Question

1. Opisz działalność króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i oceń jego postawę w okresie sprawowania przez niego władzy.

Answer 1

Działalność S.A. Poniatowskiego jest dosyć kontrowersyjna. W Polsce ma on wielu przeciwników jak np. Michał Bobrzyński oraz wielu zwolenników jak np. Józef Hen.
Jego działalność przypada na trudny okres w historii Polski. Niestety po 4 latach panowania w 1768r. spotkał się z opozycją. Konfederacja barska chciała go zdetronizować, doszło nawet do uprowadzenia krola, ale ten uszedł z życiem. Niestety przez działalność Pułaskiego i jego konfederacji doszło do zbrojnej rosyjskiej interwencji carycy. Efektem był pierwszy rozbiór Polski. Wcześniej był jednym z pomysłodawców Szkoły Rycerskiej.
Paradoksalnie największe zmiany zaszły po pierwszym rozbiorze. Na sejmie rozbiorowym w Warszawie uchwalono utworzenie KEN-pierwszą na świecie, ratyfikowano rozbiory oraz utworzona (ZD)Radę nieustającą, która była marionetką w rękach carycy. Poniatowski wykazał się niemałym sprytem kiedy na stanowiskach tej właśnie rady zaczął osadzać ludzi zaufanych. Do historii przeszedł także jako mecenas sztuki, odnowił Łazienki, zasłynął jako organizator obiadów czwartkowych. Jednak na największe osiągnięcie trzeba było poczekać do roku 1791, kiedy to uchwalono konstytucję 3 maja. Rok przed sejmem wielkim-w 1787r. caryca Katarzyna odrzuciła zaloty Poniatowskiego, który chciał się z nią ożenić i utworzyć unię personalną Polski i Rosji. Na sejmie wielkim uchwalono wiele ustaw m.in. zniesienie rady nieustającej a w jej miejsce powstała Straż Praw. Największym osiągnięciem było zniesienie liberum veto, dynastią panującą po śmierci króla stasia mieli być Sasi, natomiast religią dominującą miało być chrześcijaństwo-katolicyzm.
W 1792r. doszło do utworzenia Targowicy pod dowództwem Potockiego, poprosił on o reakcje caryce, z racji tego, że uważał, że konstytucja łamie prawa szlachty (w rzeczywistości tak było). Do pierwszej bitwy doszło pod Zieleńcami w czerwcu. Polacy pod dowództwem Poniatowskiego zwyciężyli, miesiąc później pod Dubienką Kościuszko poniósł klęskę. Niestety król pomimo słabnących sił wroga zgodził się na ustępstwa wobec carycy. Zagroziła mu ona, że odbierze mu ona korone, a ten naiwnie podpisał kapitulacje i przeszedł do Targowicy. Niespodziewanie doszło do II rozbioru Polski, już bez Austrii. Targowica poniosła klęskę, ale utrzymała się przy władzy i zniosła wszystkie reformy sejmu wielkiego.
W 1794r. kiedy już prawie wszystko było przesądzone, Kościuszko zdecydował się na akt insurekcji. Niestety upadła pomimo wielkiego zwycięstwa kosynierów pod Racławicami. Potem było już coraz gorzej porażki pod Chełem, Szczekocinami i Maciejowicami. Rosjanie pewni zwycięstwa dokonali rzezi Pragi w listopadzie. W 1795r. doszło do „Finis Poloniae” – III rozbioru. Poniatowski na rozkaz carycy abdykował i to jest kolejny punkt jego panowania, którego nie mogą wybaczyć królowi polscy historycy. Mógł przecież swobodnie działać poza granicami panstwa, niestety ten postąpił inaczej.
Do jego największych wad należy uległość wobec carycy, był typowym człowiekiem oświecenia- inwestował w sztuke i kulture i korzystał z uciech życia. W obecnych latach jest spora moda na jego panowanie i osądza się go w sposób dosyć pobłażliwy. Wszyscy raczej mówią o jego dokonaniach typu utworzenie Szkoły Rycerskiej, KEN, konstytucji, czy upiększenia Warszawy. Jednak zapominamy o jego złej polityce zagranicznej. Chociaż też miał koleś przerąbane, z racji tego, że już za panowania Sasów Rosjanie zyskali u nas spore wpływy i musiałby naprawdę popisać się profetyzmem, aby uzdrowić Polską, a przede wszystkim konserwatywną szlachtę. Jego przystąpienie do Targowicy było aktem rozpaczy, potem zupełnie zdezorientowany abdykował i 4 lata później umarł samotnie w Petersburgu.