Mały Książę (fr. Le Petit Prince) to tytuł książki przetłumaczonej Antoine'go de Saint-Exupery'ego wydanej w 1943 roku. Przetłumaczona na 130 języków, sprzedana w ponad 50 mln egzemplarzy, należy do klasyki światowej literatury. Mały Książę jest pozycją szczególną także w twórczości Exupery'ego. To jedyna książka , której nadał formę baśni i którą sam zilustrował. Wyjątkowość tego utworu należy również rozpatrywać w szerszym kontekście: to nie tylko lektura dla dzieci. Pod warstwą bajkowej fabuły znajduje sie druga, dotykająca prawd uniwersalnych. Mały Książę jest książką o dorastaniu do wiernej miłości, do prawdziwej przyjaźni, odpowiedzialności za drugiego człowieka; stawia pytanie o hierarchię wartości, sens więzi między ludźmi. Bohater to czarujący chłopiec o jasnych włosach i sympatycznej buzi. Nie przypominał jednak zupełnie dziecka, choć miał złociste loki i śmiał się serdecznie, srebrzyście. Główną "tajemnicę" Małego Księcia stanowi jego wiek. Wizualnie przedstawiony jest jako kilkuletnie dziecko, które niewiele wie o życiu. Uważam, że pod postacią małego chłopca z gwiazd kryje się doświadczony mężczyzna, choć nieco zagubiony w "nowym świecie" i nieznający obyczajów panujących na Ziemi czy innych planetach. Był Księciem na małej, nie większej od domu planecie. Najprawdopodobniej pochodzi on z asteroidu, planety oznaczonej symbolem B-612. Posiadał tam trzy wulkany, hodował też różę. Nigdy nie kłamie, jest bardzo tolerancjny, szanuje poglądy każdego, ale samodzielnie dobiera sobie towarzystwo. Jest bardzo ciekawy świata, zadaje mnóstwo pytań, jednak sam nie zawsze odpowiada na zadane pytania. Wielką miłością Małego Księcia była piękna, ale kapryśna róża, rosnąca na jego planecie. Chłopiec nie był pewien, czy kwiat odwzajemnia jego uczucie. Gdy pewnego dnia poróżnił się z różą, zdecydował się na podróż. Podczas wędrówki odwiedzał różne planety. Spotkał m.in. Króla, który cały czas wydawał różne rozkazy, choć nie miał ani jednego poddanego. Spotkał również Próżnego, chcącego słyszeć tylko oklaski i wyrazy uznania. Pijaka, któty pił, bo się wstydził się tego, że pije. Bankiera, który uważał gwiazdy za swoją własność i nieustannie je liczył, Latarnika, który musiał co minutę zapalać i gasić lampę, bo tam tak u szybko występował dzień i noc. Jako ostatniego Książę odwiedził Geografa, który doradził mu, by zwiedził Ziemię. Na Ziemi spadł na pustynię afrykańską, o tysiące mil od miejsc zamieszkanych. Tam spotkał jadowitego węża. Zwierzę przyrzekło mu pomóc w powrocie na swoją planetę, gdy tego zapragnie. Poznał też Lisa, który pouczył młodego władcę w kilku ważnych sprawach życiowych. Rozmawiał też z Kupcem, Zwrotniczym i kwiatem. Ksiażę opowiedział o tym wszystkim lotnikowi, który zmuszony był lądować na pustyni z powodu awarii silnika. W skwarze afrykańskiego słońca, zdany tylko na siebie, usiłował naprawić samolot. I wtedy pojawił się przy nim Mały Książę i zwyczajnie poprosił o narysowanie baranka. Tak zaczęła się cudowna przyjaźń chłopca z lotnikiem, zakończona łzami, bo jak powiedział Lis: "Decyzja oswojenia przynosi ryzyko łez". Przyjaciele musieli się rozstać- lotnik naprawił samolot , a Mały Książę powrócił na swoją planetę. W wędrówce Mały Książę trafiał głownie na dorosłych. Zwiedzanie innych planet pokazało mu, jacy są ludzie tak naprawdę, przekonał się, że świat dorosłych bardzo różni się od świata dzieci. Zauważył, że dla dorosłych najważniejsze rzeczy, które powinni wiedzieć o nowych przyjaciołach swoich dzieci to np. ile zarabiają ich rodzice, a nie to, czym się interesują. Wynika z tego, że dorośli są materialistami, którzy nie posiadają wyobraźni. "Dorośli są zakochani w cyfrach. Jeśli opowiadacie im o nowym przyjacielu, nigdy nie spytają o rzeczy najważniejsze. Nigdy nie usłyszycie: "Jaki jest dźwięk jego głosu? W co lubi się bawić ? Czy zbiera motyle ?" Oni spytaja was: "Ile ma lat? Ilu ma braci? Ile waży ? Ile zarabia jego ojciec ?". Wówczas dopiero sądzą, że coś wiedzą o waszym przyjacielu. Jeśli mówicie dorosłym: "Widziałem piękny dom z czerwonej cegły, z geranium w oknach i gołębiami na dachu" - nie potrafią wyobrazić sobie tego domu. Trzeba im powiedzieć: "Widziałem dom za sto tysięcy złotych". Wtedy krzykną: "Jaki to piękny dom!" " Dorośli zapominają, jak powinni żyć. Są jak Król, rozkazujący tylko po to, żeby rozkazywać, choć nie miał komu; Próżny, słyszący tylko pochwały; Pijak, pijący, żeby o tym zapomnieć; Bankier, liczący gwiazdy tylko dla siebie, ale nie mający czasu na marzenia; Latarnik, będący całe życie w biegu i nie mający czasu na odpoczynek; Geograf, zbyt zapatrzony w siebie, żeby samemu odkryć morza, pustynie i oceany. Dorośli widzą głównie problemy. Nie widzą tego najważniejszego: że jest pięknie. Dzieci widza sercem, patrzą kategoriami "Jak się z nim czuję", a nie jak dorośli "Ile zarabia". Wynika z tego, że dorośli są materialistami, którzy nie posiadają wyobraźni, takiej jak dziecko i wciąż do czegoś dążą. "Bardzo się spieszą" - stwierdził Mały Ksi±żę. Czego tak szukają? (...) Tylko dzieci wiedzą czego szukają." Mieszkańcy planet symbolizują te cechy, która utrudniają zawieranie przyjaźni; mieć a nie być (Bankier), skupienie na świecie rzeczy (Geograf), samouwielbienie (Próżny). Autor odwołuje się do niezmiennych prawd, że przyjaźń wymaga bezinteresowności, nie jest towarem, wymaga też czasu. W utworze mówi o tym Lis. Jako uosobienie mądrości, a zarazem nieufności, wygłasza kilka najważniejszych prawd: "- Dzień dobry - powiedział lis. - Dzień dobry - odpowiedział grzecznie Mały Książe i obejrzał się, ale nic nie dostrzegł. - Jestem tutaj - posłyszał głos - pod jabłonią! - Ktoś ty ? - spytał Mały Książe. - Jesteś bardzo ładny... - Jestem lisem - odpowiedział lis. - Chodź pobawić się ze mną- zaproponował Mały Książe. - Jestem taki smutny... - Nie mogę bawić się z tobą- odparł lis. - Nie jestem oswojony. - Ach, przepraszam - powiedział Mały Książe. Lecz po namyśle dorzucił: - Co to znaczy "oswojony"?[...] - Jest to pojęcie zupełnie zapomniane - powiedział lis. - "Oswoić", to znaczy "stworzyć więzy". - Stworzyć więzy ? - Oczywiście - powiedział lis. - Teraz jesteś dla mnie tylko małym chłopcem, podobnym do stu tysięcy małych chłopców. Nie potrzebuję ciebie. I ty także mnie nie potrzebujesz. Jestem dla ciebie tylko lisem, podobnym do stu tysięcy innych lisów. Lecz jeśli mnie oswoisz, będziemy się nawzajem potrzebować. Będziesz dla mnie jedyny na świecie. I ja będę dla ciebie jedyny na świecie. [...] Jeślibyś mnie oswoił, moje życie nabrało by blasku. Z daleka będę rozpoznawał twoje kroki - tak różne od innych. Na dźwięk cudzych kroków chowam się pod ziemie. Twoje kroki wywabią mnie z jamy jak dźwięki muzyki. Spójrz! Widzisz tam łany zboża? Nie jem chleba. Dla mnie zboże jest nieużyteczne. Łany zboża nic mi nie mówią. To smutne! Lecz ty masz złociste włosy. Jeśli mnie oswoisz, to będzie cudowne. Zboże, które jest złociste, będzie mi przypominało ciebie. I będę kochać szum wiatru w zbożu... Lis zamilkł i długo przypatrywał się Małemu Księciu. - Proszę cię... oswój mnie - powiedział. -Bardzo chętnie- odpowiedział Mały Książę- lecz nie mam dużo czasu. Musze znaleźć przyjaciół i nauczyć się wielu rzeczy. - Poznaje się tylko to, co się oswoi - powiedział lis. - Ludzie mają zbyt mało czasu, aby cokolwiek poznać. Kupują w sklepach rzeczy gotowe. A ponieważ nie ma magazynów z przyjaciółmi, więc ludzie nie mają przyjaciół. Jeśli chcesz mieć przyjaciela, oswój mnie!" Miłość i przyjaźń są w tym rozumieniu procesem, ciągłym zbliżaniem się do siebie. Choć Lis podkreśla, że decyzja oswojenia przynosi ryzyko łez, że przyjaźń jest trudnym doświadczeniem, to życie pozbawione uczuć jest niewarte istnienia. Lis wyjawia jeszcze kilka prawd życiowych: " Nawet w obliczu śmierci przyjemna jest myśl posiadania przyjaciela", "A oto mój sekret. Jest bardzo prosty: dobrze widzi się tylko sercem. Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu.Twoja róża ma dla ciebie tak wielkie znaczenie, ponieważ poświęciłeś jej wiele czasu. Ludzie zapomnieli o tej prawdzie - rzekł lis. - Lecz tobie nie wolno zapomnieć. Stajesz się odpowiedzialny na zawsze za to, co oswoiłeś." Książę zrozumiał, że jego róża posiada wiele wartości, ma dla niego więcej wartości niż wszystkie inne kwiaty świata, ponieważ to nią się opiekował, to jej skarg i narzekań słuchał, ponieważ to ją oswoił. - Nie powinienem jej słuchać, nigdy nie trzeba słuchać kwiatów. Trzeba je oglądać i wąchać. Mój kwiat napełniał całą planetę swoją wonią, lecz nie umiałem się nim cieszyć [...] Nie potrafiłem jej zrozumieć. Powinienem ją sądzić według czynów, a nie słów. Czarowała mnie pięknem i zapachem. Nie powinienem nigdy od niej uciec. Powinienem odnaleźć w niej czułość pod pokrywką małych przebiegłostek. Kwiaty maja w sobie tyle sprzeczności. Lecz ja byłem za młody, aby umieć ją kochać." Dlatego postanowił wrócić na swoją planetę i być dobrym dla swojej wybranki. Jest ona wyjątkowa, choć wygląda jak setki innych róż, bo to najważniejsze jest niewidoczne dla oczu. Symbolika i przesłanie Małego Księcia są wieloznaczne i możliwe do indywidualnego odczytania. W jej przestrzeni jest miejsce na osobiste doświadczenie, na odwołanie do potrzeby miłości i przyjaźni., odpowiedzialnosci za nią, trwaniu w niej. I te cechy utworu zapewniły Małemu Księciu Antoine'go de Saint-Exupery'ego trwałe miejsce w literaturze.
Mały Książę (fr. Le Petit Prince) to tytuł książki przetłumaczonej Antoine'go de Saint-Exupery'ego wydanej w 1943 roku. Przetłumaczona na 130 języków, sprzedana w ponad 50 mln egzemplarzy, należy do klasyki światowej literatury.
Mały Książę jest pozycją szczególną także w twórczości Exupery'ego. To jedyna książka , której nadał formę baśni i którą sam zilustrował. Wyjątkowość tego utworu należy również rozpatrywać w szerszym kontekście: to nie tylko lektura dla dzieci. Pod warstwą bajkowej fabuły znajduje sie druga, dotykająca prawd uniwersalnych. Mały Książę jest książką o dorastaniu do wiernej miłości, do prawdziwej przyjaźni, odpowiedzialności za drugiego człowieka; stawia pytanie o hierarchię wartości, sens więzi między ludźmi.
Bohater to czarujący chłopiec o jasnych włosach i sympatycznej buzi. Nie przypominał jednak zupełnie dziecka, choć miał złociste loki i śmiał się serdecznie, srebrzyście. Główną "tajemnicę" Małego Księcia stanowi jego wiek. Wizualnie przedstawiony jest jako kilkuletnie dziecko, które niewiele wie o życiu. Uważam, że pod postacią małego chłopca z gwiazd kryje się doświadczony mężczyzna, choć nieco zagubiony w "nowym świecie" i nieznający obyczajów panujących na Ziemi czy innych planetach. Był Księciem na małej, nie większej od domu planecie. Najprawdopodobniej pochodzi on z asteroidu, planety oznaczonej symbolem B-612. Posiadał tam trzy wulkany, hodował też różę. Nigdy nie kłamie, jest bardzo tolerancjny, szanuje poglądy każdego, ale samodzielnie dobiera sobie towarzystwo. Jest bardzo ciekawy świata, zadaje mnóstwo pytań, jednak sam nie zawsze odpowiada na zadane pytania. Wielką miłością Małego Księcia była piękna, ale kapryśna róża, rosnąca na jego planecie. Chłopiec nie był pewien, czy kwiat odwzajemnia jego uczucie. Gdy pewnego dnia poróżnił się z różą, zdecydował się na podróż.
Podczas wędrówki odwiedzał różne planety. Spotkał m.in. Króla, który cały czas wydawał różne rozkazy, choć nie miał ani jednego poddanego. Spotkał również Próżnego, chcącego słyszeć tylko oklaski i wyrazy uznania. Pijaka, któty pił, bo się wstydził się tego, że pije. Bankiera, który uważał gwiazdy za swoją własność i nieustannie je liczył, Latarnika, który musiał co minutę zapalać i gasić lampę, bo tam tak u szybko występował dzień i noc. Jako ostatniego Książę odwiedził Geografa, który doradził mu, by zwiedził Ziemię. Na Ziemi spadł na pustynię afrykańską, o tysiące mil od miejsc zamieszkanych. Tam spotkał jadowitego węża. Zwierzę przyrzekło mu pomóc w powrocie na swoją planetę, gdy tego zapragnie. Poznał też Lisa, który pouczył młodego władcę w kilku ważnych sprawach życiowych. Rozmawiał też z Kupcem, Zwrotniczym i kwiatem. Ksiażę opowiedział o tym wszystkim lotnikowi, który zmuszony był lądować na pustyni z powodu awarii silnika. W skwarze afrykańskiego słońca, zdany tylko na siebie, usiłował naprawić samolot. I wtedy pojawił się przy nim Mały Książę i zwyczajnie poprosił o narysowanie baranka. Tak zaczęła się cudowna przyjaźń chłopca z lotnikiem, zakończona łzami, bo jak powiedział Lis: "Decyzja oswojenia przynosi ryzyko łez". Przyjaciele musieli się rozstać- lotnik naprawił samolot , a Mały Książę powrócił na swoją planetę.
W wędrówce Mały Książę trafiał głownie na dorosłych. Zwiedzanie innych planet pokazało mu, jacy są ludzie tak naprawdę, przekonał się, że świat dorosłych bardzo różni się od świata dzieci. Zauważył, że dla dorosłych najważniejsze rzeczy, które powinni wiedzieć o nowych przyjaciołach swoich dzieci to np. ile zarabiają ich rodzice, a nie to, czym się interesują. Wynika z tego, że dorośli są materialistami, którzy nie posiadają wyobraźni.
"Dorośli są zakochani w cyfrach. Jeśli opowiadacie im o nowym przyjacielu, nigdy nie spytają o rzeczy najważniejsze. Nigdy nie usłyszycie: "Jaki jest dźwięk jego głosu? W co lubi się bawić ? Czy zbiera motyle ?" Oni spytaja was: "Ile ma lat? Ilu ma braci? Ile waży ? Ile zarabia jego ojciec ?". Wówczas dopiero sądzą, że coś wiedzą o waszym przyjacielu. Jeśli mówicie dorosłym: "Widziałem piękny dom z czerwonej cegły, z geranium w oknach i gołębiami na dachu" - nie potrafią wyobrazić sobie tego domu. Trzeba im powiedzieć: "Widziałem dom za sto tysięcy złotych". Wtedy krzykną: "Jaki to piękny dom!" "
Dorośli zapominają, jak powinni żyć. Są jak Król, rozkazujący tylko po to, żeby rozkazywać, choć nie miał komu; Próżny, słyszący tylko pochwały; Pijak, pijący, żeby o tym zapomnieć; Bankier, liczący gwiazdy tylko dla siebie, ale nie mający czasu na marzenia; Latarnik, będący całe życie w biegu i nie mający czasu na odpoczynek; Geograf, zbyt zapatrzony w siebie, żeby samemu odkryć morza, pustynie i oceany. Dorośli widzą głównie problemy. Nie widzą tego najważniejszego: że jest pięknie. Dzieci widza sercem, patrzą kategoriami "Jak się z nim czuję", a nie jak dorośli "Ile zarabia". Wynika z tego, że dorośli są materialistami, którzy nie posiadają wyobraźni, takiej jak dziecko i wciąż do czegoś dążą.
"Bardzo się spieszą" - stwierdził Mały Ksi±żę. Czego tak szukają? (...) Tylko dzieci wiedzą czego szukają."
Mieszkańcy planet symbolizują te cechy, która utrudniają zawieranie przyjaźni; mieć a nie być (Bankier), skupienie na świecie rzeczy (Geograf), samouwielbienie (Próżny). Autor odwołuje się do niezmiennych prawd, że przyjaźń wymaga bezinteresowności, nie jest towarem, wymaga też czasu. W utworze mówi o tym Lis. Jako uosobienie mądrości, a zarazem nieufności, wygłasza kilka najważniejszych prawd:
"- Dzień dobry - powiedział lis.
- Dzień dobry - odpowiedział grzecznie Mały Książe i obejrzał się, ale nic nie dostrzegł.
- Jestem tutaj - posłyszał głos - pod jabłonią!
- Ktoś ty ? - spytał Mały Książe. - Jesteś bardzo ładny...
- Jestem lisem - odpowiedział lis.
- Chodź pobawić się ze mną- zaproponował Mały Książe. - Jestem taki smutny...
- Nie mogę bawić się z tobą- odparł lis. - Nie jestem oswojony.
- Ach, przepraszam - powiedział Mały Książe. Lecz po namyśle dorzucił: - Co to znaczy "oswojony"?[...]
- Jest to pojęcie zupełnie zapomniane - powiedział lis. - "Oswoić", to znaczy "stworzyć więzy".
- Stworzyć więzy ?
- Oczywiście - powiedział lis. - Teraz jesteś dla mnie tylko małym chłopcem, podobnym do stu tysięcy małych chłopców. Nie potrzebuję ciebie. I ty także mnie nie potrzebujesz. Jestem dla ciebie tylko lisem, podobnym do stu tysięcy innych lisów. Lecz jeśli mnie oswoisz, będziemy się nawzajem potrzebować. Będziesz dla mnie jedyny na świecie. I ja będę dla ciebie jedyny na świecie. [...] Jeślibyś mnie oswoił, moje życie nabrało by blasku. Z daleka będę rozpoznawał twoje kroki - tak różne od innych. Na dźwięk cudzych kroków chowam się pod ziemie. Twoje kroki wywabią mnie z jamy jak dźwięki muzyki. Spójrz! Widzisz tam łany zboża? Nie jem chleba. Dla mnie zboże jest nieużyteczne. Łany zboża nic mi nie mówią. To smutne! Lecz ty masz złociste włosy. Jeśli mnie oswoisz, to będzie cudowne. Zboże, które jest złociste, będzie mi przypominało ciebie. I będę kochać szum wiatru w zbożu...
Lis zamilkł i długo przypatrywał się Małemu Księciu.
- Proszę cię... oswój mnie - powiedział.
-Bardzo chętnie- odpowiedział Mały Książę- lecz nie mam dużo czasu. Musze znaleźć przyjaciół i nauczyć się wielu rzeczy.
- Poznaje się tylko to, co się oswoi - powiedział lis. - Ludzie mają zbyt mało czasu, aby cokolwiek poznać. Kupują w sklepach rzeczy gotowe. A ponieważ nie ma magazynów z przyjaciółmi, więc ludzie nie mają przyjaciół. Jeśli chcesz mieć przyjaciela, oswój mnie!"
Miłość i przyjaźń są w tym rozumieniu procesem, ciągłym zbliżaniem się do siebie. Choć Lis podkreśla, że decyzja oswojenia przynosi ryzyko łez, że przyjaźń jest trudnym doświadczeniem, to życie pozbawione uczuć jest niewarte istnienia. Lis wyjawia jeszcze kilka prawd życiowych: " Nawet w obliczu śmierci przyjemna jest myśl posiadania przyjaciela", "A oto mój sekret. Jest bardzo prosty: dobrze widzi się tylko sercem. Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu.Twoja róża ma dla ciebie tak wielkie znaczenie, ponieważ poświęciłeś jej wiele czasu. Ludzie zapomnieli o tej prawdzie - rzekł lis. - Lecz tobie nie wolno zapomnieć. Stajesz się odpowiedzialny na zawsze za to, co oswoiłeś."
Książę zrozumiał, że jego róża posiada wiele wartości, ma dla niego więcej wartości niż wszystkie inne kwiaty świata, ponieważ to nią się opiekował, to jej skarg i narzekań słuchał, ponieważ to ją oswoił.
- Nie powinienem jej słuchać, nigdy nie trzeba słuchać kwiatów. Trzeba je oglądać i wąchać. Mój kwiat napełniał całą planetę swoją wonią, lecz nie umiałem się nim cieszyć [...] Nie potrafiłem jej zrozumieć. Powinienem ją sądzić według czynów, a nie słów. Czarowała mnie pięknem i zapachem. Nie powinienem nigdy od niej uciec. Powinienem odnaleźć w niej czułość pod pokrywką małych przebiegłostek. Kwiaty maja w sobie tyle sprzeczności. Lecz ja byłem za młody, aby umieć ją kochać."
Dlatego postanowił wrócić na swoją planetę i być dobrym dla swojej wybranki. Jest ona wyjątkowa, choć wygląda jak setki innych róż, bo to najważniejsze jest niewidoczne dla oczu.
Symbolika i przesłanie Małego Księcia są wieloznaczne i możliwe do indywidualnego odczytania. W jej przestrzeni jest miejsce na osobiste doświadczenie, na odwołanie do potrzeby miłości i przyjaźni., odpowiedzialnosci za nią, trwaniu w niej. I te cechy utworu zapewniły Małemu Księciu Antoine'go de Saint-Exupery'ego trwałe miejsce w literaturze.
Róża z Małego Księcia chciała by wszyscy uwazli ją za najpiękniejszą i najcudowniejszą