Question

1. Podział Podhale na regiony
2. Budowa geologiczna Podhala
3. Rzeźba terenu
4. Wody powierzchniowe - podziemne
5. Gleby
6. Relikty epoki glacjalnej
z góry dziękuję i proszę o szybka odpowiedź

Answer 1

1.
* Gmina Biały Dunajec
* Gmina Bukowina Tatrzańska
* Gmina Czarny Dunajec
* Gmina Kościelisko
* Nowy Targ
* Gmina Poronin
* Gmina Szaflary
* Zakopane

2. Budowa geologiczna Tatr jest bogata i rozmaita, dzięki wpływom wielu kolejno po sobie następujących procesów geologicznych.
· W erze mezozoicznej na obszarze dzisiejszych Karpat istniało morze, w którym tworzyły się osady morskie.
· Pod koniec kredy nastąpiło fałdowanie osadów morskich.
· W płaszcz osadów mezozoicznych wdarła się intruzja granitowa i wytworzył się trzon krystaliczny.
· Na początku trzeciorzędu nastąpiło wydźwignięcie i sfałdowanie gór.
· Następnie fałdy nasunęły się, przesunęły i obaliły ponad trzonem krystalicznym. Powstały płaszczowiny (wierchowa i reglowa).
· Od początku trzeciorzędu trwały wzmożone procesy erozji i denudacji.
· W plejstocenie wpływ wywarły lodowce górskie.
· Obecnie nadal trwają współczesne (holoceńskie) procesy wietrzenia.

3. Rzeźba Tatr ma cechy alpejskie, nadane przez zlodowacenie plejstoceńskie: głęboko wcięte doliny, urwiste ściany, turnie, granie. W Tatrach Zachodnich występują liczne formy krasowe (jaskinie, wywierzyska), powstałe w erze kenozoicznej, wiele jezior (ok. 120, po stronie polskiej 43) zwane stawami, oraz wodospady.

4. Największe stawy (jeziora) Tatr to Wielki Staw w Dolinie Pięciu Stawów (34,5 ha powierzchni) i Morskie Oko (34, 6 ha powierzchni). Po stronie słowackiej największymi jeziorami są: Wielki Staw Hińczowy w Dol. Mięguszowieckiej ( 18 ha powierzchni) oraz Ciemnosmreczyński Staw Niżni (13 ha powierzchni). Najgłębszymi jeziorami są natomiast Wielki Staw Polski (79m) i Czarny Staw pod Rysami (76m). W Tatrach Wysokich istnieje 106 mniejszych i większych stawów (także okresowych). Na samej tylko Hali Gąsienicowej jest ich ok. 20.
Krajobraz Tatr Wysokich słynie z widowiskowych wodospadów: największym z nich jest Wielka Siklawa (ok. 70 m wys.) opadająca z dol. Pięciu Stawów Polskich do Dol. Roztoki oraz znane, trójprogowe Wodogrzmoty Mickiewicza. Oba wodospady tworzy potok Roztoka. U naszych sąsiadów popularne są: Kacza Siklawa (Dol. Białej Wody) oraz wodospad Skok.
Potoki górskie są zwykle pełne życia, o dużym przepływie wody. Woda z większości zbiorników na terenie TPN jest krystalicznie czysta i nadaje się do bezpośredniego spożycia, co jest niebywale ważne dla spragnionych turystów, gdyż ciężko przewidzieć kiedy zabraknie tej życiodajnej cieczy. Do najbardziej znanych potoków w Tatrach należy: Biała Woda i Rybi Potok tworzące Białkę, potoki Kościeliski i Chochołowski tworzące Czarny Dunajec, Roztoka, Gąsienicowy Potok, Hińczowy Potok wpadający do Popradu, Hliński Potok, Biały Potok i Koprowa Woda.
W Tatrach Zachodnich istnieją bardzo obfite zródła, zwykle bardzo zimne (np.Lodowe Źródło). W Dolinie Olczyskiej znajduje się natomiast bardzo obfite wywierzysko, odwadniające teren dość odległej przecież Dol. Pańszczycy. W podtatrzańskich miejscowościach znajdują się też źródła cieplicowe m. in. na Jaszczurówce w Zakopanem i w Orawicach na Orawie.
Tatrzańskie potoki zaopatrzą Zakopane i inne okoliczne miejscowości w doskonałą jakościowo wodę, przy wylotach szlaków często można napotkać jej ujęcia (np. Dol. Jaworzynki).
Jednak bardzo martwi fakt, iż zbiorniki wodne Tatr są coraz bardziej zanieczyszczane przez tłumy wczasowiczów. Dobrym przykładem jest tu Morskie Oko, gdzie corocznie wydobywa się tony monet, papierków, butelek, ubrań i innych odpadów. Należy więc pamiętać, że każdy, nawet najmniejszy wyrzucony przez śmieć może w pewnym stopniu przyczynić się do skażenia tych wspaniałych wód

5. można zauważyć że gleby Tatr Wysokich możemy podzielić tak ogólnie na gleby litogeniczne wykształcone ze skał bez węglanowych – litosole, regosole, rankory – położone w szczytowych partiach + dolinach (5 stawów, gąsienicowej, pańszczycy ) tak mniej więcej do wysokości 1300 m. n.p.m. ( Tu się mogę trochę mylić bo mapę gleb mam bez poziomic i trochę małą więc z dokładnością mogę się mylić) . I na nich buczyna nie występuje – jak sama nazwa wskazuje są to gleby ubogie , bez węglanowe a buk potrzebuje do wzrostu choć trochę CaCO3 w profilu. I to jest decydująca sprawa decydująca o występowaniu buka a nie zakwaszenie gleby. Drugim działem gleb są gleby autogeniczne – brunatno ziemne, bielice i bielicoziemne – Brunatne właściwe wyługowane to siedlisko dla mezotroficznej buczyny karpackiej, gleby brunatne kwaśne typowe – uboższej buczyny a brunatne kwaśne bielicowane są siedliskiem dla kwaśnej buczyny. W TPN to okolice zaradniej i drogi na łysą polane oraz gęsiej szyi , rusinowej polany. No i ostatnie gleby to bielice zajmujące doliny rybiego potoku, białki, roztoki, waksmundzka – i tu pozwolę sobie zacytować skrypt do gleboznawstwa ( T.Komornicki i inni) – „ Skałą macierzystą na terenach górskich są granity, gnejsy i bez węglanowe piaskowce(...), Bielice są najkwaśniejszym członem gleb bielicoziemnych. Stopień wysycenia przez zasady wynosi w górnych poziomach zaledwie kilka do kilkunastu procent . pH – 3 – 4.5 (czyli gleby bardzo kwaśne)(...) w górach są siedliskiem w reglu dolnym boru jodłowe – świerkowego , w reglu górnym boru wysokogórskiego