Wszystkie informacje o ziemniaku pochodzenie uprawa nowozenie itp :):):)
Joanna010101
Psianka ziemniak (Solanum tuberosum L.) to prawidłowa botaniczna nazwa tej rośliny. Najczęściej jednak używany jest synonim tej nazwy – ziemniak. Jest to gatunek byliny należący do rodziny psiankowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej (Peru, Boliwia, Kolumbia, Chile). Obecnie rozprzestrzeniony na całym świecie jako roślina uprawna. W Polsce jest pospolicie uprawiany i przejściowo dziczejący (efemerofit). Charakterystyka
Łodyga Gruba, mięsista, do 100 cm wysokości, wykształca rozgałęzione kłącza (stolony) z podziemnymi bulwami bogatymi w skrobię. Łodyga jest pokryta przylegającymi włoskami. Liście Przerywanopierzaste, u nasady łatki jajowate lub sercowate. Kwiaty O zrośniętych płatkach i 5 łatkach, średnicy do 3–4 cm, barwy białej, różowej, błękitnej lub fioletowej. Wewnątrz korony 1 słupek i 5 pręcików zrośniętych w rurkę wokół słupka. Zebrane w dwuszypułowe, pozornie szczytowe skrętki.
Roślina trująca Cały nadziemny pęd (łodyga, liście, kwiaty i owoce) są trujące. Zawierają trującą solaninę. Powoduje ona poważne zatrucia pokarmowe, wykazuje też działanie rakotwórcze. W celach spożywczych użytkowane są bulwy, które nie zawierają solaniny. Jednakże jeżeli z jakichś powodów (np. w wyniku wypłukania gleby przez ulewne deszcze) były one przez dłuższy czas wystawione na działanie słońca, ich skórka zielenieje i również stają się trujące.
Zastosowanie
Roślina uprawna Najwięksi producenci ziemniaków na świecie to Chiny, Rosja i Indie. Roczne zbiory ziemniaka w Polsce to ok. 13,5 – 15,5 mln ton. W Polsce obszar upraw szacuje się na 790 tys. hektarów. Historia uprawy Pierwsze uprawy ziemniaka pojawiły się w czasach prehistorycznych w Ameryce Południowej (środkowe Andy, tereny dawnego peruwiańskiego państwa Inków – Tahuantinsuyo). Do Europy ziemniaki dotarły w XVI wieku, a rozpowszechniły się w XVII w. W XVII i XVIII wieku traktowane były również jako roślina ozdobna. W części Europy, po zauważeniu, że jest bardzo wydajną rośliną uprawną wprowadzano ją do uprawy odgórnymi zarządzeniami (Fryderyk II Wielki w Prusach i Piotr I Wielki w Rosji). Wykorzystanie ziemniaków znacznie wzrosło po opracowaniu techniki ich magazynowania w kopcach, w których dają się przechowywać aż do wiosny następnego roku. Sztuka kulinarna Bulwy po ugotowaniu stanowią cenny pokarm człowieka. Pozostałe części rośliny są trujące. Popularnymi potrawami z ziemniaków są frytki, chipsy i kopytka.
Ziemniak jest też ważną rośliną pastewną, jako gotowany był podstawą tradycyjnej metody żywienia świń. Jest ważną rośliną przemysłową, używa się go do produkcji spirytusu, mączki ziemniaczanej, która jest niemalże czystą skrobią. Mączka ziemniaczana jest produktem używanym do wytwarzania wielu produktów spożywczych i przemysłowych. Ze względu na historię upraw ziemniaka oraz związany z nią udział tej rośliny w ocaleniu przed śmiercią głodową milionów ludzi na świecie, Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła rok 2008 Międzynarodowym Rokiem Ziemniaka
Odmiany
W Peru utworzono największy na świecie bank genów ziemniaka. Zdeponowano w nim ponad 10 tysięcy odmian tej rośliny.
W Polsce pod koniec marca 2004 w Krajowym Rejestrze Odmian figurowało 118 odmian, wśród których dominowały odmiany jadalne. Badaniem nowych odmian ziemniaka zajmuje się Instytut Ziemniaka, obecnie wchodzący w skład Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. Odmiany ziemniaka dzieli się zazwyczaj ze względu na ich termin zbioru (np. średnio wczesne, średnio późne, późne):
* barabola – gwara kresowa – Lwów * kompera – język łemkowski * kartofel (z niem. Kartoffel) – zwłaszcza dialekt śląski, ale także w całym kraju * pyra – gwara poznańska * grula – gwara góralska (wschodnie Podhale) * bulwa – język kaszubski * perka (dawniej) od Peru * rzepa – Orawa, zachodnie Podhale * swapka – Orawa
Wartości odżywcze
Wartości odżywcze w 100 g surowych ziemniaków:
* energia: o ziemniaki wczesne 293 kJ (69 kcal) o ziemniaki późne 357 kJ (84 kcal) * białko: 2 g * węglowodany: 19 g * tłuszcze: 0 * błonnik: 3,1 g
POMNIKI ZIEMNIAKA
Pomnik ziemniaka w Biesiekierzu
* W Polsce istnieją dwa monumenty poświęcone ziemniakowi, w Biesiekierzu oraz w Poznaniu na Łęgach Dębińskich * 25 maja 2008 odsłonięto pomnik ziemniaka w słoweńskiej miejscowości Šenčur (koło Kranj) * Pomnik ziemniaka istnieje w parku poświęconym tej roślinie w chorwackiej miejscowości Ananova * Pomnik ziemniaka umieszczony jest w ścianie kościoła w austriackiej miejscowości Prinzendorf * W Muzeum Ziemniaka w Idaho (USA) znajduje się duży pomnik tej rośliny
7 votes Thanks 19
madusia12
Ziemniak to gatunek byliny należący do rodziny psiankowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej. Obecnie rozprzestrzeniony na całym świecie jako roślina uprawna. Do Europy ziemniaki dotarły w XVI wieku. Ziemniak jest rośliną która dobrze wykorzystuje nawozy organiczne.
Charakterystyka
Łodyga
Gruba, mięsista, do 100 cm wysokości, wykształca rozgałęzione kłącza (stolony) z podziemnymi bulwami bogatymi w skrobię. Łodyga jest pokryta przylegającymi włoskami.
Liście
Przerywanopierzaste, u nasady łatki jajowate lub sercowate.
Kwiaty
O zrośniętych płatkach i 5 łatkach, średnicy do 3–4 cm, barwy białej, różowej, błękitnej lub fioletowej. Wewnątrz korony 1 słupek i 5 pręcików zrośniętych w rurkę wokół słupka. Zebrane w dwuszypułowe, pozornie szczytowe skrętki.
Roślina trująca
Cały nadziemny pęd (łodyga, liście, kwiaty i owoce) są trujące. Zawierają trującą solaninę. Powoduje ona poważne zatrucia pokarmowe, wykazuje też działanie rakotwórcze. W celach spożywczych użytkowane są bulwy, które nie zawierają solaniny. Jednakże jeżeli z jakichś powodów (np. w wyniku wypłukania gleby przez ulewne deszcze) były one przez dłuższy czas wystawione na działanie słońca, ich skórka zielenieje i również stają się trujące.
Zastosowanie
Roślina uprawna
Najwięksi producenci ziemniaków na świecie to Chiny, Rosja i Indie. Roczne zbiory ziemniaka w Polsce to ok. 13,5 – 15,5 mln ton. W Polsce obszar upraw szacuje się na 790 tys. hektarów.
Historia uprawy
Pierwsze uprawy ziemniaka pojawiły się w czasach prehistorycznych w Ameryce Południowej (środkowe Andy, tereny dawnego peruwiańskiego państwa Inków – Tahuantinsuyo). Do Europy ziemniaki dotarły w XVI wieku, a rozpowszechniły się w XVII w. W XVII i XVIII wieku traktowane były również jako roślina ozdobna. W części Europy, po zauważeniu, że jest bardzo wydajną rośliną uprawną wprowadzano ją do uprawy odgórnymi zarządzeniami (Fryderyk II Wielki w Prusach i Piotr I Wielki w Rosji). Wykorzystanie ziemniaków znacznie wzrosło po opracowaniu techniki ich magazynowania w kopcach, w których dają się przechowywać aż do wiosny następnego roku.
Sztuka kulinarna
Bulwy po ugotowaniu stanowią cenny pokarm człowieka. Pozostałe części rośliny są trujące. Popularnymi potrawami z ziemniaków są frytki, chipsy i kopytka.
Ziemniak jest też ważną rośliną pastewną, jako gotowany był podstawą tradycyjnej metody żywienia świń. Jest ważną rośliną przemysłową, używa się go do produkcji spirytusu, mączki ziemniaczanej, która jest niemalże czystą skrobią. Mączka ziemniaczana jest produktem używanym do wytwarzania wielu produktów spożywczych i przemysłowych. Ze względu na historię upraw ziemniaka oraz związany z nią udział tej rośliny w ocaleniu przed śmiercią głodową milionów ludzi na świecie, Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła rok 2008 Międzynarodowym Rokiem Ziemniaka
Odmiany
W Peru utworzono największy na świecie bank genów ziemniaka. Zdeponowano w nim ponad 10 tysięcy odmian tej rośliny.
W Polsce pod koniec marca 2004 w Krajowym Rejestrze Odmian figurowało 118 odmian, wśród których dominowały odmiany jadalne. Badaniem nowych odmian ziemniaka zajmuje się Instytut Ziemniaka, obecnie wchodzący w skład Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. Odmiany ziemniaka dzieli się zazwyczaj ze względu na ich termin zbioru (np. średnio wczesne, średnio późne, późne):
* Bardzo wczesne: Krasa, Irys, Gloria, Bard, Denar, Drop, Ruta, Berber, Lord, Irga.
* Wczesne: Nora, Kulik, Augusta, Gracja, Dorota, Vineta.
* Średnio wczesne: Ibis, Pirol, Żagiel, Satina, Triada, Kuba.
* Średnio późne: Sowa, Tarpan, Bryza, Syrena, Zeus, Beata, Jasia, Moli.
* Późne: Uran, Lenino, Ania, Bzura, Ślęza, Sonda, Medea.
Inne nazwy stosowane w Polsce
* barabola – gwara kresowa – Lwów
* kompera – język łemkowski
* kartofel (z niem. Kartoffel) – zwłaszcza dialekt śląski, ale także w całym kraju
* pyra – gwara poznańska
* grula – gwara góralska (wschodnie Podhale)
* bulwa – język kaszubski
* perka (dawniej) od Peru
* rzepa – Orawa, zachodnie Podhale
* swapka – Orawa
Wartości odżywcze
Wartości odżywcze w 100 g surowych ziemniaków:
* energia:
o ziemniaki wczesne 293 kJ (69 kcal)
o ziemniaki późne 357 kJ (84 kcal)
* białko: 2 g
* węglowodany: 19 g
* tłuszcze: 0
* błonnik: 3,1 g
POMNIKI ZIEMNIAKA
Pomnik ziemniaka w Biesiekierzu
* W Polsce istnieją dwa monumenty poświęcone ziemniakowi, w Biesiekierzu oraz w Poznaniu na Łęgach Dębińskich
* 25 maja 2008 odsłonięto pomnik ziemniaka w słoweńskiej miejscowości Šenčur (koło Kranj)
* Pomnik ziemniaka istnieje w parku poświęconym tej roślinie w chorwackiej miejscowości Ananova
* Pomnik ziemniaka umieszczony jest w ścianie kościoła w austriackiej miejscowości Prinzendorf
* W Muzeum Ziemniaka w Idaho (USA) znajduje się duży pomnik tej rośliny