Okazuje się, że chwasty obok wszystkich swoich szkodliwych właściwości posiadają też kilka pozytywnych cech: Niektóre posiadają właściwości lecznicze dla ludzi i zwierząt; cennym dodatkiem do paszyna pastwiskach staja się chwasty klasyfikowane jako względne zwane roślinami dziko rosnącymi. Odgrywają one pozytywna rolę, gdy występują w małej ilości nie obniżają plonu uprawy oraz poprawiają smakowitość paszy. W takim przypadku są pożądanym składnikiem runi i noszą nazwę ziół. Należą do nich np.: krwiściąg lekarski, mniszek pospolity, kminek zwyczajny. Udział korzeni chwastów w procesach strukturotwórczych Butwiejące resztki korzeni bocznych oraz gruźlące mechaniczne działanie korzeni na poszczególne partie gleby, przy odpowiedniej wilgotności i obecności różnych składników, przyczyniają się do powstawania mikroagregatów. Porowatość i strukturalność gleb stale zadarnionych (łąki, pastwiska, nieużytki) jest lepsza niż gruntów ornych. Ochraniająwierzchnią warstwę gleby przed zaskorupieniem, wysuszeniem i erozją Przestrzenne rozmieszczenie i nasilenie erozji zależy od czynników przyrodniczych i przyrodniczo - gospodarczych. Tereny erodowane, w tym zwłaszcza ekosystemy rolnicze cechują się zachwianą równowagą biologiczną, prowadzącą do negatywnych i często trwałych zmian. W wyniku erozyjnego degradowania gleb, deformowania rzeźby terenu, zakłócenia stosunków wodnych, pogarszania warunków wzrostu roślin uprawnych, a także niszczenia urządzeń technicznych obniżają się homeostatyczne zdolności ekosystemów, zapewniające trwałość i możliwość samoregeneracji krajobrazu. W palecie erozji wymienianych przez badaczy ma swoje miejsce erozja uprawowa, gdzie jako siłę sprawczą określa się człowieka. Erozja ta obejmuje wszystkie przejawy wadliwej agrotechniki i urządzenia terenów rolniczych. Najbardziej znanym przykładem erozji uprawowej jest orka z odłożeniem skiby w dół stoku, co przyspiesza dodatkowo wynoszenie materiału z pola. Ogromne znaczenie przeciwerozyjne ( dla wszystkich typów erozji w tym uprawowej) maja rośliny, przeciwerozyjne zabiegi agrotechniczne i przeciwerozyjny układ pól i dróg. Przeciwerozyjna funkcję roślinności najlepiej obrazują szacunkowe dane podawane przez Benneta (1955), który szacuje czas zmycia 18 cm warstwy gleby na stoku o nachyleniu 10%, w warunkach klimatu kontynentalnego, na 575 000 lat pod pierwotną puszczą, 82 150 lat pod trwałą darnią, 110 lat pod uprawą polową i 18 lat na czarnym ugorze. Jak widać największą wartość ochronną mają siedliska leśne, następnie łąkowe, zaś uprawa polowa generalnie nie wykazuje właściwości trwałej ochrony (chociażby ze względy na sezonowość). Ochronne działanie zbiorowisk leśnych i roślinności towarzyszącej polega na: wiązaniu gleby przez gęsty system korzeniowy, dużym rozpraszaniu i zatrzymywaniu. Oprócz rodzaju pokrywy roślinnej olbrzymi wpływ na nasilnienie erozji ma prawidłowa agrotechnika. Ważne jest określenie wzajemnych proporcji i miejsca rozmieszczenia w rzeźbie użytków leśnych, rolnych, wodnych i łąkowych. Generalnie uważa się, że im teren jest bardziej nasyconytrwałą roślinnością, tym większa jego odporność na erozję.
Największe działanie przeciwerozyjne przypisuje się użytkom leśnym, zwłaszcza lasom mieszanym o zwartej wielopiętrowej budowie i miąższej ściółce. Lasy i towarzyszącą im roślinność lokalizuje się na gruntach silnie erodowanych, które trudno zabezpieczyć przy użytkowaniu polowym, na nieużytkach po erozyjnych trudnych do rekultywacji i zagospodarowania rolniczego oraz na glebach słabej jakości. Trwałe użytki zielone są, po lasach i zadrzewieniach leśnych, kolejną formacją roślinną o dużych walorach przeciwerozyjnych. Ochronna funkcja zadarnień wynika ze zdolności wiązania gruntu przez silnie rozwinięty system korzeniowy i osłanianie jego powierzchni gęstą masą łodyg i liści. Ponadto roślinność trawiasta spełnia ogromną rolę w procesie glebotwórczym. Roślinność polowa przeciwdziała erozji w znacznie mniejszym stopniu niż leśna i łąkowa. Ściółka leśna np. ma zdolność wchłaniania dużych ilości wody, dzięki czemu przeciwdziała spływom powierzchniowym (zalesianie zboczy jako zabieg ochrony przed erozją). Duże znaczenie w tej mierze mają też zadrzewienia i niższa roślinność śródpolna. Kształtują one swoisty mikroklimat oraz pozytywnie wpływają na stosunki hydrologiczne Często jedynym wyjściem w przypadku zboczy o dużym spadku wydaje się być zmniejszenie powierzchni gruntów ornych na rzecz łąk i pastwisk (zadarnianie, najlepszy efekt daje mieszanka złożona przede wszystkim z traw pastewnych). Obecność chwastów przyczynia się do wzbogacania i urozmaicania składu agrobiocenozy. Obieg materii w ekosystemie, ruch pierwiastków i związków nieorganicznych, koniecznych do życia, od środowiska do organizmów i z powrotem do środowiska. Podstawowym poziomem troficznym w obiegu materii są rośliny zielone (producenci). Wytworzona przez nie materia organiczna jest następnie wbudowana w tkanki zwierząt (konsumentów) i powraca do obiegu w ekosystemie po rozłożeniu przez reducentów na rozpuszczalne w wodzie sole mineralne. Uczestniczą w tworzeniu mikroklimatu wraz z zadrzewieniami śródpolnymi, lasami i torfowiskami (obieg wody w siedlisku). Stwarzają korzystne warunki dla rozwoju organizmów pożytecznych (mikroorganizmów, pszczół i innych owadów oraz zwierząt wyższych) – łańcuch pokarmowy, schronienie dla zwierząt, mikroorganizmy uszkadzają i rozkładają ich nasiona w glebie. Zatrzymują składniki pokarmowe w glebie. Składniki pobrane przez chwasty nie są dla obiegu stracone, jeśli chwastów nie usuwa się z pola. Niektóre chwasty działają pozytywnie na rośliny uprawne np.: komosa biała i pokrzywa na ziemniaki, krwawnik pospolity na trawy, rumianowate na pszenicę, perz na żyto, chaber bławatek na pszenicę jarą. Oczywiście oddziaływanie to objawia się, gdy chwast występuje w niewielkich ilościach. Chwasty mogą przez swoje działanie allelopatyczne stymulować wzrost roślin uprawnych, gdy występują w „odpowiednich” małych ilościach w stosunku do rośliny uprawnej mogą powodować nawet zwyżkę plonu.
Okazuje się, że chwasty obok wszystkich swoich szkodliwych właściwości posiadają też kilka pozytywnych cech:
Niektóre posiadają właściwości lecznicze dla ludzi i zwierząt; cennym dodatkiem do paszyna pastwiskach staja się chwasty klasyfikowane jako względne zwane roślinami dziko rosnącymi. Odgrywają one pozytywna rolę, gdy występują w małej ilości nie obniżają plonu uprawy oraz poprawiają smakowitość paszy. W takim przypadku są pożądanym składnikiem runi i noszą nazwę ziół. Należą do nich np.: krwiściąg lekarski, mniszek pospolity, kminek zwyczajny.
Udział korzeni chwastów w procesach strukturotwórczych Butwiejące resztki korzeni bocznych oraz gruźlące mechaniczne działanie korzeni na poszczególne partie gleby, przy odpowiedniej wilgotności i obecności różnych składników, przyczyniają się do powstawania mikroagregatów. Porowatość i strukturalność gleb stale zadarnionych (łąki, pastwiska, nieużytki) jest lepsza niż gruntów ornych.
Ochraniająwierzchnią warstwę gleby przed zaskorupieniem, wysuszeniem i erozją
Przestrzenne rozmieszczenie i nasilenie erozji zależy od czynników przyrodniczych i przyrodniczo - gospodarczych.
Tereny erodowane, w tym zwłaszcza ekosystemy rolnicze cechują się zachwianą równowagą biologiczną, prowadzącą do negatywnych i często trwałych zmian. W wyniku erozyjnego degradowania gleb, deformowania rzeźby terenu, zakłócenia stosunków wodnych, pogarszania warunków wzrostu roślin uprawnych, a także niszczenia urządzeń technicznych obniżają się homeostatyczne zdolności ekosystemów, zapewniające trwałość i możliwość samoregeneracji krajobrazu.
W palecie erozji wymienianych przez badaczy ma swoje miejsce erozja uprawowa, gdzie jako siłę sprawczą określa się człowieka. Erozja ta obejmuje wszystkie przejawy wadliwej agrotechniki i urządzenia terenów rolniczych. Najbardziej znanym przykładem erozji uprawowej jest orka z odłożeniem skiby w dół stoku, co przyspiesza dodatkowo wynoszenie materiału z pola.
Ogromne znaczenie przeciwerozyjne ( dla wszystkich typów erozji w tym uprawowej) maja rośliny, przeciwerozyjne zabiegi agrotechniczne i przeciwerozyjny układ pól i dróg. Przeciwerozyjna funkcję roślinności najlepiej obrazują szacunkowe dane podawane przez Benneta (1955), który szacuje czas zmycia 18 cm warstwy gleby na stoku o nachyleniu 10%, w warunkach klimatu kontynentalnego, na 575 000 lat pod pierwotną puszczą, 82 150 lat pod trwałą darnią, 110 lat pod uprawą polową i 18 lat na czarnym ugorze.
Jak widać największą wartość ochronną mają siedliska leśne, następnie łąkowe, zaś uprawa polowa generalnie nie wykazuje właściwości trwałej ochrony (chociażby ze względy na sezonowość). Ochronne działanie zbiorowisk leśnych i roślinności towarzyszącej polega na: wiązaniu gleby przez gęsty system korzeniowy, dużym rozpraszaniu i zatrzymywaniu. Oprócz rodzaju pokrywy roślinnej olbrzymi wpływ na nasilnienie erozji ma prawidłowa agrotechnika.
Ważne jest określenie wzajemnych proporcji i miejsca rozmieszczenia w rzeźbie użytków leśnych, rolnych, wodnych i łąkowych. Generalnie uważa się, że im teren jest bardziej nasyconytrwałą roślinnością, tym większa jego odporność na erozję.
Największe działanie przeciwerozyjne przypisuje się użytkom leśnym, zwłaszcza lasom mieszanym o zwartej wielopiętrowej budowie i miąższej ściółce.
Lasy i towarzyszącą im roślinność lokalizuje się na gruntach silnie erodowanych, które trudno zabezpieczyć przy użytkowaniu polowym, na nieużytkach po erozyjnych trudnych do rekultywacji i zagospodarowania rolniczego oraz na glebach słabej jakości.
Trwałe użytki zielone są, po lasach i zadrzewieniach leśnych, kolejną formacją roślinną o dużych walorach przeciwerozyjnych. Ochronna funkcja zadarnień wynika ze zdolności wiązania gruntu przez silnie rozwinięty system korzeniowy i osłanianie jego powierzchni gęstą masą łodyg i liści.
Ponadto roślinność trawiasta spełnia ogromną rolę w procesie glebotwórczym. Roślinność polowa przeciwdziała erozji w znacznie mniejszym stopniu niż leśna i łąkowa.
Ściółka leśna np. ma zdolność wchłaniania dużych ilości wody, dzięki czemu przeciwdziała spływom powierzchniowym (zalesianie zboczy jako zabieg ochrony przed erozją). Duże znaczenie w tej mierze mają też zadrzewienia i niższa roślinność śródpolna. Kształtują one swoisty mikroklimat oraz pozytywnie wpływają na stosunki hydrologiczne
Często jedynym wyjściem w przypadku zboczy o dużym spadku wydaje się być zmniejszenie powierzchni gruntów ornych na rzecz łąk i pastwisk (zadarnianie, najlepszy efekt daje mieszanka złożona przede wszystkim z traw pastewnych).
Obecność chwastów przyczynia się do wzbogacania i urozmaicania składu agrobiocenozy.
Obieg materii w ekosystemie, ruch pierwiastków i związków nieorganicznych, koniecznych do życia, od środowiska do organizmów i z powrotem do środowiska. Podstawowym poziomem troficznym w obiegu materii są rośliny zielone (producenci). Wytworzona przez nie materia organiczna jest następnie wbudowana w tkanki zwierząt (konsumentów) i powraca do obiegu w ekosystemie po rozłożeniu przez reducentów na rozpuszczalne w wodzie sole mineralne.
Uczestniczą w tworzeniu mikroklimatu wraz z zadrzewieniami śródpolnymi, lasami i torfowiskami (obieg wody w siedlisku).
Stwarzają korzystne warunki dla rozwoju organizmów pożytecznych (mikroorganizmów, pszczół i innych owadów oraz zwierząt wyższych) – łańcuch pokarmowy, schronienie dla zwierząt, mikroorganizmy uszkadzają i rozkładają ich nasiona w glebie.
Zatrzymują składniki pokarmowe w glebie.
Składniki pobrane przez chwasty nie są dla obiegu stracone, jeśli chwastów nie usuwa się z pola.
Niektóre chwasty działają pozytywnie na rośliny uprawne np.:
komosa biała i pokrzywa na ziemniaki,
krwawnik pospolity na trawy,
rumianowate na pszenicę,
perz na żyto,
chaber bławatek na pszenicę jarą.
Oczywiście oddziaływanie to objawia się, gdy chwast występuje w niewielkich ilościach.
Chwasty mogą przez swoje działanie allelopatyczne stymulować wzrost roślin uprawnych, gdy występują w „odpowiednich” małych ilościach w stosunku do rośliny uprawnej mogą powodować nawet zwyżkę plonu.