Hej pomożecie ? Bezpieczeństwo w czasie zajęć wychowania fizycznego w warunkach trudnych/ w szkole, na boisku i w terenie !! POMÓŻCIE ! DAJE NAJ ! ! !
Gekofan
Nauczyciel wychowania fizycznego jest odpowiedzialny za zdrowie i bezpieczeństwo młodzieży na zajęciach wychowania fizycznego. Do jego obowiązków należy stosowanie wszelkich dostępnych środków zapobiegających wypadkom, a w szczególności: organizowanie odpowiednich warunków zajęć i stosowanie przepisów bezpieczeństwa związanych z realizacją poszczególnych działów ćwiczeń, zapewnienie wzorowej dyscypliny na zajęciach i uświadomienie uczniom niebezpieczeństwa wynikającego z nieprzestrzegania poleceń oraz regulaminów korzystania z urządzeń sportowych i regulaminów gier sportowych, systematyczne kontrolowanie stanu urządzeń i sprzętu sportowego, natychmiastowe usuwanie z użytku sprzętu uszkodzonego, zwracanie uwagi na stan nawierzchni boiska sportowego, bieżni oraz skoczni lekkoatletycznej, wydawanie młodzieży poleceń niezwłocznego usuwania zauważonych usterek. Każdego roku w czasie zajęć ruchowych zdarza się wiele nieszczęśliwych wypadków. Przeważnie są to drobne urazy ciała, bywają jednak wypadki poważne, aż do śmiertelnych włącznie. Każdy wypadek łączy się z cierpieniem dziecka, bulwersuje rodziców i środowisko, zawsze działa przeciwko wychowaniu fizycznemu i nauczycielowi. Dlatego właśnie szczególną uwagę należy zwracać na organizację ćwiczeń i ustawienie ćwiczących. Ćwiczenia rzutów nauczyciel powinien nadzorować osobiście. Również osobiście powinien kierować przebiegiem gier sportowych, by systematycznie wdrażać uczniów do przestrzegania regulaminów. Ważnym zadaniem dla nauczyciela powinno być wdrażanie uczniów do samoochrony i asekuracji. Przy podziale na grupy nauczyciel powinien wyraźnie określić zadania poszczególnym grupom i ich kierownikom, wyznaczyć miejsce do ćwiczeń, a funkcje pomocnicze powierzyć odpowiednio przygotowanym uczniom. Doświadczenie wykazuje, że na lekcjach starannie przygotowanych nieszczęśliwe wypadki występują bardzo nielicznie. Obowiązkiem nauczyciela jest zapewnić uczniom bezpieczeństwo nie tylko na lekcjach, ale także przed lekcją oraz bezpośrednio po niej. Najwięcej wypadków zdarza się nie podczas lekcji, lecz przed nią lub po niej, gdy opieka ze strony nauczyciela jest słaba lub w ogóle jej nie ma. Często zdarza się, że uczniowie wchodzą do sali gimnastycznej podczas przerwy, ćwiczą bez ochrony potrącając się przy tym, figlując, a o wypadek w takiej sytuacji nie trudno. Prowadząc lekcje nauczyciel powinien wiedzieć ilu uczniów ćwiczy, ilu jest zwolnionych z ćwiczeń, zawsze być zorientowanym co się dzieje z uczniami, gdzie się znajdują i co robią. Dla zapewnienia bezpieczeństwa ćwiczącym duże znaczenie ma wybór oraz przydzielenie poszczególnym grupom odpowiednich miejsc do ćwiczeń. Ciasne ustawienie uczniów sprzyja wzajemnemu potrącaniu się, a o wypadek wtedy nie trudno. Wybierając i przydzielając miejsca do ćwiczeń nauczyciel musi pamiętać o wyborze odpowiedniego miejsca dla siebie, z którego będzie widział wszystkich uczniów, sam będzie przez nich widziany i z którego będzie mógł swobodnie udzielać wskazówek, kontrolować i kierować ćwiczeniami. Jeżeli uczniowie ćwiczą jednocześnie w różnych punktach, konieczna jest kontrola i nadzór nad poszczególnymi grupami. Jest to szczególnie ważne przy rzutach oszczepem, dyskiem, pchnięciu kulą. Niedopuszczalne jest wykonywanie rzutów na małym boisku szkolnym, zwłaszcza podczas przerw, gdy na boisku znajdują się dzieci z całej szkoły lub jednocześnie organizowane są gry i rzuty. Dziecko w pogoni za piłką może wpaść na rzutnię i zostać uderzone. Wychowanie uczniów w świadomej dyscyplinie jest niezbędnym warunkiem poprzedzającym organizowanie ich w samodzielne grupy ćwiczebne, przy pozostawieniu im znacznej swobody w czasie ćwiczeń i wzajemnym ochranianiu się. Dla bezpieczeństwa uczniów konieczne jest również zorganizowanie ochrony i pomocy podczas wykonywania ćwiczeń. Stosując ochronę nie chcemy odbierać uczniowi przyjemności i emocji pewnego ryzyka przy wykonywaniu trudniejszych ćwiczeń, nie chcemy ograniczać możliwości kształcenia jego woli, odwagi oraz wytrwałego dążenia do osiągnięcia zamierzonego celu, chcemy go tylko zabezpieczyć w momencie niebezpiecznym lub pomóc mu przy wykonywaniu ćwiczenia. Ochraniając uczniów w czasie lekcji kierujemy się zasadą „Ochraniaj nawet najlepiej ćwiczącego”. Z zagadnieniem ochrony ćwiczących łączy się konieczność wdrażania i przyzwyczajania uczniów do wzajemnego ochraniania się i samoochrony w niebezpiecznej sytuacji. Oprócz przestrzegania środków ostrożności nauczyciel przy asekurowaniu ćwiczeń na przyrządach powinien: znać technikę wykonywania ćwiczeń i technikę chwytów ochronno – asekuracyjnych, wiedzieć, który moment w danym ćwiczeniu jest najbardziej niebezpieczny i odpowiednio do tego zająć miejsce tak, aby mógł zdążyć udzielić ewentualnej pomocy, umiejętnie ustawić ubezpieczających przy zbiorowym wykonywaniu ćwiczeń, umiejętnie ustawić przyrządy, tak aby ćwiczący nawzajem sobie nie przeszkadzali. W miejscu zeskoków lub tam, gdzie mogą nastąpić upadki, układać materace lub maty. Wypadki bywają spowodowane nie tylko niedyspozycją ćwiczącego lecz również szeregiem innych przyczyn. Dla potrzeb praktyki wychowania fizycznego przyczyny powstawania wypadków można by podzielić na trzy grupy: przyczyny powstałe z winy prowadzącego, przyczyny wypływające z osobowości ćwiczącego, przyczyny charakteru technicznego. Ad.1. Na podstawie obserwacji można stwierdzić, że jedną ze słabszych stron prowadzących zajęć ruchowych jest sama organizacja procesu dydaktyczno – wychowawczego. W praktyce pedagogicznej zwykle dużo czasu przeznacza się na przygotowanie metodyczne, na formy i metody pracy, właściwy dobór ćwiczeń, samej zaś organizacji zajęć zbyt mało poświęca się czasu. Nie ulega zaś żadnej wątpliwości, że dobra organizacja zajęć, przemyślany i przygotowany sposób egzekwowania każdego elementu lekcji, nie tylko może zapewnić bezpieczeństwo ćwiczącym, ale także ułatwi i przyspieszy nabywanie przez ćwiczących określonych umiejętności i sprawności ruchowych. Z powodu widzenia bezpieczeństwa ćwiczących do najczęściej powtarzanych błędów w organizacji należą: przypadkowy podział uczniów na zespoły lub brak takiego podziału w ogóle, rozmieszczenie ćwiczących blisko ścian, kaloryferów, brak lub zła ochrona przy ćwiczeniach trudnych i niebezpiecznych, nieprzemyślany sposób przynoszenia przyborów i przyrządów, złe przygotowanie do zajęć sprzętu, przyrządów i obiektów, brak przeglądu przyborów, przyrządów pod kątem ich niezawodności w każdej sytuacji, nieustalony sposób przychodzenia na zajęcia i wychodzenia z zajęć, brak dyscypliny.... Do wypadku dochodzi najczęściej wtedy, gdy dziecko: nie zachowa w czasie ćwiczeń właściwej pozycji ciała, nie rozumie ruchu i nie wie w jaki sposób go sobie przyswoić, źle rozmieści szybkość ruchu w czasie, niedostatecznie uchwyci przyrząd, przybór, jest źle przygotowane do wykonania danego ruchu. Ad.2. Przyczyny wypadków wynikające z osobowości ucznia: brak dyscypliny przy wykonywaniu ćwiczeń, przeżycia osobiste, brak rozgrzewki, znużenie, strach, pochopne lub nieprzemyślane ćwiczenia, niehigieniczny tryb życia, trema lub przed startowa gorączka, brak znajomości samoochrony. Ad.3. Przyczyny wypadków o charakterze technicznym. Do przyczyn wypadków o charakterze technicznym zaliczamy w pierwszym rzędzie nie przygotowanie należycie do zajęć obiekty sportowe, niedostateczne wyposażenie w sprzęt i ubiór ćwiczącego, zły stan rozbiegu, miejsca odbicia, nierówną nawierzchnię bieżni, zły stan lodu, tras narciarskich itp. Prowadząc zajęcia z lekkiej atletyki należy pamiętać, że: bieżnia, skocznia, rzutnia powinna mieć przepisowe wymiary, przybory do lekkiej atletyki muszą mieć przepisowe dla danego wieku wymiary i ciężar, sposób obchodzeni się z przyborami, jak również ich używanie muszą być przez nauczyciela szczegółowo omówione i pokazane, ustawienie młodzieży do ćwiczeń w lekkiej atletyce, a szczególnie do rzutów powinno być dokładnie przemyślane, aby dawało pełną gwarancję bezpieczeństwa, na boisku nie może znajdować się inna klasa lub przebywająca bez celu młodzież, uczniowie wykonują ćwiczenia pod ścisłą kontrolą nauczyciela i tylko na jego polecenie lub sygnał, pod żadnym pozorem nauczycielowi nie wolno wydawać uczniom sprzętu na przerwie, przynosić i odnosić sprzęt mogą tylko dyżurni lub wyznaczeni do tych czynności uczniowie, na lekcjach musi być zachowana pełna dyscyplina i nie można pozwolić ćwiczącym na wybryki lub nieuwagę, do szkoły nie wolno przynosić sprzętu lekkoatletycznego, do właściwych rzutów lub skoków nie możemy przystąpić wcześniej, dopóki nie przerobi się ćwiczeń oswajających i przygotowawczych, skocznia powinna być wypełniona taką ilością piasku, aby gwarantowała pełne bezpieczeństwo. Przy prowadzeniu zajęć z atletyki terenowej nauczyciel powinien: znać dokładnie teren i jego układ, w którym będzie przeprowadzał ćwiczenia, wiedzieć, że podkład terenu jest zawsze korzystniejszy jeśli jest miękki, elastyczny, nie ma w nim niewidocznych dołów, kamieni, wystających korzeni, prowadzić sam od początku do końca zajęcia, pokazywać sposób pokonywania danej przeszkody, zabierać na każde zajęcia w terenie apteczkę podręczną.