Question

Wybierz i krótko opisz 5 konfliktów po II wojnie światowej. Można w formie prezentacji.Odsyłamy do 7 V

Answer 1

Odpowiedź:

1.Kryzys kubański

2. Wojna domowa w Chinach

3. Konflikt koreański.

4.Wojna w Wietnamie.

5. Wojna domowa w Kambodży

Wyjaśnienie:

1. Kryzys kubański

Kuba była dawna kolonią Hiszpanii, niepodległość uzyskała w 1898 roku, przy wydatnej pomocy USA. w istocie była państwem satelickim, rządzonym przez mających akceptację USA dyktatorów. Od 1952 roku Kubą rządził Fuglencio Batista (były sierżant). Reżim tonął w korupcji. w kraju panowała anarchia, szerzyła się przemoc. w 1953 roku młody \"zawodowy rewolucjonista\", syn bogatego posiadacza ziemi (ojciec zatrudniał 500 robotników), Fidel Castro na czele oddziału partyzantów dokonał ataku na koszary Moncada w Santiago de Cuba. Akcja nie powiodła się, Castro trafił do więzienia, a po zwolnieniu wyjechał do Meksyku. Zwolennicy F. Castro-\"Ruch 26 Lipca\" zdobywali coraz większą popularność. Ich przywódca zaś zakupił jacht, uzbroił 82 partyzantów z którymi wylądował, 2 grudnia 1956 roku, na Kubie. Wiekszość z nich zginęła w pierwszej potyczce z siłami Batisty, lecz piętnastoosobowa grupka przedostała się w góry Sierra Maestra, gdzie prowadziła walkę, która była bardziej agitacją przeciwko Batiście. Poparcie chłopów pozwoliło F. Castro stworzyć armię partyzancką, zaś odstąpienie USA od popierania Batisty przejąć władzę na Kubie, co dokonało się w styczniu 1959 roku Amerykanie liczyli, że Castro stanie się następnym \"zwykłym\" dyktatorem, ten jednak zaczął przeprowadzać reformy, oscylujące w kierunku komunizmu. USA odpowiedziały sankcjami gospodarczymi, a wtedy pomoc Kubie zaoferował ZSRR. Zaniepokojony rząd USA zerwał stosunki z Hawaną, zaczął jawnie popierać antycastrowski ruch emigracyjny w USA, na czele którego stał, były premier (po obaleniu Batisty) Cardona.W kwietniu 1961 roku, wyekwipowane przez Amerykanów, liczące ok.12 tys. ludzi oddziały Kubańczyków przeciwnych rządom Castro dokonały inwazji na Kubę w Zatoce Świń. Wobec braku poparcia wśród mieszkańców wyspy, nie zdołały wywołać powstania, zostały rozbite i wycofały się do USA. Jeszcze przed inwazją Castro zgodził się wpuścić jednostki radzieckie na Kubę, zaś podczas wizyty w Moskwie w 1962 roku uzyskał obietnicę pomocy wojskowej. ZSRR przystąpił do przerzucania na Kubę wojsk oraz do instalowania wyrzutni rakiet uzbrojonych w głowice nuklearne. Umieszczenie na Kubie pocisków rakietowych średniego zasięgu pozwalało ZSRR osiągnąć przewagę w dziedzinie strategicznej broni jądrowej, praktycznie bez dodatkowych kosztów. Instalując broń tego typu na Kubie i odpowiednio ją zabezpieczając Rosjanie uniemożliwiali atak USA na wyspę, gdyż równałby się on z wybuchem wojny atomowej. Wiedział o tym Castro i dlatego goszcząc w Moskwie prosił o zainstalowanie na Kubie tego typu broni. w obliczu zagrożenia swego terytorium Stany Zjednoczone wprowadziły blokadę Kuby, aby udaremnić dostawy na wyspę radzieckiej broni. w październiku 1962roku prezydent Kennedy przesłał Rosjanom ultimatum, szykując jednocześnie uderzenie na wyspę. Świat wstrzymał oddech, jeszcze nigdy wojna atomowa nie była taka bliska. Po kilku dniach ZSRR przyjął ultimatum, co w praktyce oznaczało osiągnięcie porozumienia. Rosjanie wycofali z Kuby wyrzutnie rakietowe, zaś Amerykanie zrezygnowali z inwazji na wyspę. Od tego czasu między Moskwa i Waszyngtonem zaczęło funkcjonować połączenie telefoniczne zwane \"gorącą linią\" umożliwiające natychmiastowy kontakt przywódców supermocarstw. Rozwiązanie kryzysu było nie po myśli wielu \"ważnych ludzi\" zarówno w USA, jak i ZSRR. Potwierdza to rychła śmierć prezydenta J.F. Kennediego w zamachu w Dallas, oraz pucz w Rosji, w wyniku którego odsunięto od władzy sekretarza generalnego KC KPZR N. Chruszczowa, którego zastąpił L. Breżniew. ^

________________________________________

2. Wojna domowa w Chinach

Na początku XX wieku Chiny pogrążone były w anarchii i walkach domowych. o władzę walczyli, rządzący poszczególnymi prowincjami, generałowie ustawicznie wojujący między sobą. w 1908 roku po śmierci cesarzowej Tzu Hsi, która pozostawiła tron dwuletniemu Pu Yi zwołano Zgromadzenie Narodowe. Próby zbudowania monarchii konstytucyjnej nie przyniosły rezultatu. w grudniu 1911 roku Sun Yat–Sen, intelektualista wykształcony na Zachodzie, ogłosił w Nankinie utworzenie republiki, stając na jej czele jako prezydent. Wkrótce abdykował ostatni cesarz. Chaos pogłębiał się: odrywały się prowincje, mocarstwa europejskie dzieliły się wpływami, zdobyczy szukała Japonia. San Yat–Sen zdał prezydenturę, lecz wkrótce, obwołał się ponownie prezydentem, a w 1921 roku generalissimusem. Swoja organizację, pierwotnie rewolucyjną, przekształcił w Partię Ludu-Kuomintang. Współpracował z rządem sowieckim, który sprzedawał mu broń i szkolił armię. Na przełomie 1920 i 1921 roku w Chinach powstała partia komunistyczna (KPCh), początkowo blisko powiązana z Kuomintangiem. Po śmierci San Yat-Sena władzę przejął jego szwagier Czang Kai–Szek. w 1927 roku popsuły się stosunki Czanga z ZSRR i chińskimi komunistami. Rozpoczęła się wojna Kuomintangu z komunistami, która jeszcze pogłębiła zamęt. w 1928 roku w Chinach istniały 84 armie, 18 niezależnych dywizji, 21 niezależnych brygad (2 mln ludzi), dochód kraju wynosił, po spłaceniu długów, 300 mln dolarów, zaś utrzymanie armii, jeżeli była opłacana regularnie, 642 mln. Nieunikniony był więc bandytyzm. Powstanie komunistów zakończyło się klęską. Chronili się w górach, szukali oparcia na wsi. w 1934 r. podjęli tzw. Wielki Marsz, kierując się na północ, ku granicy radzieckiej. Po trwającym rok marszu komuniści skupieni w Chińskiej Armii Czerwonej, na czele z Mao Tse-Tungiem dotarli do prowincji Szensi, ratując się przed zniszczeniem przez siły Kuomintangu. Sytuacja w Chinach zachęciła do ataku Japończyków, którzy w 1931 roku zajęli Mandżurię, a w 1937 roku zdecydowali się na otwarty podbój. Zajęli znaczną część najgęściej zaludnionych obszarów z Pekinem, Szanghajem i Kantonem. 5 lipca 1937 roku Kuomintang podpisał porozumienie z komunistami o zwalczaniu agresji japońskiej. Wkrótce rozpoczęła się wojna na wielką skalę (incydent na moście Marco Polo). Wojna była na rękę Stalinowi (odciągała Japonię od ataku na ZSRR) i komunistom (rozszerzała ich strefę wpływów). Po kapitulacji Japonii w 1945 roku wojna domowa rozgorzała na nowo. Początkowo sukcesu odnosił popierany przez USA, wspierany bronią i pieniędzmi Czang Kai–Szek. Jego reżim okazał się zbyt niekompetentny i skorumpowany. Pogłębiał się chaos gospodarczy, szalała hiperinflacja. Głodni żołnierze Czanga sprzedawali broń lub wymieniali ją za żywność uzbrajając komunistów. Pod koniec 1948 roku nastąpiła seria zwycięstw komunistów zakończona decydującą bitwa pod Hsu-czou. Pod koniec roku Mandżuria i Chiny północne znalazły się w rękach przywódcy KPCh Mao Tse–Tunga.

W styczniu 1949 roku padł Pekin, w kwietniu Nanking. w październiku Mao władał całymi Chinami kontynentalnymi. Czang Kai–Szek z milionem uchodźców, resztkami armii i zasobami złota schronił się na Tajwanie (Formoza), pod opieką USA. Utworzył tam Republikę Chińską, zaś Mao Tse-Tung proklamował w Pekinie 1 października 1959 roku Chińską Republikę Ludową. Zbudował system wodzowski wzorowany na stalinizmie. w rezultacie starcia ze Stanami Zjednoczonymi w czasie wojny koreańskiej zmienił Chiny w potęgę militarną pierwszej rangi i stopniowo wyzwalał się spod wpływów radzieckich. Rozłam stał się faktem po śmierci Stalina, odtąd Rosja musiała się liczyć z wielka potęgą militarną na południowo-wschodniej granicy. Wariant chińskiego komunizmu nosił nazwę maoizm. Mao Tse-Tung wprowadzał w Chinach różne eksperymenty, jak wszystkie w systemie komunistycznym, zakończone niepowodzeniem: Wielki Skoku proklamowany w 1958 roku, który miał przekształcić rolnicze Chiny w kraj przemysłowy zakończył się dezorganizacją gospodarki, załamaniem produkcji rolnej i śmiercią milionów ludzi, Rewolucja Kulturalna ogłoszona w 1966 roku, która miała zniszczyć pozostałości kultury chińskiej, aby łatwiej zbudować nowoczesne społeczeństwo komunistyczne, również nie dała nic, oprócz zamętu i ofiar. Rządy Mao Tse-Tunga były dla Chin tragedią. Po jego śmierci w 1976 roku, usunięto starającą się o schedę po mężu żonę Mao wraz z jej protegowanymi (\"banda czworga\"), a władzę objął Teng Xao-Ping. Przystąpił do usuwania katastrofalnych skutków rządów Mao Tse-Tunga w dziedzinie gospodarki. Wprowadzono bodźce materialne i premie, zreformowano system prawny, ograniczono korupcję i biurokrację, a co najważniejsze dopuszczono do głosu siły rynkowe w gospodarce. Chiny dokonały olbrzymiego postępu w gospodarce, od kilkunastu lat należą do krajów o największym tempie rozwoju. Nadal natomiast władzę sprawuje partia komunistyczna, łamane są prawa człowieka, a symbolem represji wobec opozycji stało się rozpędzenie za pomocą czołgów demonstracji studentów 4 czerwca 1989 roku na placu Niebiańskiego Spokoju w centrum Pekinu.

3. Konflikt koreański.

Korea była lennem Chin. Po rewolucji Meidżi i modernizacji kraju Japonia rozpoczęła eliminowanie stamtąd wszelkich obcych wpływów, w tym chińskich, umacniając własne. Po zwycięskich wojnach z Chinami (1894-1895) i Rosją (1904-1905) Japonia ogłosiła w 1910 roku aneksję Korei. Rządy japońskie trwały do końca II wojny światowej. Po kapitulacji Japonii Korea była okupowana przez Rosjan i Amerykanów. Uchwała podjęta w Moskwie stanowiła, że odzyska niepodległość w ciągu 5 lat. Brak zgody mocarstw spowodował powstanie dwóch państw koreańskich. Na południu, w strefie amerykańskiej, powstała 6 maja 1948 r. Republika Koreańska (Korea Południowa). 9 września 1948 roku komuniści proklamowali na północy, w strefie radzieckiej, zależną od Stalina, kierowaną przez byłego oficera Armii Czerwonej-Kim Ir-Sena, Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną (Korea Północna). Po wycofaniu się wojsk okupacyjnych, za zgoda Chin i ZSRR wojska północnokoreańskie zaatakowały w czerwcu 1950 roku Południe, które zwróciło się o pomoc do ONZ. Nieobecność Rosjan na posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa umożliwiła wysłanie do Korei kontyngentu ONZ, którego trzon stanowiły siły amerykańskie. Wojska wysłały również inne kraje, między innymi: Holandia, Australia, Kolumbia. Armia północnokoreańska została rozbita. Prawie cała Północ zajęta. w październiku do walki włączyły się Chiny wysyłając do Korei liczącą ok. 400 tys. armię \"ochotniczą\". Nad światem zawisła groźba nowej wojny. Głównodowodzący wojskami amerykańskimi, gen. Mac Artur, był zwolennikiem użycia broni nuklearnej. Na szczęście mocarstwa nie zdecydowały się na wojnę, na co niewątpliwie wpływ miała śmierć Stalina i zmiana ekipy rządzącej Kremlem. Doszło do rozmów pokojowych w Phanmundżonie, gdzie podpisano 27 lipca 1953 roku rozejm. Jego efektem jest trwały podział Korei wzdłuż 38 równoleżnika na dwa nieprzyjazne sobie państwa.

4. Wojna w Wietnamie

Wietnam był francuską kolonią. Po klęsce Francji w 1940 roku rząd w Vichy, na którego czele stał marszałek F. Petain kolaborujący z Niemcami, zawarł umowę z Japonią, na mocy której przejęła ona w 1941 roku Indochiny Francuskie (Wietnam, Laos, Kambodża). w tym samym roku powstała Liga Walki o Niepodległość Wietnamu, którą kierował Ho Shi Minh. Pod koniec wojny zaczęła działania, wspomagana przez Chiny, ludowa partyzantka dowodzona przez Vo Nguyen Giapa. w 1945 roku w przededniu klęski, Japonia ogłosiła niepodległość Wietnamu złożonego z Tonkinu, Annamu i Kochinchiny. Marionetkowym władcą został cesarz Bao Dai. Po kapitulacji Japonii władzę zaczęli przejmować wspomagani przez Chińczyków komuniści, którzy 2 września 1945 roku utworzyli Demokratyczna Republikę Wietnamu, której prezydentem został Ho Shi Minh. Francuzi usiłowali odzyskać wpływy w kolonii, lecz po 9 latach walk i klęsce pod Dien Bien Phu w 1954 roku, przy rosnącym sprzeciwie społeczeństwa wobec wojny wycofali się z Indochin (od 1946 roku istniały tam Wietnam, Laos i Kambodża). Na międzynarodowej konferencji w Genewie postanowiono, że Wietnam zostanie podzielony wzdłuż 17 równoleżnika na część północną, komunistyczną ze stolicą w Hanoi i południową, prozachodnią ze stolica w Sajgonie. Na 1956 rok zaplanowano wybory, które miały zadecydować o losach kraju. Nigdy nie doszły one do skutku. Zaniepokojone ekspansją komunizmu w Azji Stany Zjednoczone zaczęły wspomagać rządzącego Południem Ngo Dinh Diema. Wietnam północny dążył do podporządkowania sobie znacznie bogatszego Południa. Od 1957 roku na południu pojawiały się oddziały komunistyczne formowane i szkolone w DRW. Dopiero w 1960 roku formalnie powstał Narodowy Front Wyzwolenia Wietnamu Południowego, który głosił hasła zjednoczenia obu Wietnamów pod rządami komunistów. Jego zbrojnym ramieniem była Armia Wyzwoleńcza (Wietkong), prowadząca wojnę partyzancką. Komuniści wietnamscy otrzymywali pomoc z Chin i ZSRR. Rząd w Sajgonie wspierały: USA, Australia, Nowa Zelandia, Korea Płd., Syjam i Filipiny. Stany Zjednoczone coraz bardziej angażowały się w konflikt. Zaopatrywały Południe w broń, szkoliły jego armię, wysyłały ekspertów wojskowych. Po incydencie w Zatoce Tonkińskiej w sierpniu 1964 roku, kiedy kutry torpedowe Północy ostrzelały okręty VII floty, aktywnie włączyły się do wojny, stając się stroną konfliktu. To z kolei spowodowało zwiększenie pomocy dla Północy przez ZSRR i Chiny oraz rozciągniecie walk na Laos i Kambodżę, w których powstawały bazy Wietkongu i nasilała się działalność sterowanych z Pekinu i Moskwy organizacji komunistycznych. Od 1970 roku wojska amerykańskie przebywały w Kambodży, od 1971 roku w Laosie, od 1972 roku rozpoczęły się naloty na DRW, z użyciem napalmu i bomb kulkowych, które powodowały olbrzymie, szacowane na 3 mln ludzi, straty wśród ludności cywilnej. Warunki klimatyczne i terenowe niwelowały przewagę techniczną Amerykanów, a wojna w Wietnamie stawała się coraz bardziej niepopularna w USA. Pod naciskiem Kongresu prezydent USA r. Nixon zapowiedział wycofanie się z Wietnamu i zaczął zmniejszać obecność wojskową w regionie. Liczba żołnierzy zmniejszyła się z 550 do 24 tysięcy, nakłady zmalały z 25 mld do 3 mld rocznie. USA wycofywały się z wojny prowadząc pertraktacje z DRW, jednocześnie osiągając porozumienie ze skłóconymi z ZSRR Chinami. Rokowania w Paryżu toczone z udziałem USA, obu Wietnamów i Wietkongu zakończyły się w styczniu 1973 roku podpisaniem porozumienia o zakończeniu działań wojennych i ustanowieniu pokoju w Wietnamie. Po wycofaniu Amerykanów wojska Wietnamu Północnego wznowiły działania wojenne, rzekomo w obronie politycznych przeciwników rządu w Sajgonie. Zdemoralizowana i pozbawiona pomocy amerykańskiej armia Wietnamu Południowego zaczęła ponosić klęski. w marcu 1975 roku utraciła Wyżynę Wietnamską, a następnie została rozbita w delcie Mekongu. 30 kwietnia 1975 roku cały Wietnam znalazł się w rękach komunistów, którzy po sfałszowanych wyborach 2 lipca 1976 roku proklamowali powstanie Socjalistycznej Republiki Wietnamu. Sajgon zmienił nazwę na Ho Shi Minh. Przy pomocy komunistów wietnamskich w Kambodży i Laosie władzę również przejęli komuniści. Wojna w Wietnamie pochłonęła 50 tys. Amerykanów, 300 tys. żołnierzy Południa, straty Północy nie są znane, zapewne były o wiele większe, szczególnie. wśród cywilów. ^

________________________________________

5. Wojna domowa w Kambodży.

Po uzyskaniu niepodległości w 1953 roku władzę w Kambodży przejął książę Narodom Sihanouk, który miał poglądy liberalne. Starał się utrzymywać dystans wobec wojny wietnamskiej, lecz terytorium Kambodży było nieustannie naruszane przez wojska Wietnamu Północnego i Wietkongu, które na pograniczu wietnamsko-kambodżańskim zakładały bazy. Obecność Wietnamczyków w Kambodży i agitacja komunistyczna pobudzały do działania Khmerów-antyrządową partyzantkę. Po bombardowaniach baz Khmerów na terytorium Kambodży książę Sihanouk zerwał stosunki z USA. w marcu 1970 roku został obalony przez marszałka Lon Nola w wyniku bezkrwawego zamachu stanu. Proamerykański rząd Lon Nola przystąpił do walki z Czerwonymi Khmerami, którym przewodził absolwent francuskiej Sorbony Pol Pot. Po wycofaniu wojsk amerykańskich z Indochin w 1973 roku Khmerzy wspierani przez Wietnam pokonali siły Lon Nola. 16 kwietnia zdobyli stolicę kraju Phnom Penh. Władze objął ponownie Narodom Sihanouk, który powrócił z wygnania w Chinach. Wkrótce utracił ją na rzecz przywódców Czerwonych Khmerów: Samphana Khieu (prezydenta) i Pol Pota (premiera). Nowe władze zmieniły nazwę kraju z Kambodży na Kampuczę i rozpoczęły budowę nieludzkiego systemu, który przeraziłby chyba nawet Stalina. Pol Pot uważał, że budowa komunizmu wymaga odejścia od cywilizacji, powrotu do najprostszego życia, wypełnionego pracą dla zaspokojenia podstawowych potrzeb. Oznaczało to opuszczenie miast, likwidację przemysłu, handlu, pieniądza, służby zdrowia, systemu oświaty. Przesiedlaną z miast ludność umieszczano w obozach przymusowej i niewolniczej pracy. Towarzyszyły temu mordy i okrucieństwa. Ideologia i propaganda usprawiedliwiały każdą zbrodnię. Kampucza stała się jednym wielkim, pilnowanym przez Czerwonych Khmerów, obozem rolniczym, podstawowym sprzętem pracy była motyka, służąca również do zabijania opornych. w ten sposób oszczędzano naboje. Mordowano żołnierzy armii kambodżańskiej, inteligencję, mniejszości narodowe. Trudno stwierdzić, kto nie był mordowany, bo w latach 1975-1979 Czerwoni Khmerzy unicestwili 3,5 mln ludzi, czyli ok. 1/3 populacji Kambodży. Reżim działał w takiej izolacji, że świat dowiedział się o zbrodniach Pol Pota dopiero po interwencji Wietnamu, którego armia w 1979 roku zajęła terytorium skrajnie wyniszczonej i zdewastowanej Kambodży. Czerwoni Khmerzy ukryli się w dżungli. Ich resztki walczą do dzisiaj. Oprócz nich działało tam wiele różnych grup: Niebiescy Khmerzy, Armia Narodowa Sihanouka i inne, większość nie ma żadnej ideologii i walczy o zdobycie władzy aby po prostu rządzić i mieć zyski.

W 1982 roku powstał rząd koalicyjny pod przewodnictwem Sihanouka, który pomimo, że kontrolował tylko skrawki kraju uznany został przez większość krajów świata. w 1987 roku w Paryżu zawarł on porozumienie z premierem rządu popieranego przez Wietnam. Postanowiono również, że wojska wietnamskie opuszcza Kambodżę do końca 1990 roku Rządy prowietnamskiego Hun Sena trwały do 1993 oku, kiedy odbyły się wybory nadzorowane przez ONZ. Wygrała partia pod przywództwem syna Sihanouka Narodoma Ranaridha. 26 czerwca 1993 roku Kambodża stała się ponownie monarchią, a jej królem Narodom Sihanouk.