiej Brytanii, postanowił jak najszybciej odbudować – już po raz drugi – Polskie Siły Zbrojne. W lipcu 1940 r. na terenie brytyjskim znalazło się około 27 tys. polskich żołnierzy. Na terenie Szkocji powstawały specjalne obozy, w których gromadzili się Polacy: 3 i 4 DP, 10 Brygada Kawalerii Pancernej i Brygady Podhalańskiej. Uformowany w Wielkiej Brytanii 1 Korpus Polski otrzymał za zadanie zorganizowania obrony przeciwdesantowej u wybrzeży Szkocji. Najszybciej do walki przeciwko Niemcom weszło polskie lotnictwo. W sierpniu powstał Inspektorat Polskich Sił Powietrznych, który miał za zadanie kontynuować formowanie jednostek i szkolenie polskich żołnierzy na nowych typach samolotów. Na początku „bitwy o Anglię” Niemcy skupili się na zdobyciu przewagi w powietrzu. Zadali lotnictwu brytyjskiemu ogromne straty, co spowodowało włączenie do walki polskich pilotów, wcześniej niezbyt chętnie branych pod uwagę. Jednak ogromne sukcesy polskich lotników spowodowały utworzenie polskich formacji bojowych: dywizjonów myśliwskich 302 i 303. W rękach polskich dywizjonów znalazł się także sprzęt dorównujący maszynom Luftwaffe. 15 września okazał się przełomowym dniem bitwy o Anglię, kiedy to polskie dywizjony zestrzeliły w sumie 26 samolotów niemieckich. W 1940 r. polscy piloci zestrzelili ogółem 203 samoloty niemieckie i uszkodzili 36, co stanowiło 12 % łącznych strat niemieckich poniesionych w powietrznej „bitwie o Anglię”.
6. Udział Polaków w walkach w Afryce.
W kampanii egipsko-libijskiej udział wzięła Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich. Po klęsce we Francji – znajdująca się na terenie francuskim (w Syrii) jednostka – została podporządkowana Brytyjczykom i przeszkolona w Palestynie. Brała udział w budowie fortyfikacji w Egipcie, potem miała być przerzucona do napadniętej przez Włochów Grecji, z czego ostatecznie zrezygnowano, gdyż Grecja wcześniej skapitulowała. W połowie sierpnia 1941 r. cała brygada została przetransportowana drogą morską do twierdzy Tobruk, atakowanej przez wojska niemieckie i włoskie. Polska brygada przejęła pozycje i zadania australijskiej 18 Brygady Piechoty i Pułku Kawalerii Hinduskiej. Objęła zachodni odcinek obrony twierdzy i broniła go przez 4 miesiące, aż do wyzwolenia całej twierdzy przez ofensywę brytyjską. Obronę zachodniej części fortyfikacji utrudniało osadzone przez Niemców wzgórze Medauar, na którym znajdowały się liczne środki ogniowe nieprzyjaciela. Dodatkowym obciążeniem były warunki klimatyczne: upały i niedostatek wody. Ważnym elementem walki stały się nocne patrole, dzięki którym Polacy zdobywali tajne informacje oraz jeńców wojennych. W nocy z 20 na 21 listopada Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich uderzyła na wzgórze Medauar. Gen. Rommel zaangażował w tej bitwie prawie wszystkie swoje siły pancerne. 10 grudnia SBSK opanowała wzgórze Medauar. Obrona Tobruku trwała prawie 8 miesięcy.
PS. liczę na naj...