W wydanej w 1925 roku powieści Stefana Żeromskiego "Przedwiośnie" znajduje się fragment, w którym bohater - Cezary Baryka - zasypuje pytaniami o Polskę urzędnika Ministerstwa Skarbu, Szymona Gajowca. Napisz:
1. O jakich problemach mówi Baryka? Krótko je scharakteryzuj.
2. Jakie były przyczyny tej sytuacji? W miarę możliwości podaj konkretne dane, np. dotyczące zniszczeń wojennych.
"-Pytam się, czemu nie dajecie ziemi ludzion bez ziemi?
-Nie mamy pieniędzy na wykup.
-Wykup! Nie stać was na złamanie magnaterii, która już raz pchnęła Polskę w niewolę. Nie ma w was duszy Ludwika XI, żeby złamać szlacheckę przemoc i przemienić ten kraj w gminę ludzi pracowitych. Czemu gnębicie w imię Polski nie-Polaków? Czemu tu tyle nędzy? Czemu każdy załamek muru utkany jest żebrakami? Czemu tu dzieci zmiatają z ulic mokry pył węglowy, żeby się wśród tej okrutnej zimy troszeczkę ogrzać?"
Cezary Baryka mówi o problemie nędzy. Ziemia należała do wyzyskującej chłopów szlachty, która jakby nie zdawała sobie sprawy z sytuacji w jakiej znajduje się państwo. Mówi też o potędze klasy posadaczy, która wyzyskuje lud pracujący i dba wyłącznie o swoje własne interesy.
Przyczynami tej sytuacji były zniszczenia wojenne jakie dokonały się w Polsce podczas I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej, osłabienie polityczne kraju, klasą posiadaczy od wieków była szlachta. Ni zmieniło się to nawet po odzyskniu przez Polskę niepodległości.