1. Cecha wysokiego wzrostu u grochu zwyczajnego jest uwarunkowana obecnością allelu dominującego (A) , a cecha wzrostu -obecnością allelu recesywnego (a) . Zaplanuj przebieg doświadczenia , które pozwoli na stwierdzenie czy roślina o fenotypie wysokiego wzrostu jest homozygotą , czy heterozygota . zapisz przebieg i efekt doświadczenia , posługując się kwadratem Punnetta .
2. U ludzi niebieska barwa tęczówki oka jest uwarunkowana obecnoscia recesywnego allelu a,brazowa zaś obecnoscia allelu dominujacego A. Brazowooki mężczyzna , którego matka miała oczy niebieskie , ożenil sie z brązowooką kobietą o takim układzie alleli genu odpowiedzialnego za barwę oczu , jak jego własny . Ustal , jaki kolor oczu może mieć potomstwo tej pary.
Określ prawdopobienstwo wystepowania wszystkich mozliwych genetypow potmosta.
3.Barw a sierci swinek zalezy od dwoch rodzajow alleli:B - siersc czarna , b - siersc brazowa . czy para swinek morskich o brazowej barwie siersci moze miec potomstwo o czarnym umaszczeniu ? Uzasadnij odpowiedź.
4.Obecnosc antygenu warunkujacego grupe krwi RH(+) jest zwiazana z wystepowaniem formy dominujacej genu (D) , dlatego osoby o genotypach DD i Dd maja krew Rh(+) , a osoby o genotypie dd maja krew Rh(-).
a)zaproponuj wszystkie mozliwe genotypy rodziców , których dziecko ma krew grupy Rh(-)
b)podaj genotypy (rodziców i dziecka) które warunkuja wystepowanie konfliktu serologicznego w zakresie Rh miedzy krwia matki i poldu .
5.U bydła umaszczenie czarne (A) dominuje nad czerwonym (a), a umaszczenie jednolite (B) nad łaciatym (b).Skrzyżowano zwierzęta o następujacych genotypach :
a)AaBb x Aabb .
b)AaBB x Aabb ,
c)AaBb x aabb ,
W każdym z tych wypadków określ fenotypy osobników rodzicielskich , a także stosunek fenotypów i stosunek genotypów pierwszego pokolenia mieszańców .
6.Skrzyżowano dwie odmiany bydła z linii czystych pod wzgledem rodzaju umaszczenia , czyli osobniki jednolicie czarne z osobnikami czerwonymi w łaty ( A - umaszczenie czarne , a -umaszczenie czerwone , B- umaszczenie jednolite ,b - umaszczenie łaciate) . Całe potomstwo F1 bylo jednolicie czarne , natomiast w pokoleniu F2 pojawily sie cztery klasy osobnikow . Okresl fenotyp oraz przyblizona licze osobnikow kazdej klasy pokolenia F2 , zakaldajac ze liczy ono 160 zwierzat .
7.Wyjasnij jaka role w determinacjii plci odgrywaja : gen SRY oraz hormony wytwarzane przez rozwijajace sie jadra .
8.Wyjasnij pojecie regionu pseudoautosomalnego oraz okresl jego znaczenie dla prawidlowego rozdzialu chromosomow do gamet .
9.Wymien i krokto scharakteryzuj podstawowe typy genetycznej determinacji plci , podaj przyklady organizmow , u ktorych wystepuja .
10.Wyjasnij , jakie znaczenie ma proces inaktywacji jednego z dwoch chromosomow X w wiekszosci komorek organizmu kobiety oraz podaj kiedy zachodzi ten proces .
11.Wskaz zasadnicza roznice miedzy cecha sprzezona z plcia a cecha zalezna od plci oraz podaj po jednym przykladzie kazdej z nich .
1. Cecha wysokiego wzrostu u grochu zwyczajnego jest uwarunkowana obecnością allelu dominującego (A) , a cecha wzrostu -obecnością allelu recesywnego (a) . Zaplanuj przebieg doświadczenia , które pozwoli na stwierdzenie czy roślina o fenotypie wysokiego wzrostu jest homozygotą , czy heterozygota . zapisz przebieg i efekt doświadczenia , posługując się kwadratem Punnetta .
Krzyżówka testowa:
Wysoka: Aa lub AA
Dła Aa:
Aa*aa---------> Aa i aa rozszczepienie na wysokie i niskie czyli była heterzygorą
F1
...........a
A.......Aa
a.......aa
Dla AA:
AA*aa----------> Aa brak rozszczepienia - homozygota
F1
........A
a.......Aa
2. U ludzi niebieska barwa tęczówki oka jest uwarunkowana obecnoscia recesywnego allelu a,brazowa zaś obecnoscia allelu dominujacego A.
Brazowooki mężczyzna: AA lyb Aa-----> jego genotyp Aa bo matka aa
którego matka miała oczy niebieskie: aa ,
ożenil sie z brązowooką kobietą o takim układzie alleli genu odpowiedzialnego za barwę oczu , jak jego własny----> Aa
. Ustal , jaki kolor oczu może mieć potomstwo tej pary.
P:Aa*Aa
F1
.........A....a
A......AA...Aa
a.......Aa...aa
3brąz : 1 niebieski
Określ prawdopobienstwo wystepowania wszystkich mozliwych genetypow potmosta: Brązowe=0,75; niebieskie=0,25
.
3.Barw a sierci swinek zalezy od dwoch rodzajow alleli:B - siersc czarna , b - siersc brazowa . czy para swinek morskich o brazowej barwie siersci moze miec potomstwo o czarnym umaszczeniu ? Uzasadnij odpowiedź.
bb*bb
F1 bb
nie nie może mieć bo nie mają genu na barwę czarną.
4.Obecnosc antygenu warunkujacego grupe krwi RH(+) jest zwiazana z wystepowaniem formy dominujacej genu (D) , dlatego osoby o genotypach DD i Dd maja krew Rh(+) , a osoby o genotypie dd maja krew Rh(-).
a)zaproponuj wszystkie mozliwe genotypy rodziców , których dziecko ma krew grupy Rh(-)
Dd*Dd------> 1DD; 2Dd; 1dd
Dd*dd-------> Dd i dd
dd*dd---->dd
b)podaj genotypy (rodziców i dziecka) które warunkuja wystepowanie konfliktu serologicznego w zakresie Rh miedzy krwia matki i poldu .
Mama: Rh(-)
Tata: Rh(+)
Dziecko: Rh(+)
5.U bydła umaszczenie czarne (A) dominuje nad czerwonym (a), a umaszczenie jednolite (B) nad łaciatym (b).Skrzyżowano zwierzęta o następujacych genotypach :
a)AaBb x Aabb
a)
AaBb (czarne, jednolite) x Aabb (czarne łaciate)
F1
.................Ab..................ab
AB..........AABb(cz.j).......AaBb((cz.j)
Ab..........AAbb(cz.ł).......Aabb(cz.ł)
aB.........AaBb (cz.j).......aaBb(czerw.j)
ab.........Aabb(cz.ł)........aabb(czerw.ł)
F: 3:3:1:1
g: 2AaBb:2Aabb:1AABb:1aaBb:aabb:
b)AaBB x Aabb ,
AaBB (cz,j) x Aabb (cz.ł)
F1
..............Ab.................ab
AB.........AABb(cz.j)......AaBb(cz.j)
aB..........AaBb(cz.j).....aaBb (czerw.j)
F: 3:1
F: 1:2:1
c)AaBb x aabb ,
AaBb (cz.j) x aabb (czerw.ł)
F1
....................ab
AB..........AaBb((cz.j)
Ab..........Aabb(cz.ł)
aB.........aaBb(czerw.j)
ab.........aabb(czerw.ł)
F: 1:1:1:1
G: 1:1:1:1
6.Skrzyżowano dwie odmiany bydła z linii czystych pod wzgledem rodzaju umaszczenia , czyli osobniki jednolicie czarne z osobnikami czerwonymi w łaty ( A - umaszczenie czarne , a -umaszczenie czerwone , B- umaszczenie jednolite ,b - umaszczenie łaciate) . Całe potomstwo F1 bylo jednolicie czarne , natomiast w pokoleniu F2 pojawily sie cztery klasy osobnikow . Okresl fenotyp oraz przyblizona licze osobnikow kazdej klasy pokolenia F2 , zakaldajac ze liczy ono 160 zwierzat .
P: AABB(czarne jedenolite)*aabb (czerwone łaciate)
F1.AaBb (cz.j)
F2:
....................AB...........Ab............aB..........ab
AB..............AABB..........AABb.........AaBB.......AaBb
Ab..............AABb..........AAbb.........AaBb........Aabb
aB...............AaBB..........AaBb.........aaBB........aaBb
ab...............AaBb...........Aabb.........aaBb........aabb
Rozszczepienie fenotypowe:
9:3:3:1---> cz.j:cz.ł:czerw.j:czerw.ł
16 pól szachownicy--------->160 osobników
1pole------->10 osobników
czyli było:
90 cz.j
30 cz.ł
30 czerw. j.
10 czerw. ł
7.Wyjasnij jaka role w determinacjii plci odgrywaja : gen SRY oraz hormony wytwarzane przez rozwijajace sie jadra .
Gen SRY to taki kluczyk który uruchamia geny ,,Typu męskiego'' Komórka żeńska też takie gany posiada, ale nie są one uruchjamiane bo nie ma genu SRY (naY). Produkty tych genów to międzyinnymi hormony męskie kture powodują iż z gonady pierwotnej wykształcają się jądra a nie jajniki
8.Wyjasnij pojecie regionu pseudoautosomalnego oraz okresl jego znaczenie dla prawidlowego rozdzialu chromosomow do gamet .
W czasie mejozy chromosomy koniugują i jest to warunek prawidłowego zajścia mejozy.
Chromosomy X i Y nie są właściwie homologicznymi więc nie koniugowały by be fragmentu pseudoautosomalnego. Tym właśnie fragmentam łaczą się w czasie mejozy i koniugują. Gdyby tego nie było mielibyśmy gamety z XY i gamety bez chromosomów płci.
9.Wymien i krokto scharakteryzuj podstawowe typy genetycznej determinacji plci , podaj przyklady organizmow , u ktorych wystepuja .
samica, samiec występuje u.... typ
XY, XX - Ssaki, drosophila, rośliny jednopienne----> LYGEUS
XO, XX - Pluskwiaki------------------------------------------> PROTENOR
XX, XY - Ptaki, gady, płazy----------------------------------> ABRAXAS
XX, XO - Niektóre motyle------------------------------------> FUMEA
10.Wyjasnij , jakie znaczenie ma proces inaktywacji jednego z dwoch chromosomow X w wiekszosci komorek organizmu kobiety oraz podaj kiedy zachodzi ten proces .
Zachodzi we wczesnym rozowju zarodkowym , w 12 dniu po zapłodnieniu w trofoblaście jest już widoczny.
Gdyby nie był inaktywowany to w wstosunku do płci męskie mielibyśmy nadmiar informacji. Właściwie to nie wiemy jakie jest znaczenie bo trudno znaleźć osobnika z nie inaktywowanym chromosomem X. Przyroda wykształciła taki układ i okazał on się lepszy od innych i taki pozostał.
Co ciekawe jeśli w komórce ulegnie uszkodzeniu aktywny X to ulega on inaktywaci, a dobry jest aktywowany. Jeśli nastąpi translokacja z X na inny autosom to aktywowany jest ten uszkodzony.
11.Wskaz zasadnicza roznice miedzy cecha sprzezona z plcia a cecha zalezna od plci oraz podaj po jednym przykladzie kazdej z nich .
Geny położone są na autosomach i dziedziczą się niezależnie od płci. Ekspresja cechy zależnej od płci zależy od stężenia hormonów przynależnej danej płci.
I Tak np. łysienie
Ł-łysy
ł-nie łysy
U kobiet:
ŁŁ - łysieje ale nie do końca
Łł - nie łysa
łł- nie łysa
U mężczyzn:
ŁŁ i Łł - łysy jak kolano
łł - nie łysy
Ekspresja genu zależy od stężenia męskich hormonów.
Kobiety mają ich mało, więc nie łysieją w takim stopniu jak mężczyżni o takim samym genotypie.
Cechy sprzężone z płcią mają swoje locus na chromosomie X
Kobieta ma 2X więc jeśli jest nosicielką jednego uszkodzonego genu to nie będzie chora. Mężczyzna ma 1X więc jak dostanie uszkodzony gen to będzie chory.
UFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF...................