ciągu ponad tysiącletniej epoki średniowiecza nastąpił niesłychany rozkwit sztuki muzycznej. Rozwinęła się ona od jednogłosowych melodii poprzez proste dwugłosy po skomplikowaną, kunsztowną polifonię. W średniowieczu muzyka zaliczana była obok matematyki, astronomii i geometrii do nauk ścisłych. Wielką powagą cieszyła się teoria muzyki, natomiast "muzykantów" lekceważono. Podobnie jak w starożytności istotny jest w muzyce przede wszystkim pierwiastek duchowy, boski, choć teraz bogów starożytnych zastąpił Bóg chrześcijański. W epoce owej nastąpił wielki rozkwit muzyki religijnej. Kościół chrześcijański wprowadził muzykę do liturgii. Na początku były to śpiewy jednogłosowe, wykonywane przez kapłanów lub mnichów a capella. Opierały się one na średniowiecznych skalach, wykonywano je w swobodnym rytmie, uzależnionym jedynie od akcentów tekstu. Charakterystyczną cechą melodii były melizmaty, czyli śpiewanie wielu nut na jednej sylabie - jakby jej ozdabianie. Wszystkie używane w kościele rzymsko-katolickim melodie zostały zebrane i uporządkowane na przełomie VI i VII wieku i na cześć papieża Grzegorza Wielkiego nazwane chorałem gregoriańskim. Część z nich stosowana jest w liturgii katolickiej do dziś. Ośrodki sztuki i kultury to w średniowieczu przede wszystkim klasztory. Tam właśnie narodziła się europejska polifonia; do obowiązujących w liturgii jednogłosowych melodii chorału gregoriańskiego zaczęto z czasem dodawać drugi, towarzyszący głos. Z początku był to jeden bardzo długi dźwięk lub głos prowadzony stale w jednakowej odległości np. oktawy lub kwinty. Z biegiem lat powstawały nowe, coraz bardziej skomplikowane połączenia głosów, aż około XIV wieku muzyka religijna stała się trzy, a potem czterogłosowa. Śpiewane równocześnie melodie różniły się od siebie, a kunsztem kompozytora było takie ich dobranie, aby tworzące się współbrzmienia nie wydawały się fałszywe. Styl religijnej polifonii średniowiecznej porównać można z panującym wówczas w sztuce i architekturze gotykiem. Formy średniowiecznych utworów wiążą się ściśle z obrządkiem kościelnym, a więc są to przede wszystkim msze - i inne wieloczęściowe dzieła wokalne komponowane do łacińskich tekstów liturgicznych. Prócz mszy pisano utwory religijne wykonywane przez wiernych, jak pieśni nabożne, hymny. W kościołach i na sąsiadujących z nimi cmentarzach wystawiano śpiewane i tańczone misteria. Choć największą wartość przypisywano w średniowieczu muzyce wokalnej, nie mniej grano też na instrumentach. Stosowano je wymiennie lub jednocześnie z głosami wokalnymi (akompaniament we współczesnym rozumieniu nie był jeszcze znany). Obok muzyki religijnej istniała również w średniowieczu muzyka świecka służąca rozrywce. Na jarmarkach wędrowni grajkowie, żonglerzy i kuglarze wykonywali przy wtórze instrumentów tańce i pieśni o wyrazistym, tanecznym rytmie i nieskomplikowanych, ludowych melodiach. Średniowieczni książęta i rycerze sami nierzadko zajmowali się uprawianiem poezji i muzyki. Spośród nich wywodzili się poeci - śpiewacy działający w XI - XII wieku we Francji, zwani trubadurami i truwerami (był wśród nich sam król Ryszard Lwie Serce). Pisali oni liryczne utwory o tematyce miłosnej, przyrodzie, polityce. Do naszych czasów przetrwało kilka tysięcy zabytków tej twórczości (głównie samych tekstów) w formie jednogłosowych piosenek zwrotkowych lub ronda z refrenem. Muzyczne nowinki europejskie przenikały również do średniowiecznej Polski. Wiodącymi ośrodkami kulturalnymi były klasztory, później również Akademia Krakowska. Na dworze królowej Jadwigi i Jagiełły działała kapela (zespół śpiewaków - muzyków), w Krakowie mieszkał wybitny kompozytor Mikołaj z Radomia. Poetą trubadurem był książę Henryk Brodaty. Najstarszym zabytkiem muzyki polskiej jest anonimowa pieśń w języku polskim Bogurodzica. Zachowało się również kilkadziesiąt innych zabytków pieśni religijnych i świeckich, przeważnie do tekstów łacińskich.
Wykonywanie muzyki średniowiecznej w sposób jak najwierniejszy epoce napotyka w naszych czasach na wiele trudności. Przede wszystkim należy na podstawie średniowiecznych opisów i ilustracji odtworzyć ówczesne instrumenty (oryginały nie zachowały się na ogół do naszych czasów). O technice i stylu śpiewu i gry wiemy również tylko na podstawie zachowanych teoretycznych prac i dawnych wizerunków w księgach i na obrazach.
Średniowieczne instrumenty
W średniowieczu używano wielu instrumentów znanych do dziś, jak harfy, bębny, flety, organy, różniły się one jednak kształtem, strojem i brzmieniem od stosowanych w naszych czasach. Część średniowiecznych instrumentów muzycznych uległa na długie lata zapomnieniu i dziś zobaczyć i usłyszeć je można jedynie w postaci rekonstrukcji; np. średniowieczna lutnia, fidel, rebec.
Zapisywanie muzyki
W średniowieczu mamy do czynienia z pierwszymi zapisami nutowymi na równoległych liniach poziomych, z których rozwinęło się współczesne pismo nutowe. System ten powstał około roku 1000 i z początku określał wysokości dźwięków bez oznaczenia ich rytmu. Notacja muzyczna operująca wartościami rytmicznymi, tzw. notacja menzuralna wykształciła się w XIII i XIV wieku.
ciągu ponad tysiącletniej epoki średniowiecza nastąpił niesłychany rozkwit sztuki muzycznej. Rozwinęła się ona od jednogłosowych melodii poprzez proste dwugłosy po skomplikowaną, kunsztowną polifonię. W średniowieczu muzyka zaliczana była obok matematyki, astronomii i geometrii do nauk ścisłych. Wielką powagą cieszyła się teoria muzyki, natomiast "muzykantów" lekceważono.
Podobnie jak w starożytności istotny jest w muzyce przede wszystkim pierwiastek duchowy, boski, choć teraz bogów starożytnych zastąpił Bóg chrześcijański.
W epoce owej nastąpił wielki rozkwit muzyki religijnej. Kościół chrześcijański wprowadził muzykę do liturgii. Na początku były to śpiewy jednogłosowe, wykonywane przez kapłanów lub mnichów a capella. Opierały się one na średniowiecznych skalach, wykonywano je w swobodnym rytmie, uzależnionym jedynie od akcentów tekstu. Charakterystyczną cechą melodii były melizmaty, czyli śpiewanie wielu nut na jednej sylabie - jakby jej ozdabianie. Wszystkie używane w kościele rzymsko-katolickim melodie zostały zebrane i uporządkowane na przełomie VI i VII wieku i na cześć papieża Grzegorza Wielkiego nazwane chorałem gregoriańskim. Część z nich stosowana jest w liturgii katolickiej do dziś.
Ośrodki sztuki i kultury to w średniowieczu przede wszystkim klasztory. Tam właśnie narodziła się europejska polifonia; do obowiązujących w liturgii jednogłosowych melodii chorału gregoriańskiego zaczęto z czasem dodawać drugi, towarzyszący głos. Z początku był to jeden bardzo długi dźwięk lub głos prowadzony stale w jednakowej odległości np. oktawy lub kwinty.
Z biegiem lat powstawały nowe, coraz bardziej skomplikowane połączenia głosów, aż około XIV wieku muzyka religijna stała się trzy, a potem czterogłosowa. Śpiewane równocześnie melodie różniły się od siebie, a kunsztem kompozytora było takie ich dobranie, aby tworzące się współbrzmienia nie wydawały się fałszywe. Styl religijnej polifonii średniowiecznej porównać można z panującym wówczas w sztuce i architekturze gotykiem.
Formy średniowiecznych utworów wiążą się ściśle z obrządkiem kościelnym, a więc są to przede wszystkim msze - i inne wieloczęściowe dzieła wokalne komponowane do łacińskich tekstów liturgicznych. Prócz mszy pisano utwory religijne wykonywane przez wiernych, jak pieśni nabożne, hymny. W kościołach i na sąsiadujących z nimi cmentarzach wystawiano śpiewane i tańczone misteria.
Choć największą wartość przypisywano w średniowieczu muzyce wokalnej, nie mniej grano też na instrumentach. Stosowano je wymiennie lub jednocześnie z głosami wokalnymi (akompaniament we współczesnym rozumieniu nie był jeszcze znany).
Obok muzyki religijnej istniała również w średniowieczu muzyka świecka służąca rozrywce. Na jarmarkach wędrowni grajkowie, żonglerzy i kuglarze wykonywali przy wtórze instrumentów tańce i pieśni o wyrazistym, tanecznym rytmie i nieskomplikowanych, ludowych melodiach.
Średniowieczni książęta i rycerze sami nierzadko zajmowali się uprawianiem poezji i muzyki. Spośród nich wywodzili się poeci - śpiewacy działający w XI - XII wieku we Francji, zwani trubadurami i truwerami (był wśród nich sam król Ryszard Lwie Serce). Pisali oni liryczne utwory o tematyce miłosnej, przyrodzie, polityce. Do naszych czasów przetrwało kilka tysięcy zabytków tej twórczości (głównie samych tekstów) w formie jednogłosowych piosenek zwrotkowych lub ronda z refrenem.
Muzyczne nowinki europejskie przenikały również do średniowiecznej Polski. Wiodącymi ośrodkami kulturalnymi były klasztory, później również Akademia Krakowska. Na dworze królowej Jadwigi i Jagiełły działała kapela (zespół śpiewaków - muzyków), w Krakowie mieszkał wybitny kompozytor Mikołaj z Radomia. Poetą trubadurem był książę Henryk Brodaty.
Najstarszym zabytkiem muzyki polskiej jest anonimowa pieśń w języku polskim Bogurodzica. Zachowało się również kilkadziesiąt innych zabytków pieśni religijnych i świeckich, przeważnie do tekstów łacińskich.
Wykonywanie muzyki średniowiecznej w sposób jak najwierniejszy epoce napotyka w naszych czasach na wiele trudności. Przede wszystkim należy na podstawie średniowiecznych opisów i ilustracji odtworzyć ówczesne instrumenty (oryginały nie zachowały się na ogół do naszych czasów). O technice i stylu śpiewu i gry wiemy również tylko na podstawie zachowanych teoretycznych prac i dawnych wizerunków w księgach i na obrazach.
Średniowieczne instrumenty
W średniowieczu używano wielu instrumentów znanych do dziś, jak harfy, bębny, flety, organy, różniły się one jednak kształtem, strojem i brzmieniem od stosowanych w naszych czasach. Część średniowiecznych instrumentów muzycznych uległa na długie lata zapomnieniu i dziś zobaczyć i usłyszeć je można jedynie w postaci rekonstrukcji; np. średniowieczna lutnia, fidel, rebec.
Zapisywanie muzyki
W średniowieczu mamy do czynienia z pierwszymi zapisami nutowymi na równoległych liniach poziomych, z których rozwinęło się współczesne pismo nutowe. System ten powstał około roku 1000 i z początku określał wysokości dźwięków bez oznaczenia ich rytmu. Notacja muzyczna operująca wartościami rytmicznymi, tzw. notacja menzuralna wykształciła się w XIII i XIV wieku.
dęte- trąby , rogi,flety,
szarpane-harfa,lira korbowa,
perkusyjne- cymbały,