Question

Wymień środki stylistyczne występujace w utworze lirycznym.
PLIS POMOCY DAJE NAJJJ :))

Answer 1

Alegoria- treść, która poza znaczeniem dosłownym ma jeszcze jedno: ukryte i domyślne (często występuje w bajkach, gdzie bohaterowie zwierzęcy uwydatniają ludzkie wady)

Aliteracja- powtórzenie jednej bądź kilku głosek w pozycjach kolejnych wyrazów tworzących wers (te same głoski na początkach każdego wyrazu w wersie)

Anafora- powtórzenie tego samego słowa bądź zwrotu na początku kolejnych segmentów wypowiedzi (każdy wers zaczyna się od tego samego słowa lub zwrotu)

Animizacja (inaczej: ożywienie)- nadanie istotom martwym cech istot żywych
(np.: radosna rzeka; śpiewające drzewo; chodzący stół)

Antyteza- zestawienie w jedną całość treściową dwóch przeciwstawnych określeń
(np.: cisza hałasu, lepiej z mądrym zgubić niż z głupim znaleźć)

Apostrofa (inaczej: inwokacja)- bezpośredni, retoryczny, najczęściej uroczysty zwrot do czegoś lub kogoś (np.: Litwo! Ojczyzno moja; O radości, iskro bogów!)

Antonim- wyraz przeciwstawny, o odmiennym znaczeniu, używany dla pokreślenia i uwydatnienia pewnych cech (np.: antonimem wyrazu dobry jest wyraz zły; gruby-chudy; mały-duży itp.)

Antropomorfizacja- nadanie cech ludzkich dotyczących myślenia i świadomości, istotom nieludzkim: zwierzętom, rzeczom, zjawiskom (np.: zadumany niedźwiedź; pies zastanawiał się)

Dźwiękonaśladownictwo- (patrz: onomatopeja)

Elipsa- celowe pominięcie pewnych elementów zdania

Epifora- powtórzenie tego samego słowa bądź zwrotu na końcach kolejnych segmentów wypowiedzi (wersy kończą się tym samym zwrotem bądź wyrazem)

Epitet- wyraz określający rzeczownik w wierszu, najczęściej jest to przymiotnik
(np.: czerwone serce, małe króliczki, piękna kobieta)

Eufonia- przyjemne, harmonijne brzmienie głosek, zharmonizowanie dźwięków, celowe powtarzanie tych samych głosek w bliskim sąsiedztwie (np.: ryba ćwiartuje rybę ostrą rybą)

Groteska- rodzaj fantastyki, karykatura rzeczywistości, wyolbrzymienie, forma nielogiczna, zmieszanie ze sobą kilku stylów w sposób absurdalny, zmieszanie przeciwstawnych uczuć (np.: w subtelny sposób podcięła kochankowi gardło)

Hiperbola (rodzaj przenośni)- rzecz opisywana jest celowo i jawnie wyolbrzymiana
(np.: wypłakała całe morze łez; człowiek o wielkim sercu)

Inwersja – przestawienie kolejności wyrazów, najczęściej ustawienie orzeczenia na końcu zdania (np.: ‘Jan gazetę czytał’ zamiast ‘Jan czytał gazetę’)

Inwokacja – (patrz: apostrofa)

Kontaminacja (inaczej: leśmianizm)- środek językowy o dość skomplikowanej budowie i znaczeniu; zjawisko powstawania nowego wyrazu, poprzez skrzyżowanie lub pomieszanie dwu wyrazów lub zwrotów (np.: sucz tj. ‘su’ ze słowa ‘suczka’ i ‘cz’ ze słowa ‘smycz’ powstaje suczka na smyczy)

Kontrast- przeciwieństwo, wprowadzenie dwóch słów o zupełnie różnych znaczeniach dla ich porównania bądź uwydatnienia różnic pomiędzy nimi (np.: Ja przebywam w mroku, ty zaś w światłości)

Leśmianizm- (patrz: kontaminacja)

Metafora (inaczej: przenośnia)- zestawienie dwóch lub więcej wyrazów, które w połączeniu zyskują całkiem nowe znaczenie, różne od tego, które posiadały oddzielnie
(np.: fale zbóż; morze gwiazd; pikantne rozmowy) zauważ, że wyraz ‘pikantny’ oznacza mocno przyprawiony, a tutaj oznacza rozmowy erotyczne.

Metonimia (inaczej: zmiennia)- zastąpienie jakiegoś przedmiotu lub zjawiska nazwą innego, ale o tym samym znaczeniu (np.: ‘Jak człowiek Bogu, tak Bóg człowiekowi’ zamiast ‘Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie’)

Neologizm- połączenie wyrazów, których nie można rozszyfrowywać pojedynczo, ale doszukiwać się alegorii, głębszego znaczenia (np.: mieć cały dom na głowie; rzucić okiem na coś)

Oksymoron (rodzaj epitetu)- składa się z wyrazów o przeciwnej treści tworząc sprzeczność, paradoks (np.: dobry złoczyńca; ognista woda)

Onomatopeja (inaczej: dźwiękonaśladownictwo)- użycie wyrazów, które swoim brzmieniem naśladują zjawiska i wydawane przez nie dźwięki (np.: kap, kap, kap; bum; plum)

Ożywienie – (patrz: animizacja)

Peryfraza (inaczej: parafraza)- przeróbka utworu: rozwinięcie pierwowzoru bądź jego humorystyczna wersja.

Paralelizm składniowy- powtórzenie w wierszu zdań o takiej samej budowie

Personifikacja (inaczej: uosobienie)- nadanie cech ludzkich istotom nieczłowieczym
(np.: pies, który śpiewał; mysz uśmiechnęła się czule)

Poetyzm- słowo lub zwrot, będący umownym znakiem poetyckiego stylu wypowiedzi, nie jest używany w języku potocznym; zdanie zawierające dużą ilość środków stylistycznych
(zwrot nie funkcjonujący w naszych wypowiedziach, zawierający wyraźny styl artystyczny)

Polisyndeton- specyficzna konstrukcja składniowa, w której wypowiedzi bądź całe zdania połączone są ze sobą tym samym spójnikiem (np.: I stuka, i puka, i dostać się nie może)

Porównanie- zestawienie cech dwóch zjawisk za pomocą zaimków: jak, jakby, jakoby, na kształt. Używamy go, aby porównać ze sobą pewne słowa i uwidocznić ich cechy
(np.: dumny jak paw; blady jak ściana, chmura na kształt kwiatu)

Powtórzenie- dwu lub kilkukrotne powtórzenie tego samego wyrazu dla wzmocnienia ich akcentu i podkreślenia emocji (np.: I wołał we dnie, i wołał w nocy, i wołał przez dzień cały)

Przenośnia- (patrz: metafora)

Przerzutnia- przeniesienie części zdania z jednego wersu do następnego w celu podkreślenia znaczenia wyrażenia

Pytanie retoryczne- pytanie, którego celem nie jest uzyskanie odpowiedzi, ale pobudzenie do refleksji (np.: Cóż sprawiło, że człowiek tak punktualny dziś się spóźnia?; Kto w końcu tu rządzi: ja czy ty?)

Refren- wersy powtarzające się regularnie w określonych miejscach (przykładów chyba nie muszę podawać: każdy przecież wie, jak zbudowana jest chociażby tradycyjna piosenka)

Reminiscencja- nieświadome przypomnienie; refleks dotyczący innego utworu; jego wspomnienie; echo

Rym- powtarzanie się identycznych bądź zbliżonych brzmieniem głosek znajdujących się w określonej pozycji – najczęściej na końcach wersów. Wyróżniamy rymy:
- końcowe rymują się głoski zakańczające wers
- wewnętrzne rymują się głoski w środku wersów
- parzyste rymują się głoski w dwóch kolejnych, następujących po sobie wersach (a-a,b-b)
- krzyżowe rymują się głoski w co drugich wersach (a-b, a-b
- okalające identyczne rymy na początku i końcu każdej zwrotki
- gramatyczne rymy mają taką samą formę gramatyczną
- niegramatyczne rymy mają inne formy gramatyczne
- męskie (np.: dom- prom mają jedną sylabę)
- żeńskie (np.: kawa- ława mają więcej niż jedną sylabę)
- dokładne (np.: spalanie- latanie te same głoski na końcach wyrazów)
- niedokładne (np.: jeden- siedem głoski na końcach wyrazów mają brzmienie podobne ale nie jednakowe)
- częstochowskie (np.: kochać- szlochać rymy proste, bardzo często używane, banalne)

Rytm- dźwięki o różnej długości trwania następują po sobie tworząc szereg ruchowy, którego elementy wiążą się w całość według zasady podziału czasowego (głoski w charakterystyczny sposób układają się i co pewien czas mamy do czynienia z powtarzaniem jak gdyby tego samego dźwięku głosek, a wersy mają taką samą liczbę sylab lub odpowiednie ich ilości powtarzają się w określonym czasie tworząc cykl)

Synekdocha (odmiana metonimii)- celowa zmiana liczby bądź rodzaju osobowego użyta w celu zmniejszenia bądź powiększenia emocji w odbiorcy (np.: ‘przechodzi mnie dreszcz’ zamiast ‘przechodzą mnie dreszcze’)

Stylizacja- wprowadzenie w wierszu cech innego stylu, najczęściej ludowego (np.: Oj dana, dana)

Synonim- wyraz o podobnym znaczeniu, słowo bliskoznaczne; prawie to samo znaczenie (np.: synonimem wyrazu papuga jest- ptak; gazety-prasa; nauczyciel-wykładowca)

Średniówka- wewnętrzny podział wersu, najczęściej znakiem interpunkcji. Występuje tylko w wersach mających co najmniej 8 sylab (np.: ‘On poszedł precz... czasem mrozu gromniczego)

Uosobienie- (patrz: personifikacja)

Wykrzyknienie- użycie w wierszu wykrzyknika-środka interpunkcyjnego, w celu uwidocznienia uczuć i emocji.

Zdrobnienie- pieszczotliwe, czułe określenie czegoś lub kogoś za pomocą dodania do wyrazu podstawowego formantu: -ka -ko -utki -nik –ek –eńko –ić –enie –eczek
(np.: dom-domeczek; mało- maleńko)

Zgrubienia- tworzymy je, aby podkreślić niechęć i negatywne emocje do opisywanego zjawiska bądź uwydatnienia jego wieku za pomocą dodania do wyrazu podstawowego formantu –sko (np.: pies- psisko; komputer- komputerzysko)

Answer 2

Metafory Onomatopeje Epitety Personifikacja Ożywienie Porównanie