Zrób notatkę na temat rozszerzalności temperatury ciała. Podaj przykłady.
moniekk
Rozszerzalnością temperaturową (cieplną, termiczną) ciał nazywamy zjawisko zmiany objętości ciał wraz ze zmianami temperatury. Powyższa definicja obejmuje całe pojęcie rozszerzalności temperaturowej, natomiast w tym podrozdziale zajmiemy się w szczególności rozszerzalnością liniową, która polega na zmianie długości ciała wraz ze zmianą temperatury.
Wprowadzamy teraz kilka oznaczeń: l0 - długość początkowa ciała w temperaturze t0, l - długość końcowa ciała w temperaturze t. Jeśli różnica temperatur Δt nie jest duża (kilkadziesiąt stopni) to można przyjąć, że przyrost długości Δl jest proporcjonalny do przyrostu temperatury i długości początkowej: Δl = αl0ΔtPrzekształcając powyższe równianie możemy znaleźć wyrażanie określające długość końcową po ogrzaniu o Δt: l = l0(1+αΔt)
Współczynnik proporcjonalności α ze wzoru nosi nazwę średniego współczynnika rozszerzalności liniowej w granicach temperatur od t0 do t: α = (l _ l0) / (l0Δt)
Ułamek ten oznacza o jaką część długości początkowej wzrasta średnio długość danego ciała po ogrzaniu o 1K w granicach temperatur od t0 do t. Jednostką średniego współczynnika rozszerzalności liniowej jest K _1 ROZSZERZALNOŚĆ OBJĘTOŚCIOWA
Zjawisko cieplnej rozszerzalności objętościowej występuje we wszystkich ciałach, niezależnie od ich stanu skupienia. W tym podrozdziale omówiona zostanie rozszerzalność objętościowa ciał stałych i cieczy. Rozszerzalność objętościową ciała w granicach temperatur t0 i t charakteryzuje wartość średniego współczynnika rozszerzalności objętościowej γ: γ = (V _ V0) / (V0Δt) gdzie V0 oznacza objętość w temperaturze t0, V - objętość w temperaturze t. Z powyższego równania wynika, że:
V = V0(1 + γΔt) Wartość średniego współczynnika rozszerzalności objętościowej wyraża, o jaką część objętości pierwotnej zwiększa się średnio objętość danego ciała przy wzroście temperatury o 1K w granicach temperatur od t0 do t
W przypadku ciał stałych jednorodnych i izotropowych istnieje określona zależność między wartościami współczynników α i γ. Weźmy pod uwagę sześcian o krawędzi l0 w temperaturze 0oC z materiału jednorodnego i izotropowego. Jego objętość początkowa: V0 = l03 Po ogrzaniu do temperatury t, czyli o Δt, nowa długość krawędzi l będzie wynosiła: l = l0(1 + αΔt) a zatem objętość V po ogrzaniu: V = l03(1+αΔt) Pamiętajmy, że aktualna jest zależność:V = V0(1+Δt) Gdy porównamy prawe strony obu równań otrzymujemy V0(1+γΔt) = l03(1+3αΔt + 3α_2Δt2 + α_3Δt3) Uwzględniając, że V0 = l03 oraz zauważając, że wyrażenia z α_2 i α_3 są bardzo małe otrzymujemy przybliżoną zależność: γ ≈ 3α
Przykłady : ) np. tory w zimi mogą sie skurczyć rury moga sie powiginac
Wprowadzamy teraz kilka oznaczeń: l0 - długość początkowa ciała w temperaturze t0, l - długość końcowa ciała w temperaturze t. Jeśli różnica temperatur Δt nie jest duża (kilkadziesiąt stopni) to można przyjąć, że przyrost długości Δl jest proporcjonalny do przyrostu temperatury i długości początkowej:
Δl = αl0ΔtPrzekształcając powyższe równianie możemy znaleźć wyrażanie określające długość końcową po ogrzaniu o Δt: l = l0(1+αΔt)
Współczynnik proporcjonalności α ze wzoru nosi nazwę średniego współczynnika rozszerzalności liniowej w granicach temperatur od t0 do t:
α = (l _ l0) / (l0Δt)
Ułamek ten oznacza o jaką część długości początkowej wzrasta średnio długość danego ciała po ogrzaniu o 1K w granicach temperatur od t0 do t. Jednostką średniego współczynnika rozszerzalności liniowej jest K _1
ROZSZERZALNOŚĆ OBJĘTOŚCIOWA
Zjawisko cieplnej rozszerzalności objętościowej występuje we wszystkich ciałach, niezależnie od ich stanu skupienia. W tym podrozdziale omówiona zostanie rozszerzalność objętościowa ciał stałych i cieczy. Rozszerzalność objętościową ciała w granicach temperatur t0 i t charakteryzuje wartość średniego współczynnika rozszerzalności objętościowej γ:
γ = (V _ V0) / (V0Δt) gdzie V0 oznacza objętość w temperaturze t0, V - objętość w temperaturze t.
Z powyższego równania wynika, że:
V = V0(1 + γΔt) Wartość średniego współczynnika rozszerzalności objętościowej wyraża, o jaką część objętości pierwotnej zwiększa się średnio objętość danego ciała przy wzroście temperatury o 1K w granicach temperatur od t0 do t
W przypadku ciał stałych jednorodnych i izotropowych istnieje określona zależność między wartościami współczynników α i γ. Weźmy pod uwagę sześcian o krawędzi l0 w temperaturze 0oC z materiału jednorodnego i izotropowego. Jego objętość początkowa:
V0 = l03 Po ogrzaniu do temperatury t, czyli o Δt, nowa długość krawędzi l będzie wynosiła: l = l0(1 + αΔt) a zatem objętość V po ogrzaniu: V = l03(1+αΔt) Pamiętajmy, że aktualna jest zależność:V = V0(1+Δt) Gdy porównamy prawe strony obu równań otrzymujemy V0(1+γΔt) = l03(1+3αΔt + 3α_2Δt2 + α_3Δt3) Uwzględniając, że V0 = l03 oraz zauważając, że wyrażenia z α_2 i α_3 są bardzo małe otrzymujemy przybliżoną zależność: γ ≈ 3α
Przykłady : )
np. tory w zimi mogą sie skurczyć
rury moga sie powiginac