Fonetyka to dział zajmujący się opisywaniem właściwości głosek i zależnościami, jakie zachodzą między głoskami w słowie.
Najbardziej podstawowy podział głosek:
a) samogłoski i spółgłoski
b) dźwięczne i bezdźwięczne - bardzo łatwo sobie skojarzyć, ponieważ prawie każda głoska dźwięczna ma swój bezdźwięczny odpowiednik, np. b - p; g - k; w -f.
c) ustne i nosowe - samogłoski nosowe w języku polskim to tylko "ą" i "ę", wszystkie inne to samogłoski ustne. Samogłoski nosowe są wtedy, gdy powietrze podczas ich wymawiania wydostaje się przez nos; analogicznie - ustne, gdy przez usta.
e) miękkie i twarde - głoski miękkie to wszystkie, które są zmiękczone przez "i" (np. si, ci, wi, mi, zapisywane jako s', c', w', m') oraz samogłoska "i"; pozostałe głoski twarde. Ponadto warto wiedzieć, że głoski szumiące (takie jak sz, cz, dz) to głoski funkcjonalnie miękkie, co oznacza, że kiedyś były miękkie, ale w trakcie przyjmowania się do języka polskiego stwardniały.
Istnieje też kilka procesów fonetycznych, o których warto pamiętać, np.
a) udźwięcznienie wewnątrzwyrazowe wsteczne i postępowe,
b) ubezdźwięcznienie wewnątrzwyrazowe wsteczne i postępowe,
c) utrata dźwięczności w wygłosie,
Określając właściwości głosek, zawsze zapisujemy je w sposób fonetyczny, np. wyraz babcia to [babc'a], gdzie ci = c', czyli jest spółgłoską zmiękczoną przez i.
Fonetyka to dział zajmujący się opisywaniem właściwości głosek i zależnościami, jakie zachodzą między głoskami w słowie.
Najbardziej podstawowy podział głosek:
a) samogłoski i spółgłoski
b) dźwięczne i bezdźwięczne - bardzo łatwo sobie skojarzyć, ponieważ prawie każda głoska dźwięczna ma swój bezdźwięczny odpowiednik, np. b - p; g - k; w -f.
c) ustne i nosowe - samogłoski nosowe w języku polskim to tylko "ą" i "ę", wszystkie inne to samogłoski ustne. Samogłoski nosowe są wtedy, gdy powietrze podczas ich wymawiania wydostaje się przez nos; analogicznie - ustne, gdy przez usta.
e) miękkie i twarde - głoski miękkie to wszystkie, które są zmiękczone przez "i" (np. si, ci, wi, mi, zapisywane jako s', c', w', m') oraz samogłoska "i"; pozostałe głoski twarde. Ponadto warto wiedzieć, że głoski szumiące (takie jak sz, cz, dz) to głoski funkcjonalnie miękkie, co oznacza, że kiedyś były miękkie, ale w trakcie przyjmowania się do języka polskiego stwardniały.
Istnieje też kilka procesów fonetycznych, o których warto pamiętać, np.
a) udźwięcznienie wewnątrzwyrazowe wsteczne i postępowe,
b) ubezdźwięcznienie wewnątrzwyrazowe wsteczne i postępowe,
c) utrata dźwięczności w wygłosie,
Określając właściwości głosek, zawsze zapisujemy je w sposób fonetyczny, np. wyraz babcia to [babc'a], gdzie ci = c', czyli jest spółgłoską zmiękczoną przez i.