Question

Wszystkie wiadomości na temat Persji:

- głowne miasta,

- warunki i położenie geograficzne,

- struktura społeczeństwa,

- forma ustroju,

- osiągnięcia,

- religia.

Answer 1

Iran graniczy (zgodnie z ruchem wskazówek zegara) z Irakiem (1458 km), Turcją (499 km), Armenią (35 km), Azerbejdżanem (611 km w tym 179 km z Nachiczewańską Republiką Autonomiczną – azerbejdżańską eksklawą), Turkmenistanem (992 km), Afganistanem (936 km) i Pakistanem (909 km)[3].

Łączna długość linii granicznej wynosi 5440 km. Długość linii brzegowej: 2440 km. Oprócz tego 740 km wybrzeża nad Morzem Kaspijskim klasyfikowanym jako jezioro.

Ludność – 70 495 782 (dane z 2006) Grupy etniczne: Persowie 51%, Azerowie 24%, Gilanie i Mazandaranie 8%, Kurdowie 7%, Arabowie 3%, Lurowie 2%, Beludżowie 2%, Turkmeni 2%, inni 1% Religie: szyici 89%, sunnici 10%, chrześcijanie, zoroastrianie, żydzi i bahaiści 1% Używane języki (razem z dialektami): perski 58%, języki tureckie 26% kurdyjski 9%, luri 2%, beludżyjski 1%, arabski 3-4% społeczeństwa uważa go za swój pierwszy język, znaczna część populacji zna go na poziomie przynajmniej podstawowym), inne 3% Stolica: Teheran 7,18 mln mieszkańców, zespół miejski 12,1 mln mieszkańców (dane z 2007 roku) Podział administracyjny: 30 ostanów (prowincji) Parlament: Islamskie Zgromadzenie Konsultatywne (Madżlis-e-Szura e Islami) Kalendarz: w Iranie obowiązuje kalendarz perski

Irańska gospodarka jest jedną z najdynamiczniej rozwijających się na Bliskim Wschodzie. Iran jest również jednym z niewielu krajów muzułmańskich, który rozwija także inne sektory gospodarki, niezwiązane z ropą naftową. Jednak wyż demograficzny – ogromna liczba młodych ludzi sprawia, że wykorzystanie relatywnie dobrego stanu gospodarki jest utrudnione. W ten sposób mimo 7% wzrostu PKB bezrobocie przekracza 15%, wysoka jest również inflacja – ok. 12-18%, co i tak jest ogromnym postępem w porównaniu z sytuacją sprzed 10 lat. Raport UNICEF (zob. link) wskazuje, że w Iranie wciąż są ogromne rozwarstwienia w dochodach ludności – chociaż średni dochód na mieszkańca wynosi ok. 8000 $ rocznie, wielu Irańczyków żyje na granicy minimum socjalnego, a wielu w nędzy. Jednak ten sam raport zauważa, że sytuacja się poprawia, a rząd stara się realizować wytyczne organizacji międzynarodowych. Zdecydowanie poprawia się dostęp do opieki medycznej oraz edukacji.

Iran jest eksporterem przede wszystkim ropy naftowej i gazu ziemnego. Ważną gałęzią gospodarki jest też rolnictwo, i eksport orzeszków pistacjowych (1 miejsce na świecie w 2005) oraz daktyli (3. miejsce na świecie w 2005)[4][5]. Uznanym w świecie towarem pochodzącym z Iranu są ręcznie tkane dywany perskie. Przedmiotem eksportu są również produkty przemysłu chemicznego i tworzywa sztuczne.

Import obejmuje maszyny, elektronikę, sprzęt AGD. W ostatnim czasie rozwija się budząca kontrowersje na Zachodzie energetyka jądrowa. Hamującym gospodarkę czynnikiem jest embargo, szczególnie na produkty przemysłu lotniczego, które bardzo negatywnie wpływa na wielkość i bezpieczeństwo transportu powietrznego[6].

W wielkim przemyśle dominuje sektor państwowy, natomiast w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw własność prywatna i spółdzielcza. Bardzo ważną rolę gospodarczą odgrywa bazar, czyli mali i średni kupcy, stanowiący wpływowe lobby polityczne

Oficjalną religią Iranu jest islam szyicki. Iran jest republiką teokratyczną.

Dane z 2000:

Islam: 99% Bahaizm: 0,52% Prawosławie: 0,18% Judaizm: 0,04% Protestantyzm: 0,03% Katolicyzm: 0,01%