1. Lokacją nazywamy (0–1 p.)
A. zwolnienie z podatków.
B. system uprawy roli.
C. nadawanie lenna.
D. zakładanie nowych osad.
2. Najbiedniejszą, nieposiadającą praw miejskich grupę społeczną w średniowiecznym mieście stanowili (0–1 p.)
A. przedstawiciele pospólstwa.
B. plebejusze.
C. chłopi.
D. patrycjusze.
3. Zakonem żebraczym głoszącym ubóstwo byli (0–1 p.)
A. cystersi.
B. franciszkanie.
C. albigensi.
D. benedyktyni.
4. Wstaw znak „x” w kratkę obok zdania prawdziwego. (0–1 p.)
[ ] Trójpolówka była mniej skuteczną metodą uprawy ziemi niż dwupolówka.
[ ] Kolonizacja na ziemiach polskich odbywała się na prawie niemieckim.
[ ] W radzie miejskiej mieli prawo zasiadać wyłącznie członkowie pospólstwa.
[ ] W średniowiecznym mieście rzemieślnicy zakładali cechy, czyli organizacje skupiające ludzi pochodzących z tej samej okolicy.
5. Inicjał to (0–1 p.)
A. ilustracja przedstawiająca sceny biblijne lub postacie władców i świętych.
B. scena ze Starego lub Nowego Testamentu.
C. ozdobnie napisana pierwsza litera rozdziału, często udekorowana motywami roślinnymi.
D. skórzana okładka średniowiecznej książki.
6. Wolnizna oznaczała (0–1 p.)
A. zmniejszenie danin chłopów na rzecz księcia.
B. okres kilku lat bez opłat czynszowych na rzecz właściciela wsi.
C. zwolnienie z podatku od uzyskanego dochodu.
D. prawo do wolnego wyboru sołtysa.
7. Członkami ruchu heretyckiego krytykującego bogactwo Kościoła w XII w. byli
A. protestanci. (0–1 p.)
B. albigensi.
C. cystersi.
D. benedyktyni.
8. Wstaw znak „x” w kratkę obok zdania fałszywego. (0–1 p.)
[ ] Wzorem dla zakładanych w średniowieczu uniwersytetów były uczelnie w Paryżu
i Bolonii.
[ ] Studentów średniowiecznych uniwersytetów nazywano żakami.
[ ] Po opanowaniu sztuk wyzwolonych i uzyskaniu tytułu bakałarza, każdy z żaków mógł wstąpić na wydział prawa, medycyny lub teologii.
[ ] Nauka na średniowiecznych uniwersytetach odbywała się wyłącznie w językach narodowych.
9. Połącz terminy z odpowiednimi wyjaśnieniami. (0–3 p.)
lenno •
suzeren •
wasal •
• osoba otrzymująca dobra ziemskie
w systemie lennym
• majątek ziemski oddawany przez seniora
do użytkowania wasalowi
• władca, najwyższy senior w systemie feudalnym
10. Wymień trzy wzorce osobowe średniowiecza. (0–3 p.)
• ……………………………
• ……………………………
• ……………………………
Na podstawie zamieszczonej ilustracji wykonaj zadania 11. i 12.
11. Podaj dwie cechy charakterystyczne dla architektury romańskiej. (0–2 p.)
• ………………………………………………….
• …………………………………………………
12. Wyjaśnij, skąd pochodzi określenie „styl romański”. (0–1 p.)
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...
13. Przyporządkuj postaciom historycznym informacje na ich temat. (0–3 p.)
Tomasz z Akwinu •
Dominik Guzman •
Karol Wielki •
• król Franków, ideał władcy
w średniowieczu
• twórca zakonu dominikanów
• średniowieczny filozof, łączył elementy myśli antycznej z założeniami religii chrześcijańskiej
Na podstawie zamieszczonego tekstu źródłowego wykonaj zadania 14. i 15.
Lenistwo jest wrogiem duszy. Dlatego też bracia powinni w pewnych godzinach zajmować się pracą ręczną, w innych Bożym czytaniem.
Sądzimy, że obie te rzeczy unormujemy następującym zarządzeniem: od Wielkanocy do czternastego września bracia wyjdą z rana i będą wykonywali potrzebne prace od godziny pierwszej aż prawie do czwartej. Od godziny czwartej prawie aż do szóstej zajmą się czytaniem. Po szóstej, powstawszy od stołu, będą odpoczywali w swoich łóżkach w zupełnym milczeniu. Jeżeli kto chce czytać, może to robić, byle nie przeszkadzał innemu. […]
Jeśli konieczność miejscowa lub ubóstwo wymagają, aby bracia sami pracowali przy żniwach, niech się tym nie martwią. Wtedy bowiem są naprawdę mnichami, gdy żyją z pracy rąk własnych jak Ojcowie nasi i Apostołowie.
Reguła św. Benedykta z Nursji, [w:] Wiek V–XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2001, s. 117.
14. Według św. Benedykta wrogiem duszy jest (0–1 p.)
A. głoszenie kazań.
B. lenistwo.
C. prowadzenie dyskusji filozoficznych.
D. czytanie ksiąg.
15. Zdaniem św. Benedykta mnisi najbardziej zbliżają się do ideału sługi bożego, gdy żyją
z (0–1 p.)
A. darowizn na rzecz zakonu.
B. podatków płaconych przez okoliczną ludność.
C. pracy własnych rąk.
D. dochodów ze sprzedaży ksiąg.
16. Wyjaśnij, dlaczego średniowieczną kulturę określa się mianem uniwersalnej. (0–4 p.)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
1.D 2.C 3.B
4. "x" przy drugim zdaniu
5.C 6. B 7.B
8. "x" przy ostatnim zdaniu
9.
WASAL-osoba otrzymująca dobra ziemskie w systemie lennym
LENNO-majątek ziemski oddawany przez seniora do użytkowania wasalowi
SUZEREN- władca, najwyższy senior w systemie feudalnym
10.
-rycerz
-chłop
-duchowny
11.
-małe okna
-grube mury
12. Romański- od Romy (Rzymu); od terenów, na których powstał.
13.
KAROL WIELKI- król Franków, ideał władcy w średniowieczu
DOMINIK GUZMAN- twórca zakonu dominikanów
TOMASZ Z AKWINU- średniowieczny filozof, łączył elementy myśli antycznej z założeniami religii chrześcijańskiej
14. B 15. C
16.
Kultura średniowieczna była uniwersalna, ponieważ: był jeden wspólny język (łacina), obyczaje i sztuka były dość podobne, Europę jednoczyła religia chreścijańska i wojny przeciwko jej wrogom (Muzłumanom, Tatarom itp.).
Czegoś brakuje?