robertjanecki
Mieszkańcy ziem Polskich pod zaborem rosyjskim doznali dużego spadku ich swobody osobistej. Wprowadzono politykę rusyfikacji. Ta właśnie polityka przejawiała się w narzucaniu Polakom rosyjskiej kultury i języka. Po upadku powstania styczniowego, praktycznie nie istniała już administracja Polska. Nastąpiła konfiskata mienia powstańców. Warunki pogorszyły się też prostym ludziom, nie mającym związku z powstaniem styczniowym. Także pod zaborem pruskim sytuacja polaków uległa znacznemu pogorszeniu. Rząd Prus prowadził politykę zwaną germanizacją, mającą na celu zniemczanie administracji oraz oświaty. Języka polskiego nie można było używać w miejscach publicznych, a w szkołach tylko podczas lekcji religii i w niższych klasach. Na ziemiach polskich pod zaborem pruskim szczególnie ciężką sytuację miał Kościół. W przeciwieństwie do innych zaborów, Polacy pod zaborem Austryjackim posiadali autonomię, czyli ograniczoną samodzielność. W szkołach i urzędach używano języka polskiego, a także bez przeszkód drukowano polskie książki. Pod tym zaborem prężnie rozwijała się kultura polska.