Question

Wymień instrumęty : smyczowe , strunowe , dente . Licze na waszą pomoc ! :)

Answer 1

INSTRUMENTY STRUNOWE – SMYCZKOWE

 

Instrumenty strunowe – chordofony, na których gra się smyczkiem, to skrzypce, altówka, wiolonczela i kontrabas. Rodzinie tych instrumentów dały początek różne typy wiol. Wszystkie, mimo że różnią się rozmiarami, mają podobną budowę, podobne kształty i wykonane są z podobnych materiałów. Ich korpus stanowi podłużne, drewniane pudło rezonansowe składające się z dwóch uwypuklonych płyt – górnej i dolnej oraz boczków. Charakterystyczne dla tych instrumentów są boczne wcięcia. By dźwięk powstały przez pociągnięcie struny mógł wydostać się na zewnątrz, na wierzchu wycięto dwa otwory w kształcie litery „f”. Ważnym elementem konstrukcyjnym jest mały kołeczek zwany duszą, który - umieszczony wewnątrz - łączy dwie ściany pudła rezonansowego, przenosząc drgania strun z podstawka na płytę dolną. Na środku płyty pomiędzy otworami tkwi podstawek  two rzący podparcie dla strun. Na górnej części korpusu przytwierdzono szyjkę, którą wieńczy główka w kształcie ślimaka wraz z mechanizmem kołkowym. Na nim napięte są struny. Każdy z tych czterech instrumentów ma cztery struny.

 

Skrzypce powstały około 1550 roku, a za ich ojczyznę powszechnie uważa się Włochy. Posiadają cztery struny strojone kwintami: g, d1, a1, e2. N skrzypcach gra się układając instrument na ramieniu.

Najwybitniejszym skrzypkiem wszechczasów, znany z legendarnej gry na tym instrumencie, jest Włoch żyjący na przełomie XVIII i XIX wieku – Nicolo Paganini. W Polsce najbardziej znanymi skrzypkami byli Henryk Wieniawski, Karol Lipiński w XIX wieku i Wanda Wiłkomirska, Konstanty Andrzej Kulka w XX wieku.

Altówka jest nieco większa od skrzypiec i niższa strojem. Posiada struny: c, g, d1, a1. Układa się ją tak samo jak skrzypce. Ma te same możliwości co skrzypce, ustępuje im nieco ruchliwością.

Wiolonczela jest budowana na wzór skrzypiec, lecz o dwukrotnie dłuższym korpusie i czterokrotnie wyższych bokach. Gra się w pozycji siedzącej, instrument oparty jest o podłogę. Ma cztery struny strojone o oktawę niżej od altówki: C, G, d, a. Wykształciła się z violi da bracio i da gamba. Instrument ten ma znaczne możliwości techniczne, ale jego duże rozmiary ograniczają szybkość gry wiolonczelisty. Ostateczne udoskonalenie i ustalenie wymiarów wiolonczeli przypisywane jest A. Stradivariusowi.

Kontrabas to największy instrument smyczkowy, najniższy strojem z grupy chordofonów smyczkowych. Wykształcony  został w XVII. wieku. Kontrabasista gra w pozycji stojącej, instrument ustawiony jest pionowo na podłodze. Posiada cztery struny strojone kwartami: E1, A1, D, G. Kontrabas jest instrumentem transponującym – dźwięki zapisane brzmią o oktawę niżej.

 

INSTRUMENTY STRUNOWE – SZARPANE

 

Harfa to instrument strunowy szarpany. Powstała z łuku około 5000 lat temu i pochodzi z Azji Małej. W Europie znana była już w średniowieczu, ale wtedy inna była jej budowa i możliwości wykonawcze. Ma formę trójkąta ( którego jeden bok, będący pudłem rezonansowym, opiera się na ramieniu grającego ) i 46 strun  szarpanych palcami. Przestrajanie strun odbywa się za pomocą 7 pedałów o odległość półtonu lub całego tonu. Do partytury po raz pierwszy wprowadził ją  G. F. Haendel.

 

Gitara to stary arabski instrument muzyczny. Swój renesans przeżyła w II połowie XX wieku. Obecnie używa się gitary głównie jako instrument akompaniujący do śpiewu oraz w zespołach jazzowych, dla których budowana jest w kilku odmianach.

Gitara hawajska nie różnie się budową od klasycznej, struny przyciska się w niej jednak nie palcami, lecz specjalnym suwakiem umożliwiającym uzyskanie wibracji i glissanda.

Gitara elektryczna wyposażona jest w przetwornik elektromechaniczny, zmieniający drgania strun w drgania elektryczne, które po wzmocnieniu przekazywane są przez głośnik w postaci dźwięku.

Gitara basowa posiada cztery struny w stroju takim samym jak kontrabas.

Pudło rezonansowe gitary klasycznej ma kształt owalny, w środku jest zwężone. W środkowej części płyty wierzchnej znajduje się okrągły otwór rezonansowy. Długa szyjka zaopatrzona jest w metalowe progi. 6 strun stroi się w kwartach z tercją między struną 4 a 5: E, A, d, g, h, e1. Grający skraca struny lewą ręką.

Lutnia jest starym instrumentem muzycznym o pochodzeniu wschodnim. Rozpowszechniona była w Europie i była podstawowym instrumentem akompaniującym trubadurom ( nadworny poeta, śpiewak, twórca pieśni świeckiej ) do śpiewu.

Mandolina to instrument pochodzący z Włoch. Posiada 4 podwójne pary strun nastrojone na te same dźwięki co skrzypce. Została wykorzystana m.in. w operze „Don Giowanni” W. A. Mozarta.

 

INSTRUMENTY STRUNOWE – KLAWISZOWE

 

Klawesyn to instrument z grupy chordofonów szarpanych klawiszowych. Kształtem zbliżony jest do fortepianu, lecz o mniejszej skali dźwiękowej. ( Posiada: pudło rezonansowe, 1 – 4 manuałów, 1 – 7 dźwigni rejestrowych, 4 rzędy skoczków oraz 4 systemy strun. Dźwignia klawiszowa podrzuca skoczek zawieszony na listwie drewnianej [zwanej sitem lub rowkiem ]. Piórko znajdujące się na górnym końcu skoczka szarpie strunę ).

Największy rozwój muzyki klawesynowej przypada na II połowę XVIII wieku. Na terenie Francji działali wówczas klawesyniści francuscy.

 

Fortepian w 1711 roku wynalazł włoski budowniczy instrumentów Bartolommeo Cristofori.

Skala fortepianu jest rozległa i obejmuje ponad 7 oktaw: od A2 do c5. Instrument ten należy do najbardziej wszechstronnych instrumentów muzycznych. Przyczyniła się do tego zarówno duża skala, znaczna siła dźwięku oraz szerokie możliwości techniczne. Pudło rezonansowe o kształcie skrzydła ptaka oparte jest na trzech nogach. W środku znajduje się świerkowa płyta rezonansowa oraz żelazna rama z metalową strojnicą. Źródło dźwięku stanowią stalowe struny napięte krzyżowo i owinięte miedzianym drutem: po trzy dla brzmień wysokich, po dwie dla średnich, po jednej dla niskich. Każdy klawisz przez system dźwigni połączony jest z młoteczkiem. Wszystkie struny od góry wyciszają filcowe tłumiki. Pod pudłem rezonansowym umieszczone są dwa ( lub  trzy ) pedały. Prawy pedał sprawia, że mimo zwolnienia klawisza dźwięk brzmi dalej, lewy pedał przesuwa klawiaturę w prawo, co powoduje uderzanie młotków w jedną strunę – wywołuje to ściszenie dźwięku. Rzadziej spotyka się trzeci pedał ( środkowy ), który przedłuża brzmienie dźwięków.

 

 

Pianino jest odmianą fortepianu. Płyta rezonansowa, która wzmacnia dźwięki instrumentu, ustawiona jest w nim pionowo. Mechanika podobna jest do mechaniki fortepianu, różnice wynikają tylko z pionowego usytuowania strun.

Z uwagi na małe rozmiary stało się najbardziej popularnym instrumentem klawiszowym w Domowym muzykowaniu

W Polsce pianina powstały w połowie XIX wieku. Obecnie znane są fabryki pianin w Kaliszu ( pianina o nazwie „Calisia” ) i Legnicy ( pianina o nazwie „Legnice” ).

 

INSTRUMENTY DĘTE DREWNIANE

 

Instrumenty wargowe to takie, w których zadęcie polega na kierowaniu strumienia powietrza na wargę. Rozróżnia się dwa typy: podłużne – tzrymane w czasie gry pionowo oraz poprzeczne –  trzymane poprzecznie.

Instrumenty stroikowe posiadają stroik wywołujący drganie słupa powietrza.

 

Flet to jeden z najstarszych instrumentów. Istnieją dwa jego rodzaje: flet prosty – wykorzystywany w zespołach muzyki dawnej, i flet poprzeczny – instrument wchodzący w skład orkiestrowego instrumentarium, także solistyczny. W XII wieku przywędrował do Europy flet poprzeczny. Najpierw budowano go z drewna, a otwory zamykano palcami. Z czasem jego budowę udoskonalono i dopiero w XVII wieku dodano klapy umożliwiające sprawniejszą grę. Współczesny flet ma ponad 70 centymetrów długości. Jest zbudowany z metalu, często ze srebra, a nawet ze srebra pozłacanego. Skala dźwięku obejmuje cztery oktawy: od c1 do c4.  Dźwięk powstaje dzięki bezpośredniemu zadęciu na otwór – wargę instrumentu. Odmianą fletu poprzecznego jest mały FLET PICCOLO.

Flet piccolo po raz pierwszy wprowadzony został do orkiestry dętej ok. 1800 roku, a do orkiestry symfonicznej na początku XIX wieku. Posiada skalę wyższą o oktawę od fletu wielkiego.

 

Postać dzisiejszego oboju znana jest od  XVII wieku. Obój zalicza się do grupy instrumentów o podwójnym, drewnianym stroiku osadzonym w górnej części instrumentu, u wlotu powietrza. Zasięg jego skali wynosi dwie i pół oktawy  ( b – g3 ). W muzyce baroku i klasycyzmu był często instrumentem solowym. W epoce romantyzmu zajął miejsce w orkiestrze symfonicznej, realizując partie najwyższego lub środkowego głosu. Orkiestra współczesna wykorzystuje jeszcze dwa rodzaje oboju: obój miłosny i rożek angielski

ROŻEK ANGIELSKI jest altową odmianą oboju. Posiada większe rozmiary i niższą skalę dźwiękową. Jest instrumentem transponującym o kwintę w dół ( tzn. zapisane dżwięki brzmią o kwintę niższą niżej ).

 

 

Klarnet ma stroik pojedynczy, podobnie jak saksofon. Historia tego instrumentu zaczyna się w końcu XVII wieku. W połowie XVII wieku wszedł w skład orkiestry symfonicznej. Jego skala dźwięku liczy trzy i pół oktawy (dźwięki od d do g3 ). Klarnet jest instrumentem transponującym. Najczęściej występujący strój – to klarnet in B, czyli klarnecista transponuje

ponuje o sekundę do dołu. Występuję też klarnety in A, C.  Klarnetu używa się też w kapelach ludowych, tanecznych i w zespołach jazzowych.

Basową odmianą klarnetu jest BASKLARNET, zwany KLARNETEM BASOWYM. Występuje on w stroju B.

 

 

Fagot jest instrumentem o podwójnym drewnianym stroiku, podobnie jak obój. Łączna dzięki długość jego piszczałki, zgiętej i połączonej kolankami, wynosi 250 centymetrów. Obecny kształt otrzymał fagot dopiero w XIX wieku dzięki konstruktorom francuskim i niemieckim. Instrument ten ma bardzo szeroką skalę ( B1 - d2 ), dzięki której zajmuje ważne miejsce w orkiestrze. Basową odmianą fagotu jest KONTRAFAGOT. W orkiestrze symfonicznej pełni rolę podłoża harmonicznego.

 

Saksofon – wynaleziony w 1840 roku przez A. Saxa – to jeden z najmłodszych instrumentów. Konstruktor stworzył całą rodzinę saksofonów: sopranowy, altowy, tenorowy, baryto nowy, basowy i kontrabasowy. Rozwój tego instrumentu przypada na wiek XX i wiąże się z szerokim zastosowaniem jego w muzyce rozrywkowej. Należy do grupy instrumentów transponujących.

 

INSTRUMENTY DĘTE BLASZANE

 

 

Trąbka należy do instrumentów dętych blaszanych, gdyż posiada metalowy ustnik w kształcie lejka. Istniała już w starożytności, pełniąc funkcję instrumentu fanfarowo – sygnałowego. Dzisiejsze instrumenty w zależności od typu posiadają skalę prawie trzech oktaw ( od e do c3 ). Skalę chromatyczną wprowadzono w XIX wieku dzięki wynalazkowi trzech wentyli, które grający naciska palcami, zmieniając w ten sposób wysokości dźwięków. Brzmienie można ściszyć poprzez zastosowanie tłumika. Jest najruchliwszym instrumentem w grupie instrumentów dętych blaszanych.

 

 

Róg ( waltornia ) pochodzi z naturalnego rogu zwierzęcego. Przez zastosowanie szeregu udoskonaleń powstał dzisiejszy instrument powstał w XIX wieku. Współczesny instrument to długa rura trzykrotnie zwinięta, wyposażona w trzy lub cztery wentyle o skali ponad trzech oktaw ( od H1 do es 2 ). Dziś używane są prawie wyłącznie waltornie w stroju F ( transponują o kwintę w dół ). Barwę rogu można zmienić przez częściowe zamknięcie czary głosowej lub zastosowanie tłumika.

 

 

Puzon nie posiada wentyli, lecz suwak, który umożliwia granie np. glissando ( polega na płynnym przejściu przez kolejne dźwięki skali ). Udogodnienie to wprowadzono w XV wieku. Obecnie instrument tworzą dwie metalowe rury w kształcie litery „U”, połączone ze sobą równolegle. Wysokość dźwięku osiąga się poruszając suwakiem. Posiada skalę od B1 do d2. Istnieją także puzony z wentylami ( bez suwaka ), zbudowane ok. 1830 r. Mają gorsze brzmienie i ograniczone możliwości  ( np. brak glissanda  ). Puzony występują w różnego typu orkiestrach: od wojskowych, poprzez jazzowe po orkiestrę symfoniczną.

 

 

Tuba w orkiestrze symfonicznej jest najniżej brzmiącym instrumentem z grupy dętych blaszanych. Skonstruowana została w I połowie XIX wieku Ma kształt długiej rury kilkakrotnie zwiniętej. Skala instrumentu to dźwięki od E1 do d1.

 

INSTRUMENTY DĘTE KLAWISZOWE

 

Organy znane były już w starożytności. Wielki rozwój tego instrumentu nastąpił w okresie średniowiecza, powszechnie używane były w kościołach już w XVII wieku. Największe udo skonalenia prz­ypa­dają na XV – XVI wiek. Ostateczna budowa organów wykształciła się na przełomie XVII – XVIII wieku.

Organy składają się z sze­regu piszcza­łek ( wargo­wych i języko­wych ) różniących się wyso­kością i barwą. Orga­nista używa jedno­cześnie klawia­tury ręcznej  ( manuały w liczbie od 1 do 5 ) i nożnej ( pedał ). Skala tego instrumentu jest rozległa i  w zasadzie może obejmować całą muzyczną skalę dźwięków. Ze względu na istnienie dużej ilości piszczałek o różnej barwie organy wyróżniają się ogromnymi możliwo­ściami kolorystycznymi.

Najbardziej znane w Polsce organy znajdują się w Katedrze w Oliwie i posiadają 6300 piszczałek.

 

Akordeon jest odmianą harmonii ręcznej. Technika gry polega na obsługiwaniu klawiatur: melodycznej, na której prawą ręką gra się melodię i basowej ( guzikowej ) dla lewej ręki. Istnieją też instrumenty posiadające klawiatury guzikowe z obu stron. Nad klawiaturą umieszczone są zwykle rejestry służące do zmiany barwy dźwięku.  Klawiatura dla prawej ręki zawiera około 3 oktawy:  od G do a3.

Akordeon rozpowszechnił się na początku XX wieku, głównie w muzyce tanecznej. W muzyce poważnej rzadziej jest stosowany, choć w ostatnich latach znaczenie jego wzrosło. Współcześni akordeoniści są w stanie wykonać bardzo zróżnicowany repertuar, począwszy od transkrypcji utworów organowych J. B. Bacha, a na utworach współczesnych, pisanych specjalnie na ten instrument skończywszy.

 

W INSTRUMENTACH PERKUSYJNYCH dźwięk powstaje przez drgania całego instrumentu (np. gong, talerze ) lub poprzez napiętą błonę lub skórę ( np. kotły, bęben, werbel).

Wyróżniamy instrumenty perkusyjne:

1. o nieokreślonej wysokości dźwięku;

2. o określonej wysokości dźwięku ( jest możliwa do wykonania na nich melodia ).

 

INSTRUMENTY PERKUSYJNE O NIEOKREŚLONEJ WYSOKOŚCI DŹWIĘKU

 

Bęben wielki jest instrumentem występującym w orkiestrach od XVIII wieku. Jego korpus stanowi płaski walec obciągnięty skórą lub błoną. Perkusista uderza  w bęben pałkami, palcami, dłonią lub metalową szczoteczką.

 

Werbel ( bęben mały ) jest odmianą bębna wielkiego. Przy grze werbel spoczywa w pozycji leżącej, co umożliwia  grę dwiema pałeczkami. Druga strona bębna nie jest używana do gry nad napiętą skórą umieszczone są metalowe struny. Werbel ma znacznie mniejsze rozmiary od bębna wielkiego, dźwięk jest nieco  wyższy.

 

 

Tamburyn ( bębenek baskijski ) posiada na wąskim, drewnianym walcu jedną membranę ( napiętą skórę ). Na obręczy walca umieszczone są dzwoneczki lub metalowe talerzyki, dźwięczące przy wstrząsie. Wykorzystywany jest zarówno w orkiestrach symfonicznych, jak i rozrywkowych.

 

 

Gong jest metalową płytą wydającą dźwięki o nieokreślonej wysokości, w którą uderza się pałką z filcową główką. Powstały dźwięk jest metaliczny i nośny w brzmieniu.

 

 

Tam – tam jest odmianą gongu. Rozmiarami jest większy, dźwięk ma niższy i łagodniejszy.

 

 

Talerze ( czynele, żele ) to dwie lekko wypukłe okrągłe płyty z brązu o płaskich, cienkich brzegach, ku środkowi nieco wklęsłe, w środku zakończone wgłębieniem z przewierconym otworem, przez który przewleka się skórzany uchwyt. Na talerzach można grać na dwa sposoby. Jeden polega na uderzaniu o siebie dwóch metalowych płyt, a drugi – to uderzanie pałeczką od bębna w jeden talerz.

 

 

Trójkąt ( triangel ) to cienki pręt metalowy w kształcie otwartego trójkąta, zawieszany za jeden z końców. Uderzenie stalową lub drewnianą pałeczką wzbudza dźwięk o nieokreślonej wysokości. Do Europy przyniesiony został w połowie XVII wieku, a obecnie należy do podstawowych instrumentów perkusyjnych we wszystkich typach orkiestr symfonicznych.

 

 

Kastaniety są instrumentem hiszpańskim, który do Europy przewędrował z Azji, pod koniec

XVI wieku. Są to dwie związane sznurkiem muszelki z twardego drewna lub kości słoniowej, które grający trzyma między palcami i uderza jedną o drugą. W orkiestrach symfonicznych kastaniety służą głównie w celu oddania występującego w utworze kolorytu hiszpańskiego.

 

INSTRU­MENTY PERKUSYJNE O OKREŚLONEJ WYSOKOŚCI DŹWIĘKU

 

Ksylofon jest instrumentem perkusyjnym pochodzącym z Azji, a przeniesionym do Europy już w średniowieczu. Zbudowany jest z szeregu chromatycznie strojonych płytek z twardego drewna, ułożonych w kilku rzędach i uderzanych drewnianymi loteczkami. Skala instrumentu zależy od ilości płytek, najczęściej obejmuje dźwięki od g1 do g4 lub c2 do c5. Wykorzystywany jest jako instrument solowy ( w muzyce ludowej i popularnej ), a od XIX wieku wykorzystywany jest również w orkiestrze symfonicznej.

 

Wibrafon to instrument zbudowany w XX wieku. Charakterystyczny wibrujący dźwięk powstaje w nim przez uderzenie pałeczkami w metalowe płytki. Dźwięk wzmacniany jest za-montowanymi metalowymi rurami. Skala wibrafonu zależy od jego wielkości i waha się od ponad dwie oktawy do 4 oktaw. Instrument wykorzystywany jest zarówno w muzyce rozrywkowej, jak i poważnej.

 

Dzwony (tzw. dzwony orkiestrowe) zbudowane są w kształcie metalowych rur lub półkul. Posiadają strój od c do f1. Dźwięk powstaje, gdy perkusista uderza w dzwony młotkiem, którego główka obciągnięta jest skórą lub filcem. Dzwony orkiestrowe używane są w orkiestrze symfonicznej.

 

Dzwonki spotykane są w orkiestrze symfonicznej już w XIII wieku. Udoskonalone dzwonki powstały na początku XX wieku i zaopatrzone są w klawiaturę. Posiadają metalowe listwy, w które perkusista uderza pałeczkami z drewna. Kompozytorzy używają tego instrumentu dla specjalnych efektów kolorystycznych.

 

Czelesta jest instrumentem perkusyjnym posiadającym klawisze. Zbudowana została pod koniec XIX wieku. Grający naciska klawisze, co powoduje uderzenie odpowiedniego młoteczka w metalowe sztabki. Skala instrumentu wynosi 4 oktawy: od c1 do c5. Czelesta jest instrumentem dość często wykorzystywanym w orkiestrze symfonicznej.

 

Kotły pochodzą z krajów arabskich, a w Europie znalazły się już w średniowieczu. W orkiestrze używane są przynajmniej dwa kotły, dlatego nazwa instrumentu jest w liczbie mnogiej. Mają kształt półkul, a na ich wierzchu znajduje się napięta skóra (cielęca lub ośla). Zwykle strojone są a dwa dźwięki: toniczny i dominantowy do danego utworu. Większość dźwięków można zamieniać w granicach od F do f. Kotły występują w orkiestrach od XVII wieku.

Answer 2

Smyczkowe:skrzypce, altówka, wiolonczela, kontrabas

Strunowe: skrzypce, gitara, fortepian

Dente: trąbka, puzon, flet

 

Myślę, że pomogłam. Liczę na NAJ. Pozdrawiam!