Zrób notatkę o średniowieczu i renesansie . Powinny w tej notatce się znaleźć:
- jaka była muzyka w średniowieczu i renesansie - tytuły ,
jakie były instrumenty w średniowieczu i renesansie ,
- nazwiska , anonimy , czołowi przedstawiciele myzyczni w renesansie i w średniowieczu.
Dlaczego mało było utworów w średniowieczu ?
Proszę , aby to było przedstawione w notatce. Minimum 1 strona .
Dziękii .
More Questions From This User See All
MUZYKA ŚREDNIOWIECZA
Muzyka średniowiecza datuje się od przyjęcia chrześcijaństwa (r. 313) i związanego z tym wprowadzenia do liturgii katolickiej rzymskiego śpiewu kultowego, znanego później pod nazwą śpiewu gregoriańskiego. Tworzywo tego śpiewu miało przez długie wieki decydować o rozwoju muzyki i jej przemianach.
W pierwszych wiekach — do XI w. — ośrodkami rozwoju nauki i sztuki, w tym także kultury muzycznej, w Europie były kościoły, zwłaszcza klasztory. Kultywowano w nich muzykę wokalną; początkowo wręcz zabraniano w kościołach użycia instrumentów (tak jest po dzień dzisiejszy w kościele wschodnim).
Jednogłosową, czyli monodyczną muzykę liturgiczną kościoła skodyfikował papież Grzegorz I zwany Wielkim, od którego pochodzi też nazwa chorału gregoriańskiego (sama nazwa „chorał" bierze się od słowa „chorus", tj. miejsca, gdzie stali śpiewacy kościelni). Działający w latach 590—604 papież Grzegorz Wielki polecił dokonać, ostatecznego wyboru melodii kościelnych i zebrał je w tzw. Antyfonarzu (zbiór obowiązujący z pewnymi tylko modyfikacjami w kościele do dziś). Charakterystyczna dla chorału gregoriańskiego jest jego jednogłosowość oraz to, że jego podstawę stanowią skale kościelne. Nazywamy je też skalami modalnymi. Od VII wieku pojawia się tendencja do wielogłosowości, początkowo skromnej, opartej na równoległościach czystych interwałów — kwart lub kwint — później coraz to kunsztowniejszej. Ten typ muzyki nazwano organum.
W IX wieku kompozytorzy tworzyli muzykę, której dźwięki dwu głosów posuwały się równolegle w kwintach (lub w kwartach i kwintach), dzięki czemu melodie brzmią surowo, a dla współczesnego słuchacza — archaicznie. Głos podstawowy nazywano wówczas głównym (vox principalis), głos towarzyszący — głosem organalnym (vox organalis). W XI wieku bardziej rozwinięła się forma prowadzenia głosów: prymy, oktawy, kwinty i kwarty (innych interwałów wtedy nie używano). Służyło to pewnej niezależności obu głosów, stąd też nazywano takie organum swobodnym. W tym czasie pojawiła się technika przeciwstawiania sobie nut (punctum contra punctum, stąd nazwa — kontrapunkt), muzyka stała się już bardziej kunsztowna, nie przebiegała — jak przedtem — w mechanicznych równoległościach, lecz niezależnie, tworząc w drugiej linii własny głos. W XII wieku kompozytorzy pokazywali technikę jeszcze kunsztowniejszą. Dolny głos, zwany tenorem (od łac. tenere — trzymać) opiera się na dłuższych wartościach rytmicznych (jest to tzw. cantus firmus — śpiew stały), natomiast górny głos, zwany dyskantem (a od r. 1600 sopranem), pod względem rytmicznym ułożony jest swobodnie. Jest to linia zdobiąca, melizmatyczna (ornamentalna), stąd nazwa tego typu organum: organum melizmatyczne.
Już od wczesnego średniowiecza pojawiły się liczne traktaty teoretyczne, którym zawdzięczamy naszą wiedzę o powolnym, lecz konsekwentnym wzbogacaniu się języka muzycznego i notacji. Reformatorem notacji i twórcą systemu solmizacji był mnich toskański Guido z Arezzo (ok. 992—1050).
W okresie wczesnego średniowiecza do głosu zaczyna dochodzić świecka pieśń jednogłosowa, którą możemy uważać za przejaw muzyki ludowej. Muzyka ta wiąże się z postaciami grajków wędrownych, którzy byli jednocześnie wesołkami, akrobatami i błaznami. Wędrowali oni gromadami z miejsca na miejsce, biorąc udział w uroczystościach i zabawach ludowych, prześladowani zarówno przez władze świeckie, jak i Kościół.
Inny nurt muzyki świeckiej reprezentowali poeci-muzycy wywodzący się ze stanu rycerskiego bądź dworskiej arystokracji, zwani we Francji południowej trubadurami, w północnej zaś truwerami, w Niemczech Minnesangerami. Ich pieśni sławiły czyny rycerskie, miłość, piękno przyrody. W wiekach XIV—XV działali w Niemczech Meistersingerzy, tworzący w licznych miastach własne związki na wzór cechów rzemieślniczych.
Elementy muzyki kościelnej i świeckiej przenikały się stale, ale o rozwoju muzyki i jej języka dźwiękowego decydowała kultywowana w ośrodkach kościelnych wielogłosowość oparta na technice kontrapunktu. Czołowymi przedstawicielami paryskiej szkoły (tak przyjęto nazywać ośrodki uprawiania różnych gałęzi sztuki) przy katedrze Notre Dame, a zarazem wielkimi twórcami nowej polifonii byli Leoninus i Perotinus działający w epoce nazwanej później Ars Antiqua.
Leoninus był mistrzem organum dwugłosowego, Perotinus doprowadził do mistrzostwa organa trzy- i czterogłosowe. Leoninus działał w połowie XII wieku (daty jego życia nie są znane). Zyskał miano najwybitniejszego kompozytora muzyki organalnej..
Perotinus działał w II połowie XII wieku. Przypisywane mu dzieła tłumaczą rozgłos tego największego kompozytora szkoły Notre Dame. Perotinus zwany Wielkim rozbudował księgę swego poprzednika Leonina o trzy-i czterogłosowe organa na wielkie święta.
W XIV wieku zasadniczą formą muzyki kościelnej stał się motet (najczęściej trzygłosowa kompozycja wokalna), gdy w muzyce świeckiej formami głównymi były rondeau, virelai, czy ballata — odmiany pieśni złożonychze zwrotek i refrenu. Rozwinęły się liczne instrumenty, w miastach zaczęli działać zawodowi muzykanci, w kościołach organiści.
Ideałem muzyki stała się z czasem wielogłosowa, polifoniczna architektura. Kunszt muzyków polegał na umiejętności prowadzenia głosów, na zgodnej z aktualnymi prawidłami słuchowymi i teoretycznymi wielogłosowości.
W okresie Ars Antiqua (1230—1320) wykształcił się też system notacji tzw. menzuralnej (ustalający wzajemny stosunek czasu trwania poszczególnych nut), która była wielkim krokiem naprzód w dziedzinie techniki notacyjnej. W okresie Filip de Vitry (1291—1361) sformułował nowe zasady prowadzenia głosów, odległe od zasad organalnych. Rozwinęły się formy muzyki świeckiej. Wielkim ich twórcą był Guillaume de Machaut (wym. gijom de maszo, ok. 1300—1377), autor motetów, ballad, rond, virelais, a także czterogłosowej mszy. We Włoszech pojawił się madrygał (świecka forma wykonywana najczęściej przez dwa głosy wokalne z towarzyszeniem trzeciego instrumentalnego). W polifonii posługiwano się coraz częściej techniką imitacji i kanonu. Powstawały nowe techniki wielogłosowe (m. in. śpiew w tercjach — gymel — pochodzący z Anglii). Dominowała wciąż jeszcze faktura trzygłosowa (utwory czterogłosowe należały do rzadkości). Fakturę wielogłosową rozwinęli w późnym średniowieczu kompozytorzy tzw. szkoły burgundzkiej, których najwybitniejszym przedstawicielem był Guillaume Dufay (przed 1400—1474). Dufay stworzył wiele wybitnych dzieł zarówno w dziedzinie wielogłosowej mszy, jak i pieśni świeckiej (chanson).
W średniowieczu używano instrumentów: harfy, bębny, flety, organy. Różniły się one jednak kształtem, strojem i brzmieniem od stosowanych w naszych czasach. Niektóre instrumenty: lutnia, fidel, rebec uległy zapomnieniu i dziś zobaczyć można tylko ich rekonstrukcje.
MUZYKA RENESANSU
Renesans, czyli odrodzenie (1450 – 1600) był epoką odkrycia wartości greckich i rzymskich ideałów w sztuce, zwłaszcza w malarstwie i architekturze.
W tym czasie dominowała wokalna polifonia a cappella. Główne jej formy to motet i msza.
W XV wieku motet stał się formą muzyki kościelnej, liturgicznej. Każdy fragment tekstu opierał się na własnym motywie, który potem powtarzany był w innych głosach na zasadzie imitacji. Jednym z typów stał się motet izorytmiczny budowany na zasadzie powtarzania identycznych formuł rytmicznych.
Msza śpiewana składała się z części stałych i zmiennych. Do stałych należą te, które tworzą podstawę formy muzycznej każdej mszy: Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus wraz z Benedictus i Agnus Dei.
Josquin des Pres, wielki mistrz muzyki renesansowej, którego dzieła osiągnęły indywidualny wyraz i przejrzystą technikę, uprawiał formy mszy, motetu i wielogłosowej pieśni (chanson).
Renesans wprowadził do muzyki nowy element: harmonię. W średniowiecznej wielogłosowości myślano głównie o prowadzeniu linii melodycznej, współbrzmienie dźwięków było rzeczą drugorzędną. W muzyce renesansowej budowa wertykalna (pionowa) stała się równie ważna jak układ horyzontalny (poziomy). Na znaczeniu traciły tonacje kościelne, a działający we Włoszech teoretyk Gioseffo Zarlino ustalił zasady nowego systemu harmonicznego, opartego na tercjowej budowie akordów.
Jedną z najwspanialszych postaci muzyki renesansowej był: Giovanni Pierluigi da Palestrina (ok. 1525—1594), najwybitniejszy twórca tzw. szkoły rzymskiej, której przedstawiciele działali bezpośrednio pod wpływem zaleceń papieskich. Palestrina genialnie łączył techniczne zdobycze szkół niderlandzkich z właściwą Włochom śpiewnością melodyki i w ciągu wiełu lat swojej twórczości doszedł do stylu idealnie zgodnego z potrzebami muzycznymi Kościoła, stylu budzącego zachwyt już u współczesnych. Pisał dzieła przeznaczone wyłącznie na chór a cappella.. Jest to niemal w całości muzyka kościelna — wokalna. Obok 105 mszy wymienić trzeba ponad 100 madrygałów (w tym ponad 30 świeckich), 202 motety i 68 offertoriów, nadto liczne lamentacje i litanie. Wśród mszy na czoło wybija się słynna sześciogłosowa Missa Papae Marcelli (poświęcona papieżowi Marcelemu II, ok. 1562).
Styl muzyki Palestriny był uważany za wzorowy dla tradycji Kościoła (później określano ten styl jako„stile antico", styl dawny), a nieziemskie brzmienia chóralne Palestriny uznano za najważniejsze osiągnięcia epoki i porównywano z malarstwem Michała Anioła.
Inny wielki mistrz renesansu, Orlando di Lasso (1532—1594), działał we Włoszech i we Francji. Twórczość Orlanda di Lasso obejmuje ponad 2000 kompozycji, w tym ok. 1200 motetów, 100 magnificatów i ponad 50 mszy. Był kompozytorem wysoce wszechstronnym i dzięki tej uniwersalności był podziwiany zarówno przez królów, jak i przez lud. Pisał także pasje, lamentacje i psalmy (z nich najsławniejsze są Psalmy pokutne Dawida), a także świeckie, cztero- i pięciogłosowe madrygały, villanelle, francuskie chansons, niemieckie Lieder. Twórczość Orlanda di Lasso oznacza szczytowy punkt rozwoju muzyki szkół niderlandzkich.
W renesansie uprawiano również formy muzyki świeckiej. Były to albo pieśni proste, często strefowe, o tanecznym charakterze (ballata), albo pieśni znacznie bardziej kunsztowne, przeznaczone dla sfer wyższych (madrygał). Wyrafinowane harmonicznie madrygały pisał książę Gesualdo di Venosa (ok. 1560—1613), działający długie lata w Neapolu
Jeśli w muzyce religijnej posługiwano się językiem łacińskim, to w muzyce świeckiej — już językiem danego narodu. Francuska chanson, włoskie villanelle, frottole czy madrygały, hiszpańska villancico, niemiecka Lied stały się podstawowymi formami świeckich pieśni. Śpiewano je w jako utwory chóralne a cappella lub pieśni na głos solowy z towarzyszeniem lutni. Mogły być przeznaczone na zespoły wokalno-instrumentalne, a czasem wykonywano je w czystej postaci instrumentalnej, do czego będzie wyraźnie zmierzać muzyka w następnym, barokowym okresie.
W Polsce działali m.in. tacy kompozytorzy jak: Wacław z Szamotuł, Mikołaj Gomółka, Marcin Leopolita.
W renesansie używano instrumentów: organy, lutnia, grupy instrumentów o podobnych kształtach, lecz różnych rozmiarach, np. grupa viol, czy fletów podłużnych, a także klawesyn i klawikord.
Zamieszczam notatkę, ma ponad 3 strony, przy czcionce 12. Mam nadzieję, że spełni oczekiwania. W razie pytań, proszę o kontakt. Oczywiście tekst nie jest z netu, tylko pisany ręcznie. Pozdrawiam.