Question

Wyjaśnij, jak rozumiesz słowa Janusza Tazbira " Nosił koronę monarszą za kontuszowym pasem "

Answer 1

Słowa te odnoszą się do tradycji sarmackiej i czasów Rzeczpospolitej, kiedy to szlachta, przez dziesiątki lat, uzyskiwała najważniejszą rolę w państwie (liczne przywileje nadawane już przez Jagiełłę). W końcu szlachta i możnowładztwo czuli się na tyle ponad systemem, że rozpoczynali bunty przeciwko królowi (rokosze, np. rokosz Lubomirskiego czy Zebrzydowskiego), kiedy władca nie chciał zgodzić się na kolejne ustępstwa. Stąd to powiedzenie, za kontuszem, typowym sarmackim elementem ubioru, noszono koronę – czyli to szlachta sterowała państwem. Króla traktowano jako  Primus Inter pares, a każdy z magnatów liczył na to, że zostanie królem (wolna elekcja), zatem tak też można rozumieć słowa Tazbira.