Znajdź i napisz trochę informacji o Malborku. Proszę nie za mało. Nie mam więcej punktów. Proszę o pomoc ;)
dudyś
Miasto w północnej Polsce, w województwie pomorskim nad Nogatem. Stolica powiatu malborskiego. Zabytki : Zamek wielkich mistrzów krzyżackich z XIV-XV w, Ratusz w Malborku, Resztki murów obronnych wraz z bramami oraz basztami, Brama Mariacka, zwana także Sztumską oraz Przewozową, Brama Garncarska, zwana także Elbląską lub Św. Ducha, Baszta maślankowa, inaczej lichnowska, System obronny Malborka, Kościół św. Jana z II połowy XIV w, Szpital Jerozolimski z XVI-XVII w, Młyn Górny (Piekarski), Pozostałości twierdzy Malbork.
W Malborku istnieje 9 dzielnic: Czwartaki Kałdowo Nowa Wieś Piaski I Piaski II Południe Stare Miasto Śródmieście Wielbark
Początki Malborka : Ślady osadnictwa w miejscu dzisiejszego Malborka sięgają młodszej epoki kamienia. W najbliższej okolicy natrafiono na relikty rzymskie. W XII i na początku XIII wieku, a więc jeszcze przed podbojem i kolonizacją tych terenów przez Krzyżaków, Pomezania, historyczna ziemia, na której leży Malbork, zamieszkiwana była dość gęsto. Jednak duże połacie kraju pokrywały puszcze, na podmokłych łąkach bujna trawa, pasły się stada zwierzyny, jeziora zaś obfitowały w ryby. Część terenów zdobyta była przez książąt pomorskich. Oni to na prawym, wysokim brzegu Nogatu założyli gród Zantyr wraz z podgrodziem. Na skutek pokrętnej polityki Sambora, jednego z dwóch braci potężnego księcia Świętopełka, Zantyr podarowano w 1250 r. Zakonowi. Około 1274 roku Krzyżacy zaczęli wznosić, częściowo z materiałów uzyskanych z rozbiórki starych zabudowań klasztornych grodu w Zantyrze, silnie ufortyfikowany zamek w dolnym biegu Nogatu. Budowany zamek i otaczające go miasto nazwano Marienburg, czyli gród Marii, od imienia patronki Zakonu. W 1286 osada powstała przy zamku otrzymała prawa miejskie od mistrza krajowego Konrada von Thierberga młodszego. Na wysoczyźnie górującej nad rzeką, na południe od terenów zamkowych, wytyczono działki dla osiedleńców. Późniejsza zabudowa ciągnęła się wzdłuż jednej ulicy, rozszerzającej się w połowie, tworząc w ten sposób rynek (szerokości ok. 30 m, a długości ok. 300 m). Domy o konstrukcji szkieletowej z podcieniami ustawiono szczytami w jego stronę. Jedna pierzeja, wschodnia, nosiła nazwę Wysokich Podcieni, zachodnia – Niskich Podcieni. Równolegle do rynku biegły ulice: na zachodzie – Schuhgasse, gdyż prowadziła do bramy nazywanej od czasów oblężeń szwedzkich Bramą Szewską, na wschodzie – Kratzhammer i Neustadt (wytyczone po 1380 roku). W północno-zachodniej części miasta usytuowana była fara pod wezwaniem św. Jana. Następnym ważnym obiektem był ratusz. Prawdziwa perła gotyckiej architektury municypalnej. Pierwsza wzmianka o malborskim ratuszu brzmiąca „auff dem Rathuze von der Stadt” (na ratuszu miejskim) pochodzi z 1365 roku. Początkowo miasto opasane było niezbyt wysokimi murami spiętymi basztami i wieżami bramnymi: Mariacką, czyli Sztumską, Garncarską (zwaną też Św. Ducha lub Elbląską) i Szewską. Od strony rzeki mury i wał, na którym wznosiły się, wzmocniono skarpami. Od potężnego systemu obronnego zamku dzieliło miasto fosa i mur oporowy zapobiegający osuwaniu się ziemi. Zakaz komtura o stawianiu z tej strony muru obronnego podyktowany był zamiarem roztoczenia całkowitej kontroli nad miastem, co znalazło dramatyczne potwierdzenie w czasie wojny trzynastoletniej i w czasie najazdów szwedzkich w XVII w. W latach 1352-1383 mury obronne podwyższono, a w ciągu wschodnim wzmocniono siedmioma basztami trójbocznymi, otwartymi od strony miasta. Napływ osadników trwał przez trzy ćwierćwiecza XIV w. i stopniowo ustawał. Miastu nadano charakter rzemieślniczo-handlowy i rolniczy. Cechy te łączyły się i rozwijały dzięki dogodnej żegludze Wisłą i Nogatem do Chełmna, Grudziądza, Torunia i Elbląga, a także do potężnego Gdańska. XIV-wieczny Malbork był miastem średniej wielkości, tak pod względem obszaru, jaki zajmował, jak zabudowy i gospodarki. Handlowano tu zbożem, drewnem, skórami, końmi i winem. Rozwijały się cechy piekarzy i rzeźników, dobre zaś warunki uprawy wynikały z doskonałej gleby i w miarę łagodnego klimatu, jaki panował w delcie Wisły i Nogatu. Życie codzienne w tym czasie nie odbiegało od życia w innych podobnych miastach. w razie niebezpieczeństwa mieszczanom wydawano broń i zbroje z arsenału mieszczącego się w ratuszu. Każdy z członków cechów znał obowiązki obrony murów i baszt w razie oblężenia. Społecznością miejską rządziła siedmio-, ośmioosobowa rada, na której czele stał burmistrz. W skład rady wchodził kompan, czyli zastępca burmistrza, a od 1416 roku zarządca skarbu (kamlarz). Naczelnikiem sądu był sołtys, który wraz z zastępcą przewodniczył dziesięcioosobowej ławie. W mieście było wówczas około 85 domów i 89 budynków gospodarczych. W latach 1309-1457 Malbork był siedzibą wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego i stolicą państwa zakonnego. W latach 1466-1772 Malbork był stolicą województwa malborskiego I Rzeczypospolitej. W latach 50. XX wieku zamiast odbudowy Starego Miasta rozpoczęto rozbieranie ruin budynków i wywóz materiałów budowlanych prawdopodobnie do Warszawy i Gdańska. Dało to negatywny efekt dla rozwoju turystycznego miasta, które ma tylko zamek bez Starówki. 28 października 2008 roku podczas prac budowlanych odkryto grób masowy 2 116 osób, prawdopdobnie mieszkańców miasta, którzy nie posłuchali rozkazu ewakuacji. Ponieśli oni najprawdopodobniej śmierć podczas walk w mieście oraz podczas oblężenia miasta z rąk Armii Czerwonej lub wskutek chorób i chłodu albo zostali zastrzeleni.
Zabytki :
Zamek wielkich mistrzów krzyżackich z XIV-XV w,
Ratusz w Malborku,
Resztki murów obronnych wraz z bramami oraz basztami,
Brama Mariacka, zwana także Sztumską oraz Przewozową,
Brama Garncarska, zwana także Elbląską lub Św. Ducha,
Baszta maślankowa, inaczej lichnowska,
System obronny Malborka,
Kościół św. Jana z II połowy XIV w,
Szpital Jerozolimski z XVI-XVII w,
Młyn Górny (Piekarski),
Pozostałości twierdzy Malbork.
W Malborku istnieje 9 dzielnic:
Czwartaki
Kałdowo
Nowa Wieś
Piaski I
Piaski II
Południe
Stare Miasto
Śródmieście
Wielbark
Początki Malborka :
Ślady osadnictwa w miejscu dzisiejszego Malborka sięgają młodszej epoki kamienia. W najbliższej okolicy natrafiono na relikty rzymskie. W XII i na początku XIII wieku, a więc jeszcze przed podbojem i kolonizacją tych terenów przez Krzyżaków, Pomezania, historyczna ziemia, na której leży Malbork, zamieszkiwana była dość gęsto. Jednak duże połacie kraju pokrywały puszcze, na podmokłych łąkach bujna trawa, pasły się stada zwierzyny, jeziora zaś obfitowały w ryby.
Część terenów zdobyta była przez książąt pomorskich. Oni to na prawym, wysokim brzegu Nogatu założyli gród Zantyr wraz z podgrodziem. Na skutek pokrętnej polityki Sambora, jednego z dwóch braci potężnego księcia Świętopełka, Zantyr podarowano w 1250 r. Zakonowi. Około 1274 roku Krzyżacy zaczęli wznosić, częściowo z materiałów uzyskanych z rozbiórki starych zabudowań klasztornych grodu w Zantyrze, silnie ufortyfikowany zamek w dolnym biegu Nogatu. Budowany zamek i otaczające go miasto nazwano Marienburg, czyli gród Marii, od imienia patronki Zakonu.
W 1286 osada powstała przy zamku otrzymała prawa miejskie od mistrza krajowego Konrada von Thierberga młodszego.
Na wysoczyźnie górującej nad rzeką, na południe od terenów zamkowych, wytyczono działki dla osiedleńców. Późniejsza zabudowa ciągnęła się wzdłuż jednej ulicy, rozszerzającej się w połowie, tworząc w ten sposób rynek (szerokości ok. 30 m, a długości ok. 300 m). Domy o konstrukcji szkieletowej z podcieniami ustawiono szczytami w jego stronę. Jedna pierzeja, wschodnia, nosiła nazwę Wysokich Podcieni, zachodnia – Niskich Podcieni. Równolegle do rynku biegły ulice: na zachodzie – Schuhgasse, gdyż prowadziła do bramy nazywanej od czasów oblężeń szwedzkich Bramą Szewską, na wschodzie – Kratzhammer i Neustadt (wytyczone po 1380 roku).
W północno-zachodniej części miasta usytuowana była fara pod wezwaniem św. Jana. Następnym ważnym obiektem był ratusz. Prawdziwa perła gotyckiej architektury municypalnej. Pierwsza wzmianka o malborskim ratuszu brzmiąca „auff dem Rathuze von der Stadt” (na ratuszu miejskim) pochodzi z 1365 roku. Początkowo miasto opasane było niezbyt wysokimi murami spiętymi basztami i wieżami bramnymi: Mariacką, czyli Sztumską, Garncarską (zwaną też Św. Ducha lub Elbląską) i Szewską. Od strony rzeki mury i wał, na którym wznosiły się, wzmocniono skarpami. Od potężnego systemu obronnego zamku dzieliło miasto fosa i mur oporowy zapobiegający osuwaniu się ziemi. Zakaz komtura o stawianiu z tej strony muru obronnego podyktowany był zamiarem roztoczenia całkowitej kontroli nad miastem, co znalazło dramatyczne potwierdzenie w czasie wojny trzynastoletniej i w czasie najazdów szwedzkich w XVII w. W latach 1352-1383 mury obronne podwyższono, a w ciągu wschodnim wzmocniono siedmioma basztami trójbocznymi, otwartymi od strony miasta.
Napływ osadników trwał przez trzy ćwierćwiecza XIV w. i stopniowo ustawał. Miastu nadano charakter rzemieślniczo-handlowy i rolniczy. Cechy te łączyły się i rozwijały dzięki dogodnej żegludze Wisłą i Nogatem do Chełmna, Grudziądza, Torunia i Elbląga, a także do potężnego Gdańska. XIV-wieczny Malbork był miastem średniej wielkości, tak pod względem obszaru, jaki zajmował, jak zabudowy i gospodarki. Handlowano tu zbożem, drewnem, skórami, końmi i winem. Rozwijały się cechy piekarzy i rzeźników, dobre zaś warunki uprawy wynikały z doskonałej gleby i w miarę łagodnego klimatu, jaki panował w delcie Wisły i Nogatu. Życie codzienne w tym czasie nie odbiegało od życia w innych podobnych miastach. w razie niebezpieczeństwa mieszczanom wydawano broń i zbroje z arsenału mieszczącego się w ratuszu. Każdy z członków cechów znał obowiązki obrony murów i baszt w razie oblężenia. Społecznością miejską rządziła siedmio-, ośmioosobowa rada, na której czele stał burmistrz. W skład rady wchodził kompan, czyli zastępca burmistrza, a od 1416 roku zarządca skarbu (kamlarz). Naczelnikiem sądu był sołtys, który wraz z zastępcą przewodniczył dziesięcioosobowej ławie. W mieście było wówczas około 85 domów i 89 budynków gospodarczych.
W latach 1309-1457 Malbork był siedzibą wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego i stolicą państwa zakonnego.
W latach 1466-1772 Malbork był stolicą województwa malborskiego I Rzeczypospolitej.
W latach 50. XX wieku zamiast odbudowy Starego Miasta rozpoczęto rozbieranie ruin budynków i wywóz materiałów budowlanych prawdopodobnie do Warszawy i Gdańska. Dało to negatywny efekt dla rozwoju turystycznego miasta, które ma tylko zamek bez Starówki.
28 października 2008 roku podczas prac budowlanych odkryto grób masowy 2 116 osób, prawdopdobnie mieszkańców miasta, którzy nie posłuchali rozkazu ewakuacji. Ponieśli oni najprawdopodobniej śmierć podczas walk w mieście oraz podczas oblężenia miasta z rąk Armii Czerwonej lub wskutek chorób i chłodu albo zostali zastrzeleni.