Question

Wypisz motywy literackie w antygonie, opisz je:

(dzieki wszystkim)

Answer 1

Z biologicznego punktu widzenia śmierć(motyw) to nieodwracalne ustanie wszystkich czynności ustroju oraz procesów przemiany materii we wszystkich jego komórkach. Pojmowana jest jako jeden z podstawowych elementów egzystencji, który wpływa na świadomość każdego człowieka. Śmierć towarzyszy człowiekowi od początku jego istnienia. Jest odbierana jako coś negatywnego, ponieważ budzi strach i powoduje cierpienie. Z jednej strony chrześcijaństwo traktuje ją jako ucieczkę od ziemskiego cierpienia, z drugiej jako karę za grzechy oraz tragedię, która zabiera wszystko, bez względu na pochodzenie, czy status społeczny. Charakterystyczne jest, że z jednej strony śmierć uważana była za przepustkę do niebiańskiego raju, a z drugiej bliscy zawsze opłakiwali zmarłego zamiast cieszyć się z jego szczęścia. Przede wszystkim stanowi wielką tajemnicę, dlatego każda kultura czy religia porusza problem umierania. Są różne poziomy uświadomienia śmierci, zarówno przez poszczególnych ludzi, jak i przez kolejne epoki historyczne: od lęku i obawy, poprzez pogodzenie się, aż do oczekiwania na nią. Sama śmierć jest dla człowieka nierozpoznawalna, bo gdy my istniejemy, ona jest nieobecna, a gdy tylko się pojawi, wtedy nas już nie ma. Aby „oswoić” śmierć ludzie od zawsze próbowali stworzyć jej wizerunek. Przedstawiana jest najczęściej jako szkielet z kosą. Zagadka śmierci intrygowała od zarania artystów. Wizerunek śmierci najczęściej pojawiał się w średniowieczu i baroku, nieobcy był również twórcom romantycznym i modernistycznym.

Motyw miłości(motyw) występuje w literaturze od samych jej początków. Nie ma chyba epoki czy nurtu, którego twórcy nie opiewali bądź nie przeklinali miłości. Jest odwiecznym motywem wszystkich pokoleń pisarzy i poetów. To wartość przeciwstawiana często złu, a nawet śmierci. Możemy wyróżnić wiele rodzajów miłości. Miłość spełnioną i niespełnioną, destrukcyjną, tragiczną, duchową i fizyczną, zmysłową, ślepą, a także miłość wielką zdolną przezwyciężyć nawet śmierć. Miłować można Boga, ojczyznę, przyjaciół; wyróżnić można również miłość rodzicielską, macierzyńską, jednak najczęściej spotykanym w literaturze i sztuce motywem jest miłość kochanków. Czym jest miłość? Nikt do końca nie wie, dlatego ludzie wciąż próbują ją definiować, ujmować w nowe ramy. Pewne jest, że świat bez miłości nie mógłby istnieć, a jej brak powoduje największe cierpienia i spustoszenia w duszy człowieka.

Kobieta(motyw) w literaturze, przez stulecia pozostającej domeną przede wszystkim mężczyzn, jest przedstawiana głównie jako kochanka, żona i matka, obiekt pożądania, uwielbienia oraz zazdrości. Motyw kobiety jest nieodłączną częścią takich tematów, jak miłość, macierzyństwo, rodzina. Postać niewiasty może być zarówno natchnieniem, muzą, aniołem, jak i femme fatale czy nowoczesną feministką. Kobieta była przedmiotem uwielbienia średniowiecznych liryków, obiektem renesansowej miłości, przyczyną cierpień i adresatem barokowych komplementów, przedmiotem sentymentalnych westchnień. Nasi romantycy postrzegali ją przede wszystkim jako Matkę, Żonę, Dziewicę służącą Ojczyźnie (Polska jest kobietą, powiedział Miłosz). Akcenty świadczące o emancypacji pojawiły się dopiero w pozytywizmie, przełom w postrzeganiu kobiet przyniosło piśmiennictwo modernistyczne. Dopiero w literaturze współczesnej postaci kobiet wyszły poza tradycyjnie przypisywane im role. Ze względu na bogactwo literatury, porównując wizerunki kobiet należy wybrać określony klucz. Osobno należy traktować matki czy żony, osobno kobiety heroiczne, jak Joanna d`Arc, Emilię Plater, Stasię Bozowską czy femme fatale, często popychające do zbrodni lub same będące morderczyniami – Lady Makbet, Balladynę, a także kobiety niespełnione. Wśród kobiecych archetypów odnajdujemy wizerunki świętych osób – Matka Boska, św. Faustyna oraz tych, które zeszły na złą drogę – wyuzdanych, rozwiązłych i pełnych seksu. Z pewnością najciekawsze w literaturze są pozycje ukazujące dokładny portret psychologiczny, jak na przykład „Cudzoziemka”, „Noce i dnie” czy „Anna Karenina”. Już te kilka przykładów świadczy, jak intrygujące i niepoślednie miejsce zajmuje kobieta w literaturze i sztuce.

Samotność(motyw) kojarzona jest najczęściej z poczuciem wyobcowania i nostalgią. Jest wiele jej rodzajów i nie sposób ich wszystkich sklasyfikować. Od osamotnienia różni ją z pewnością to, że często jest wynikiem świadomego wyboru. Najbardziej jednak dotkliwe jest poczucie opuszczenia, całkowitej izolacji, utraty kontaktu z innymi. Samotność jest przygnębiająca, zwłaszcza, jeśli trwa długo, ale czasem bywa potrzebna. Cenią ją szczególnie artyści. W literaturze z motywem samotności wiążą się głównie postacie spiskowców, banitów, opuszczonych kochanków, romantycznych poetów, osób „chorych”, odrzuconych przez społeczeństwo. Współcześnie, w dobie Internetu i konsumpcji dużą wagę przywiązuje się do osamotnienia w tłumie. Ponadczasowa jest jednak samotność w obliczu cierpienia, bólu i śmierci.

Władza(motyw) to jedna z największych ludzkich namiętności, dlatego motyw władzy jest bardzo popularny w literaturze i sztuce. Autorzy poruszali zarówno problem władzy jako takiej, opisując ustroje i procesy zmian władzy, jak i sylwetki poszczególnych władców bądź jako mecenasów i mężów stanu, bądź despotów ciemiężących lud. W historii istotne było zagadnienie pochodzenia władzy, sposoby jej zdobywania i sprawowania. Chęć utrzymania władzy za każdą cenę i pokusa jej odebrania niejednokrotnie prowadziły do krwawych walk z politycznymi przeciwnikami, zmagań o przewodzenie narodowi, grupie ludzi. Bardzo szerokie zagadnienie to i wzajemne relacje pomiędzy władzą a społeczeństwem, na przykład kwestie wyobcowania władzy ze społeczeństwa, arogancji rządzących, zbrodni władzy w systemach i totalitarnych. Równocześnie pokolenia pisarzy przedstawiały własne wyobrażenia idealnego państwa, sposobów rządzenia, tworzono godne naśladowania wzory władcy, ale również i poddanych. Stosunek artysty do władcy to również interesujące zagadnienie. Niektórzy, podporządkowani panującemu i przez niego utrzymywani, pochlebiali istniejącym stosunkom. Inni – znajdujący się najczęściej w opozycji – krytykowali zarówno systemy, jak i poszczególnych rządzących. W sztuce dominujące są portrety władców, jak i sceny historyczne z ich udziałem.