TATRY - Tatry Zachodnie, Tatry Eschodnie, Tatry Bielskie - zbudowane z utworów od karbonu poczynając PODHALE - Rów Zakopiański, Kotlina Nowotarska z Pieninami, Pogórze Spisko-Gubałowskie
1. Flisz podhalański tworzą utwory młodsze, trzeciorzędowe – oligoceńskie 2. GÓRY STOSUNKOWO MŁODE POWSTAŁE W WYNIKU FAŁDOWANIA ALPEJSKIEGO 3. DUŻA RÓŻNORODNOŚĆ FORM KRAJOBRAZU – mające wpływ na rozwój turystyki 4. SPORE RÓŻNICE W ZAGOSPODAROWANIU TURYSTYCZNYM – np. w Białce Tatrzańskiej i Bukowinie – rozbudowana infrastruktura, sporty zimowe - narciarstwo 5. WYSTĘPOWANIE KULTURY GÓRALSKIEJ – folklor, ma wpływ na rozwój turystyki 6. Obszar z krajobrazem wysokogórskim, przyciąga zwłaszcza amatorów wspinaczki 7. Miejsce wypoczynku sobotnio – niedzielnego. 8. Górskie szlaki turystyczne o łącznej długości ok. 9 tys. km. 9. Klimat – specyficzne właściwości mikroklimatyczne i bioklimatyczne mają wpływ na rozwój turystyki. Wydłużony okres zalegania pokrywy śnieżnej – dłuższy sezon narciarski Latem wycieczki górskie – zdobywanie szczytów. Szczawnica do lat 70 była największym w Polsce uzdrowiskiem – szczawiany, kapiele lecznicze 10. Wody termalne – baseny z wodą termalną w Zakopanem. 11. Tatry Zachodnie i Wschodnie Duże wysokości względne Najwyższe góry w Polsce – Rysy 2500 m n.p.m. Piętrowość roślin Formy rzeźby wysokogórskiej: turnie, granie, stożki piargowe, przełęcze, żleby, stawy, doliny w kształcie litery U Bardzo duży ruch turystyczny Bardzo dobre warunki dla uprawiania turystyki narciarskiej (zjazdowej), wysokogórskiej, jaskiniowej. Klimat – temperatura powietrza obniża się wraz z wysokością , zimy długie i mroźne – sprzyjają uprawianiu turystyki zimowej. Tatrzański Park Narodowy 12. Pieniny Góry młode – o budowie fałdowej, pas skałkowy masywu wapiennego, poprzecinane wąskim głębokim i krętym przełomem Dunajca – spływy Dunajcem atrakcją turystyczną Najwyższy szczyt – Trzy Korony – 982 m n.p.m. Przełom Dunajca Spore wysokości względne Bardzo dobre warunki dla uprawiania turystyki kajakowej, pieszej i rowerowej. Szczawnica – szczawiany, źródła mineralne, uzdrowisko, bardzo dobry klimat Pieniński Park Narodowy 13. Lasy – stwarzają warunki dla rozwoju turystyki i wypoczynku 14. Wody mineralne – uzdrowiska – Krynica Zdrój, Muszyna Zdrój, Piwniczna Zdrój, Rabka Zdrój, Szczawnica, Iwonicz Zdrój
Warunki środowiska przyrodniczego od budowy geologicznej poprzez rzeźbę terenu i klimat, sprzyjają rozwojowi wszelkich form turystyki, w tym turystyki specjalistycznej: wycieczki górskie, wycieczki rowerowe, wspinaczka, speleologia, kajakarstwo górskie, jeździectwo, paralotniarstwo i inne. Warunki śniegowe (grubość i czas zalegania pokrywy śnieżnej) w połączeniu z rzeźbą terenu czynią z Karpat najważniejszy region turystyki narciarskiej w Polsce. Specyficzne właściwości mikroklimatyczne i bioklimatyczne w połączeniu z występującymi tu różnorodnymi wodami mineralnymi spowodowały rozwój turystyki wczasowej i uzdrowiskowej.
+ WALORY SPECJALISTYCZNE Narciarskie – Kasprowy Wierch, Nosal, Gubałówka, Skocznie narciarskie – Wielka Krokiew, Mała Krokiew Piesze – szlaki turystyczne – Orla Perć, Czerwone Wierchy, Rysy, Szpiglasowa Przełęcz, Kozi Wierch, Kościelec, Kasprowy Wierch, Hala Gąsienicowa, Giewont, Gubałówka, Czarny Staw pod Rysami, Turbacz, Trzy Korony, Sokolica Szlak Powstania Chochołowskiego Droga krajobrazowa śródkarpacka – Krowiarki – Zubrzyca – Nowy Targ – Szczawnica – Jaworki Rowerowe – np. Korczyna – Zamek „Kamieniec” – Sucha Góra - Korczyna Kajakarstwo górskie – Szczawnica – Dunajec – międzynarodowe spływy kajakowe Speleologia – jaskinie tatrzańskie – Szlaki kajakowe – karpackie dopływy Wisły Jazda Konna – np. w Bieszczadzkim Parku Narodowym – krótkie trasy wokół Wołowatego oraz w Wetlinie Spacer po Krupówkach
+ WALORY PRZYRODNICZE Tatrzański Park Narodowy Babiogórski Park Narodowy Gorczański Park Narodowy Magurski Park narodowy Pieniński Park Narodowy Popradzki Park Krajobrazowy Dolina Chochołowska Dolina Kościeliska Dolina Suchej Wody Dolina Białki Przełom Dunajca Wąwóz Homole Rezerwat „Bór na Czerwonem” koło Nowego Targu Wodospad Siklawa Morskie Oko Dolina Pięciu Stawów Kornuty – rezerwat geologiczny w Beskidzie Niskim (porozrzucane płyty, głazy i bloki skalne) „Skamieniałe miasto” w pobliżu Ciężkowic – zespół skałek zbudowanych z piaskowca
+ WALORY ANTROPOGENICZNE Imprezy kulturowe Tatrzańska jesień Redyk – Szczawnica Spływ tratwami Przełomem Dunajca Splyw łodziami Doliną Popradu Festiwal Ziem Górskich – Zakopane (w sierpniu) Międzynarodowy Festiwal „Dzieci Gór” – latem Starosądecki Festiwal Muzyki Dawnej w Starym Sączu - czerwiec Obiekty archeologiczne Zabytki archeologiczne związane z kulturą łużycką, celtycką, wczesnosłowiańską grodziska koło Szczerzyca, w Naszacowicach kurhany cmentarzyska łemkowskie z kamiennymi nagrobkami – Świątkowa Wielka, Świątkowa Mała pozostałości wczesnośredniowiecznego grodu – Stary Żmigród - Muzea Skansen orawski w Zubrzycy Górnej Skansen w Nowym Sączu Muzeum im. Chałubińskiego w Zakopanem Galeria Hasiora w Zakopanem Szkoła Kenara Muzeum Rzemiosła w Krośnie Skansen Budownictwa Ludowego w Sanoku Skansen Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu - Zabytki architektury Zamki karpackie – system obronny dawnych szlaków handlowych – Melszyn, Czchów, Rożnów, Nowy Sącz, Czorsztyn, Niedzica Dwory szlacheckie – Laskowa, Stryszów, Łopuszna, Frydman XIX w. zabudowa pensjonatowa karpackich uzdrowisk – Szczawnica Zespoły urbanistyczne – Stary Sącz, Biecz Późnobarokowy Pałac Mniszchów w Dukli – w nim mieści się Muzeum Historyczne Układy osadnicze wsi – klasyczne wsie spiskie - Chochołów Drewniane kościółki i cerkwie łemkowskie – w Dębnie Podhalańskim, Grywałdzie, Harklowej, Łopusznej, Zakopanem Willa Witkiewicza w Zakopanem Cmentarz na Pękowym Brzysku Kaplica w Jaszczurówce Zespół klasztoru Cystersów w Szczyrzycu Wyciąg na Gubałówkę Wyciąg na Kasprowy Wierch Kościół na Krzeptówkach Drewniana cerkiew w Bartnem Stare chałupy łemkowskie we wsi Grab Kopalnia ropy naftowej – Harklowa Zapora i Elektrownia Wodna a Niedzicy Miejsca kultu religijnego Sanktuarium Matki Bożej na Krzeptówkach Kościół pod wezwaniem Świętej Rodziny na Krupówkach Kaplica w Jaszczurówce Sanktuarium Maryjne w Ludźmierzu Kalwaria Pacławska
TATRY - Tatry Zachodnie, Tatry Eschodnie, Tatry Bielskie - zbudowane z utworów od karbonu poczynając
PODHALE - Rów Zakopiański, Kotlina Nowotarska z Pieninami, Pogórze Spisko-Gubałowskie
1. Flisz podhalański tworzą utwory młodsze, trzeciorzędowe – oligoceńskie
2. GÓRY STOSUNKOWO MŁODE POWSTAŁE W WYNIKU FAŁDOWANIA ALPEJSKIEGO
3. DUŻA RÓŻNORODNOŚĆ FORM KRAJOBRAZU – mające wpływ na rozwój turystyki
4. SPORE RÓŻNICE W ZAGOSPODAROWANIU TURYSTYCZNYM – np. w Białce Tatrzańskiej i Bukowinie – rozbudowana infrastruktura, sporty zimowe - narciarstwo
5. WYSTĘPOWANIE KULTURY GÓRALSKIEJ – folklor, ma wpływ na rozwój turystyki
6. Obszar z krajobrazem wysokogórskim, przyciąga zwłaszcza amatorów wspinaczki
7. Miejsce wypoczynku sobotnio – niedzielnego.
8. Górskie szlaki turystyczne o łącznej długości ok. 9 tys. km.
9. Klimat – specyficzne właściwości mikroklimatyczne i bioklimatyczne mają wpływ na rozwój turystyki.
Wydłużony okres zalegania pokrywy śnieżnej – dłuższy sezon narciarski
Latem wycieczki górskie – zdobywanie szczytów.
Szczawnica do lat 70 była największym w Polsce uzdrowiskiem – szczawiany, kapiele lecznicze
10. Wody termalne – baseny z wodą termalną w Zakopanem.
11. Tatry Zachodnie i Wschodnie
Duże wysokości względne
Najwyższe góry w Polsce – Rysy 2500 m n.p.m.
Piętrowość roślin
Formy rzeźby wysokogórskiej: turnie, granie, stożki piargowe, przełęcze, żleby, stawy, doliny w kształcie litery U
Bardzo duży ruch turystyczny
Bardzo dobre warunki dla uprawiania turystyki narciarskiej (zjazdowej), wysokogórskiej, jaskiniowej.
Klimat – temperatura powietrza obniża się wraz z wysokością , zimy długie i mroźne – sprzyjają uprawianiu turystyki zimowej.
Tatrzański Park Narodowy
12. Pieniny
Góry młode – o budowie fałdowej, pas skałkowy masywu wapiennego, poprzecinane wąskim głębokim i krętym przełomem Dunajca – spływy Dunajcem atrakcją turystyczną
Najwyższy szczyt – Trzy Korony – 982 m n.p.m.
Przełom Dunajca
Spore wysokości względne
Bardzo dobre warunki dla uprawiania turystyki kajakowej, pieszej i rowerowej.
Szczawnica – szczawiany, źródła mineralne, uzdrowisko, bardzo dobry klimat
Pieniński Park Narodowy
13. Lasy – stwarzają warunki dla rozwoju turystyki i wypoczynku
14. Wody mineralne – uzdrowiska – Krynica Zdrój, Muszyna Zdrój, Piwniczna Zdrój, Rabka Zdrój, Szczawnica, Iwonicz Zdrój
Warunki środowiska przyrodniczego od budowy geologicznej poprzez rzeźbę terenu i klimat, sprzyjają rozwojowi wszelkich form turystyki, w tym turystyki specjalistycznej: wycieczki górskie, wycieczki rowerowe, wspinaczka, speleologia, kajakarstwo górskie, jeździectwo, paralotniarstwo i inne. Warunki śniegowe (grubość i czas zalegania pokrywy śnieżnej) w połączeniu z rzeźbą terenu czynią z Karpat najważniejszy region turystyki narciarskiej w Polsce. Specyficzne właściwości mikroklimatyczne i bioklimatyczne w połączeniu z występującymi tu różnorodnymi wodami mineralnymi spowodowały rozwój turystyki wczasowej i uzdrowiskowej.
+ WALORY SPECJALISTYCZNE
Narciarskie – Kasprowy Wierch, Nosal, Gubałówka,
Skocznie narciarskie – Wielka Krokiew, Mała Krokiew
Piesze – szlaki turystyczne – Orla Perć, Czerwone Wierchy, Rysy, Szpiglasowa Przełęcz, Kozi Wierch, Kościelec, Kasprowy Wierch, Hala Gąsienicowa, Giewont, Gubałówka, Czarny Staw pod Rysami, Turbacz, Trzy Korony, Sokolica
Szlak Powstania Chochołowskiego
Droga krajobrazowa śródkarpacka – Krowiarki – Zubrzyca – Nowy Targ – Szczawnica – Jaworki
Rowerowe – np. Korczyna – Zamek „Kamieniec” – Sucha Góra - Korczyna
Kajakarstwo górskie – Szczawnica – Dunajec – międzynarodowe spływy kajakowe
Speleologia – jaskinie tatrzańskie –
Szlaki kajakowe – karpackie dopływy Wisły
Jazda Konna – np. w Bieszczadzkim Parku Narodowym – krótkie trasy wokół Wołowatego oraz w Wetlinie
Spacer po Krupówkach
+ WALORY PRZYRODNICZE
Tatrzański Park Narodowy
Babiogórski Park Narodowy
Gorczański Park Narodowy
Magurski Park narodowy
Pieniński Park Narodowy
Popradzki Park Krajobrazowy
Dolina Chochołowska
Dolina Kościeliska
Dolina Suchej Wody
Dolina Białki
Przełom Dunajca
Wąwóz Homole
Rezerwat „Bór na Czerwonem” koło Nowego Targu
Wodospad Siklawa
Morskie Oko
Dolina Pięciu Stawów
Kornuty – rezerwat geologiczny w Beskidzie Niskim (porozrzucane płyty, głazy i bloki skalne)
„Skamieniałe miasto” w pobliżu Ciężkowic – zespół skałek zbudowanych z piaskowca
+ WALORY ANTROPOGENICZNE
Imprezy kulturowe
Tatrzańska jesień
Redyk – Szczawnica
Spływ tratwami Przełomem Dunajca
Splyw łodziami Doliną Popradu
Festiwal Ziem Górskich – Zakopane (w sierpniu)
Międzynarodowy Festiwal „Dzieci Gór” – latem
Starosądecki Festiwal Muzyki Dawnej w Starym Sączu - czerwiec
Obiekty archeologiczne
Zabytki archeologiczne związane z kulturą łużycką, celtycką, wczesnosłowiańską
grodziska koło Szczerzyca, w Naszacowicach
kurhany
cmentarzyska łemkowskie z kamiennymi nagrobkami – Świątkowa Wielka, Świątkowa Mała
pozostałości wczesnośredniowiecznego grodu – Stary Żmigród
- Muzea
Skansen orawski w Zubrzycy Górnej
Skansen w Nowym Sączu
Muzeum im. Chałubińskiego w Zakopanem
Galeria Hasiora w Zakopanem
Szkoła Kenara
Muzeum Rzemiosła w Krośnie
Skansen Budownictwa Ludowego w Sanoku
Skansen Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej
Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu
- Zabytki architektury
Zamki karpackie – system obronny dawnych szlaków handlowych – Melszyn, Czchów, Rożnów, Nowy Sącz, Czorsztyn, Niedzica
Dwory szlacheckie – Laskowa, Stryszów, Łopuszna, Frydman
XIX w. zabudowa pensjonatowa karpackich uzdrowisk – Szczawnica
Zespoły urbanistyczne – Stary Sącz, Biecz
Późnobarokowy Pałac Mniszchów w Dukli – w nim mieści się Muzeum Historyczne
Układy osadnicze wsi – klasyczne wsie spiskie - Chochołów
Drewniane kościółki i cerkwie łemkowskie – w Dębnie Podhalańskim, Grywałdzie, Harklowej, Łopusznej, Zakopanem
Willa Witkiewicza w Zakopanem
Cmentarz na Pękowym Brzysku
Kaplica w Jaszczurówce
Zespół klasztoru Cystersów w Szczyrzycu
Wyciąg na Gubałówkę
Wyciąg na Kasprowy Wierch
Kościół na Krzeptówkach
Drewniana cerkiew w Bartnem
Stare chałupy łemkowskie we wsi Grab
Kopalnia ropy naftowej – Harklowa
Zapora i Elektrownia Wodna a Niedzicy
Miejsca kultu religijnego
Sanktuarium Matki Bożej na Krzeptówkach
Kościół pod wezwaniem Świętej Rodziny na Krupówkach
Kaplica w Jaszczurówce
Sanktuarium Maryjne w Ludźmierzu
Kalwaria Pacławska