Question

Wypisz typy wybrzeży Bałtyckich i opisz je.

Answer 1

Typy wybrzeży Bałtyckih
- fiordowe,

- fierdowe,

- klifowe,

- szkierowe, (szerowe),

- mierzejowe,

- wybrzeże wyrównane.

Wybrzeże fiordowe – powstało w wyniku zatopienia przez morze dolnej partii żłobu lodowcowego po wytopieniu wypełniającego go lodowca (rys), (zdjęcie). Charakteryzują się długimi, wąskimi i głębokimi zatokami (mapa). Zbudowane są głównie z utworów czwartorzędowych. Znajdują się w Norwegii, Danii i Szlezwiku – są klasycznie wykształconymi wybrzeżami typu ingresyjnego. Są też na niskich wyspach duńskich (mapa). Wyróżnia się też wybrzeże fierdowe powstałe wskutek zalania płytkich dolin lodowcowych. Wybrzeże föhrdowe powstało wskutek zalania dolin rzek subglacjalnych.

Wybrzeże klifowe – utworzone w wyniku niszczenia przez fale morskie zboczy wyżyn lub wysoczyzn (rys), (zdjęcie). Zbudowane głównie z utworów plejstoceńskich. Najwyższe klify występują na obszarze wychodni skał wieku kredowego np. klif na wyspie Mön o wysokości 132 m.

Wybrzeże szkierowe – powstało przez wynurzenie się z morza uformowanych przez lądolód płaskich pagórków. Charakteryzuje się dużą ilością małych skalistych wysepek i licznymi zatokami (rys), (zdjęcie), (mapa). Są niskie zbudowane z utworów ilastych i piaszczystych pochodzenia lodowcowego oraz morskiego. Wybrzeża szkierowe południowej Finlandii, czyli brzegi Zatoki Fińskiej, zbudowane są z utworów o różnym składzie litologicznym, genezie i wieku. Ponad 50% wybrzeży szkierowych południowej Finlandii zbudowanych jest z utworów morenowych, a tylko 31% z utworów skalistych. Najbardziej typowe wybrzeża szkierowe spotyka się w rejonie południowo – zachodniej Finlandii na odcinku Honko – Turku (mapa). Wybrzeża te występują też w Zatoce Botnickiej, stanowią 1/3 długości brzegu Szwecji.

Wybrzeże mierzejowe – powstały pod wpływem prądów przybrzeżnych tworzących mierzeje i zalewy (rys). (zdjęcie), (mapa). Mierzeja jest długim wynurzonym wałem, odcinającym wody zatoki (zalewu) lub jeziora nadbrzeżnego, wytworzonym przez akumulację piasku niesionego właśnie prądami przybrzeżnymi i wyrzuconego na brzeg przez przybój a następnie przewiewanego przez wiatr. Mierzeja łącząca się z lądem tylko jednym końcem nosi nazwę kosy. Taki rodzaj wybrzeża znajduje się miedzy Rozewiem, a Kłajpedą (mapa).

Wybrzeże wyrównane – składa się z odcinków gdzie wybrzeże jest niszczone i odcinków gdzie wybrzeże narasta. Wskutek takich procesów rozwinięcie linii brzegowej zmniejsza się. Atakowane są bowiem wystające odcinki wybrzeża a zamulane lub odcinane zatoki (rys.). Wybrzeże to dzięki temu osiąga niemal prostoliniowy zarys (mapa).

Wybrzeże fierdowe jest to wybrzeże z zatokami o ścianach dość stromych, ale niezbyt wysokich (30-50 m). Powstaje przez zalanie morzem niezbyt głębokich dolin polodowcowych na obszarach wyżynnych.

Answer 2

Klifowe i niskie