Decyzje, określające postępowanie sprzymierzonych w końcowym etapie wojny i rozstrzygające o kształcie powojennego świata, podejmowała tzw. Wielka Trójka: prezydent Stanów Zjednoczonych Franklin Delano Roosevelt, premie Wielkiej Brytanii Winston Churchill i przywódca Związku Radzieckiego Józef Stalin.
Konferencja w Teheranie
Latem 1943 r. było już pewne, ze ostateczna klęska Niemiec jest tylko kwestią czasu. Przywódcy antyhitlerowskiej koalicji spotkali się na przełomie listopada i grudnia 1943 r. Teheranie i przyjęli następujące ustalenia:
1. Bezwarunkowa kapitulacja Niemiec. Wykluczono zakończenie działań wojennych na zasadzie zawieszenia broni analogicznego do zawartego w1918 r.
2. Drugi front w północnej Francji po desancie Anglików i Amerykanów z Wielkiej Brytanii przez Kanał La Manche.
3. Spotkanie zwycięskich armii na terenie Niemiec; Niemcy zostaną poddane wspólnej okupacji. Decyzja ta skazała kraje Europy Środkowo- Wschodniej (w tym Polskę) na zajęcie przez Armię Czerwoną.
4. Powojenna wschodnia granica Polski na linii Curzona (Polska w granicach etnicznych bez kresów wschodnich.
Konferencja w Jałcie
W lutym 1945 r., gdy alianci zachodni przekroczyli już Ren, a na wschodzie armia sowiecka docierała do Odry, Wielka Trójka spotkała się w Jałcie na Krymie, by ostatecznie rozstrzygnąć los Niemiec i rozważyć inne sporne problemy dotyczące powojennej organizacji świata. Podjęto m. In. następujące decyzje:
1. Dotyczące Niemiec:
*Podział terytorium Rzeszy na strefy okupacyjne związku Sowieckiego, Stanów zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, z możliwością wydzielenia strefy dla Francji.
*W Niemczech miano dokonać tzw. czterech „d”:
- demilitaryzacja, czyli likwidacja niemieckiej armii i przemysłu zbrojeniowego;
- defaszyzacja, czyli likwidacja NSDAP, SS, osądzenie zbrodniarzy wojennych;
- demokratyzacja, czyli wprowadzenie ustroju wielopartyjnego i zapewnienie wolności obywatelskich;
- dekartelizacja, czyli podział wielkich przedsiębiorstw, które wspierały militarny wysiłek Trzeciej Rzeszy (postulat niezrealizowany).
2. Wszystkie państwa świata miały nadal współpracować w celu utrzymania pokoju na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ).
3. Polska i inne kraje środkowo- wschodniej Europy pozostały w strefie wpływów związku Sowieckiego. Stalin obiecał jednak przeprowadzenie w tych krajach wolnych wyborów i dopuszczenie innych sił politycznych poza komunistami do swobodnego działania (obietnica zrealizowana w 1989 r.).
4. Wschodnią granicą Polski miała być linia Curzona. Polska ma otrzymać znaczne nabytki kosztem Niemiec nad Odrą i Bałtykiem. Ludność niemiecka ma być z przekazanych Polsce terenów wysiedlona (zresztą w większości już uciekła przed nadciągającą armią sowiecką).
Konferencja w Poczdamie
Po zakończeniu działań wojennych w Europie odbyła się kolejna konferencja przywódców antyfaszystowskiej koalicji w Poczdamie koło Berlina na przełomie lipca i sierpnia 1945 r. przy konferencyjnym stole zasiadła Wielka Trójka w zmienionym składzie. Zmarłego Roosevelta zastąpił nowy prezydent Stanów zjednoczonych, Harry Truman. W trakcie konferencji odbyły się wybory w Wielkiej Brytanii, które Churchill przegrał i ustąpił miejsca Clementowi Attlee. Jedynie Stalin wciąż pozostawał wodzem Związku Sowieckiego.
W Poczdamie potwierdzono i uzupełniono decyzje z Jałty. W sprawie zachodniej granicy Polski sprecyzowano, że będzie ona przebiegać na Odrze i Nysie Łużyckiej. Dokonano ustaleń mających przyśpieszyć wspólne zwycięstwo nad Japonią.
Wielka Trójka
Decyzje, określające postępowanie sprzymierzonych w końcowym etapie wojny i rozstrzygające o kształcie powojennego świata, podejmowała tzw. Wielka Trójka: prezydent Stanów Zjednoczonych Franklin Delano Roosevelt, premie Wielkiej Brytanii Winston Churchill i przywódca Związku Radzieckiego Józef Stalin.
Konferencja w Teheranie
Latem 1943 r. było już pewne, ze ostateczna klęska Niemiec jest tylko kwestią czasu. Przywódcy antyhitlerowskiej koalicji spotkali się na przełomie listopada i grudnia 1943 r. Teheranie i przyjęli następujące ustalenia:
1. Bezwarunkowa kapitulacja Niemiec. Wykluczono zakończenie działań wojennych na zasadzie zawieszenia broni analogicznego do zawartego w1918 r.
2. Drugi front w północnej Francji po desancie Anglików i Amerykanów z Wielkiej Brytanii przez Kanał La Manche.
3. Spotkanie zwycięskich armii na terenie Niemiec; Niemcy zostaną poddane wspólnej okupacji. Decyzja ta skazała kraje Europy Środkowo- Wschodniej (w tym Polskę) na zajęcie przez Armię Czerwoną.
4. Powojenna wschodnia granica Polski na linii Curzona (Polska w granicach etnicznych bez kresów wschodnich.
Konferencja w Jałcie
W lutym 1945 r., gdy alianci zachodni przekroczyli już Ren, a na wschodzie armia sowiecka docierała do Odry, Wielka Trójka spotkała się w Jałcie na Krymie, by ostatecznie rozstrzygnąć los Niemiec i rozważyć inne sporne problemy dotyczące powojennej organizacji świata. Podjęto m. In. następujące decyzje:
1. Dotyczące Niemiec:
*Podział terytorium Rzeszy na strefy okupacyjne związku Sowieckiego, Stanów zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, z możliwością wydzielenia strefy dla Francji.
*W Niemczech miano dokonać tzw. czterech „d”:
- demilitaryzacja, czyli likwidacja niemieckiej armii i przemysłu zbrojeniowego;
- defaszyzacja, czyli likwidacja NSDAP, SS, osądzenie zbrodniarzy wojennych;
- demokratyzacja, czyli wprowadzenie ustroju wielopartyjnego i zapewnienie wolności obywatelskich;
- dekartelizacja, czyli podział wielkich przedsiębiorstw, które wspierały militarny wysiłek Trzeciej Rzeszy (postulat niezrealizowany).
2. Wszystkie państwa świata miały nadal współpracować w celu utrzymania pokoju na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ).
3. Polska i inne kraje środkowo- wschodniej Europy pozostały w strefie wpływów związku Sowieckiego. Stalin obiecał jednak przeprowadzenie w tych krajach wolnych wyborów i dopuszczenie innych sił politycznych poza komunistami do swobodnego działania (obietnica zrealizowana w 1989 r.).
4. Wschodnią granicą Polski miała być linia Curzona. Polska ma otrzymać znaczne nabytki kosztem Niemiec nad Odrą i Bałtykiem. Ludność niemiecka ma być z przekazanych Polsce terenów wysiedlona (zresztą w większości już uciekła przed nadciągającą armią sowiecką).
Konferencja w Poczdamie
Po zakończeniu działań wojennych w Europie odbyła się kolejna konferencja przywódców antyfaszystowskiej koalicji w Poczdamie koło Berlina na przełomie lipca i sierpnia 1945 r. przy konferencyjnym stole zasiadła Wielka Trójka w zmienionym składzie. Zmarłego Roosevelta zastąpił nowy prezydent Stanów zjednoczonych, Harry Truman. W trakcie konferencji odbyły się wybory w Wielkiej Brytanii, które Churchill przegrał i ustąpił miejsca Clementowi Attlee. Jedynie Stalin wciąż pozostawał wodzem Związku Sowieckiego.
W Poczdamie potwierdzono i uzupełniono decyzje z Jałty. W sprawie zachodniej granicy Polski sprecyzowano, że będzie ona przebiegać na Odrze i Nysie Łużyckiej. Dokonano ustaleń mających przyśpieszyć wspólne zwycięstwo nad Japonią.