Question

Wymień zasługi greków dla rozwoju muzyki.

Conajmniej 1 strona A4

Answer 1

Antyczna Grecja wytworzyła wysoką kulturę muzyczną, niestety posiadamy bardzo mało dokumentów jej muzycznej sztuki. Wiemy, że nie jest ona wytworem własnej jedynie klutury; rozwijała się pod wpływem m. in. Egiptu, Asyrii i Babilonii. Muzyka grecka stanowiła tylko jeden z elementów sztukisynkretycznej, w skład której wchodziły  także poezja i taniec. Najbardziej charakterystycznymi formami były hymny na cześć Apollina i dytyramby na cześć Dionizosa śpiewane przy wtórze fletni Pana (zestaw połączonych drewnianych piszczałek) lub aulosu (piszczałka z otworami bocznymi). Dytyramby stały się zalążkiem form bardziej rozwiniętych -  dramatu greckiego, który był syntezą poezji, muzyki i tańca. Wywodząca się z dytyrambów dionizyjska tragedia (Ajschylos, Sofokles, Eurypides) stała się w Grecji najbardziej reprezentatywną formą dramatyczną. Podobnie jak we wszystkich wczesnych kulturach muzycznych, także w Grecji muzyka wiązała się z kultem bogów. Istniała też muzyka niekultowa (pieśń ludowa, pieśń bohaterska).

W starożytnej Grecji rozwinęła się bogata teoria muzyki (Pitagoras, Arystoksenos, Didymos). Powstał system dźwiękowy, którego podstawę stanowiły tzw. tetrachordy, czyli szeregi czterodźwiękowe różniące się od siebie układem całych tonów i półtonów. Grecy przypisywali skalom dźwiękowym wartości etyczne: jedne miały się cechować np. siłą moralną, inne –majestatyczność, męstwo, wojowniczość, wzruszenie czy żałobę. Nauka o etosie jest dziełem Platona.

Grecy wykształcili dwa rodzaje notacjimuzycznej, przy czym obudwie były notacjami literowymi:

- notacja instrumentalna (starsza - wykorzystywała litery alfabetu fenickiego);

- notacja wokalna (późniejsza, oparta była na alfabecie jońskim).

Notacja instrumentalna używana była do zapisywania interludiów, czyli wstawek między odcinkami wokalnymi, wykonywanych przez instrumenty dęte drewniane, oraz czysto instrumentalnych utworów na instrumenty strunowe. W notacji instrumentalnej stosowano trzy różne pozycje liter:

- podstawową - określającą wyskość zasadniczą;

- odwróconą - oznaczającą podwyższenie dźwięku o pół tonu;

- lustrzaną - wskazującą na podwyższenie wysokości zasadniczej o dwa półtony.

Dodatkowe elementy graficzne dotyczyły prawdopodobnie pauz i innych szczegółów wykonawczych. Notacja wokalna funkcjonowała na podobnej zasadzie, jednak zrezygnowano w niej ze zmian pozycji liter w prowadzjąc w to miejsce trzyliterowe grupy. Każda trzyliterowa grupa odnosiła sie do jednego dźwięku, przy czym ostatnia litera w grupie wskazywała dźwiek podstawowy, a znaki pierwszy i drugi określały podwyższenia dźwieku diatonicznego.

Absolutna wyskość dźwięków zapisana przy użyciu tych notacji jest nieznana. Transkrybowanie utworów greckich na notację współczesną opiera się na przyjęciu dźwięku "a" za środkowy dźwięk wykorzystywanego zakresu dźwiękowego. Jest to oczywiście sprawa umowna, ale praktyczna - pozwala bowiem na transkrypcję melodii starożytnych bez kłopotliwego używania dużej liczby krzyżyków i bemoli.

Sztuka grecka wywarła decydujący wpływ na kulturę europejską. Nie tylko samo słowo muzyka pochodzi z greckiego, ale także takie terminy jak: melodia, rytm, harmonia, gama, homofonia, kanon, chór.

 

Pozdrawiam.