Rzym powstał w 753 p.n.e. nad rzeką Tyber. Miejsce było zresztą szczęśliwie dobrane. Znajdowała się tu najwygodniejsza, przeprawa rzeczna, musiała więc prowadzić tędy droga wiodąca do nadbrzeżnych salin, miejsca pozyskiwania soli, niezbędnej dla górskich plemion sabelskich zajmujących się hodowlą bydła i owiec. Droga ta prowadziła zarazem w kierunku miast południowej Etrurii. Zakole Tybru tuż przy wyspie dawało wygodny port, do którego przybijać mogły fenickie i greckie statki z towarami różnego rodzaju. Innymi słowy było to wymarzone miejsce na ośrodek handlowy. Zamieszkiwali go Latynowie. Osada palatyńska połączyła się z drugą wioską, zamieszkałą przez Sabinów, skupioną na zboczach Kwirynału i Kapitolu. Oddzielające te dwie wspólnoty bagno zasypano i w ten sposób powstało Forum Romanum.
Początki państwa rzymskiego
Przez pierwsze 250 lat swego istnienia Rzym był monarchią. Za panowania rodu Tarkwiniuszy osiągnął pozycję jednej z najpotężniejszych monarchii na Półwyspie Apenińskim. W mieście krzyżowały się wówczas różnorakie wpływy kulturowe. Przodowała przede wszystkim kultura etruska, ale nie brakowało również wpływów greckich i fenickich. Mimo połączenia nie zaniknął odrębny język i kultura latyńska. Wręcz przeciwnie – stanowiły one o odrębności Rzymu w porównaniu z innymi ośrodkami miejskimi na terenie Italii.
Upadek monarchii i początek republiki
Po upadku monarchii Rzym stopniowo podupadał. Wyniszczały go spory wewnętrzne oraz wojny z Ekwami i Wolskami. Wewnętrzne spory złagodziło wprowadzenie w 449 p.n.e. Praw Dwunastu Tablic, pierwszej rzymskiej kodyfikacji prawa zwyczajowego. Kodyfikacja ta zuniformizowała społeczeństwo rzymskie. Od połowy V w., czyli od wprowadzenia Praw Dwunastu Tablic, Rzym przez długie lata był prymitywny pod względem kulturalnym, natomiast nastawionym na podboje zewnętrzne, społeczeństwem chłopskim. W pierwszym półwieczu po upadku monarchii doszło również do powstania podstawowych instytucji republikańskich, stanowiących o charakterze tego państwa na następne lata Władzę wykonawczą w miejsce monarchii przejęło dwóch konsulów wybieranych na okres jednego roku. Stosunkowo krótki okres sprawowania konsulatu skrajnie utrudniały przejęcie władzy przez jednostkę. Usankcjonowano również istnienie ciała doradczego przy konsulach, czyli senatu. W jego skład wchodzili naczelnicy najważniejszych rodów, które w społeczeństwie rzymskim odgrywały kluczową rolę.
Podboje rzymskie
Sukcesy w wojnach z Ekwami i Wolskami skłoniły Rzym do uderzenia na północ. Zdobyto Fideny – miasto, przy którym znajdowała się główna obok Rzymu przeprawa przez Tyber. Podbój ten stanowił jednak tylko wstęp do zwycięskiej wojny z Wejami. Podbój Wej dwukrotnie powiększył terytorium Rzymu, jednak o ile bardzo szybko podzielono ruchomy majątek Wejentynów, o tyle gorzej było z ziemią. Przełom nastąpił dopiero po zdobyciu Rzymu przez Galów w 386 roku p.n.e. Galowie opuścili zajęte terytorium w momencie, kiedy sojusznik Rzymu – Caere – wpłacił okup. Wkrótce potem tereny zajęte przez Rzym w czasie wojny z Wejentynami podzielono miedzy mężczyzn, co spowodowało, że Rzym na pewien czas stał się miastem, pozbawionym bezrolnych obywateli.
Walki między patrycjuszami, a plebejuszami
W tym samym czasie zaostrzyła się walka pomiędzy arystokracją patrycjuszowską, a obywatelami o znacznych majątkach, lecz pozbawionymi odpowiedniego pochodzenia, skupionymi w organizacji plebejskiej. Jej przywódcami byli wówczas trybuni ludowi – Gajusz Licyniusz Stolo i Lucjusz Sekstiusz Lateranus. W 367 roku p.n.e. doprowadzili oni do uchwalenia ustawy otwierającej plebejuszom drogę do konsulatu. Lucjusz Sekstiusz został w 366 roku p.n.e. pierwszym konsulem plebejskim. Prawo to umożliwiało plebejuszom ubieganie się o konsulat, ale od 342 p.n.e. zawężono je w taki sposób, że co roku jeden z konsulatów musiał być sprawowany przez plebejusza. Dopiero w 172 wybrano po raz pierwszy dwóch konsulów z rodzin plebejskich.
Podboje w Italii
W ciągu następnych kilkudziesięciu lat, rzymianie zajęli się podbijaniem Italii. Kolejne ludy i państwa były podbijane. Rzymianie konfiskowali znaczną część ziemi pokonanych przeciwników i tworzyli na tym terenie kolonie wojskowe. Jednocześnie zawierali sojusze wojskowe z pokonanymi wrogami, dla których jedyną szansą na odzyskanie majątku było współuczestniczenie w rzymskich podbojach i wzięcie udziału w kolejnych kolonizacjach. W ten sposób połączona armia, składająca się z Rzymian i ich sprzymierzeńców, rosła w siłę z roku na rok. Podbój łączył wszystkie grupy społeczne Wiecznego Miasta. Zwykli obywatele bogacili się i zyskiwali ziemię. Arystokracja zdobywała sławę, która stanowiła o pozycji społecznej i prestiżu otaczającym jednostkę
Historia Rzymu
Rzym powstał w 753 p.n.e. nad rzeką Tyber. Miejsce było zresztą szczęśliwie dobrane. Znajdowała się tu najwygodniejsza, przeprawa rzeczna, musiała więc prowadzić tędy droga wiodąca do nadbrzeżnych salin, miejsca pozyskiwania soli, niezbędnej dla górskich plemion sabelskich zajmujących się hodowlą bydła i owiec.
Droga ta prowadziła zarazem w kierunku miast południowej Etrurii. Zakole Tybru tuż przy wyspie dawało wygodny port, do którego przybijać mogły fenickie i greckie statki z towarami różnego rodzaju. Innymi słowy było to wymarzone miejsce na ośrodek handlowy. Zamieszkiwali go Latynowie.
Osada palatyńska połączyła się z drugą wioską, zamieszkałą przez Sabinów, skupioną
na zboczach Kwirynału i Kapitolu. Oddzielające te dwie wspólnoty bagno zasypano i w ten sposób powstało Forum Romanum.
Początki państwa rzymskiego
Przez pierwsze 250 lat swego istnienia Rzym był monarchią. Za panowania rodu Tarkwiniuszy osiągnął pozycję jednej z najpotężniejszych monarchii na Półwyspie Apenińskim. W mieście krzyżowały się wówczas różnorakie wpływy kulturowe. Przodowała przede wszystkim kultura etruska, ale nie brakowało również wpływów greckich i fenickich. Mimo połączenia nie zaniknął odrębny język i kultura latyńska. Wręcz przeciwnie – stanowiły one o odrębności Rzymu w porównaniu z innymi ośrodkami miejskimi na terenie Italii.
Upadek monarchii i początek republiki
Po upadku monarchii Rzym stopniowo podupadał. Wyniszczały go spory wewnętrzne oraz wojny z Ekwami i Wolskami. Wewnętrzne spory złagodziło wprowadzenie w 449 p.n.e. Praw Dwunastu Tablic, pierwszej rzymskiej kodyfikacji prawa zwyczajowego. Kodyfikacja
ta zuniformizowała społeczeństwo rzymskie. Od połowy V w., czyli od wprowadzenia Praw Dwunastu Tablic, Rzym przez długie lata był prymitywny pod względem kulturalnym, natomiast nastawionym na podboje zewnętrzne, społeczeństwem chłopskim.
W pierwszym półwieczu po upadku monarchii doszło również do powstania podstawowych instytucji republikańskich, stanowiących o charakterze tego państwa na następne lata Władzę wykonawczą w miejsce monarchii przejęło dwóch konsulów wybieranych na okres jednego roku.
Stosunkowo krótki okres sprawowania konsulatu skrajnie utrudniały przejęcie władzy przez jednostkę. Usankcjonowano również istnienie ciała doradczego przy konsulach, czyli senatu. W jego skład wchodzili naczelnicy najważniejszych rodów, które w społeczeństwie rzymskim odgrywały kluczową rolę.
Podboje rzymskie
Sukcesy w wojnach z Ekwami i Wolskami skłoniły Rzym do uderzenia na północ. Zdobyto Fideny – miasto, przy którym znajdowała się główna obok Rzymu przeprawa przez Tyber. Podbój ten stanowił jednak tylko wstęp do zwycięskiej wojny z Wejami.
Podbój Wej dwukrotnie powiększył terytorium Rzymu, jednak o ile bardzo szybko podzielono ruchomy majątek Wejentynów, o tyle gorzej było z ziemią.
Przełom nastąpił dopiero po zdobyciu Rzymu przez Galów w 386 roku p.n.e. Galowie opuścili zajęte terytorium w momencie, kiedy sojusznik Rzymu – Caere – wpłacił okup. Wkrótce potem tereny zajęte przez Rzym w czasie wojny z Wejentynami podzielono miedzy mężczyzn, co spowodowało, że Rzym na pewien czas stał się miastem, pozbawionym bezrolnych obywateli.
Walki między patrycjuszami, a plebejuszami
W tym samym czasie zaostrzyła się walka pomiędzy arystokracją patrycjuszowską,
a obywatelami o znacznych majątkach, lecz pozbawionymi odpowiedniego pochodzenia, skupionymi w organizacji plebejskiej. Jej przywódcami byli wówczas trybuni ludowi – Gajusz Licyniusz Stolo i Lucjusz Sekstiusz Lateranus. W 367 roku p.n.e. doprowadzili oni
do uchwalenia ustawy otwierającej plebejuszom drogę do konsulatu. Lucjusz Sekstiusz został w 366 roku p.n.e. pierwszym konsulem plebejskim.
Prawo to umożliwiało plebejuszom ubieganie się o konsulat, ale od 342 p.n.e. zawężono
je w taki sposób, że co roku jeden z konsulatów musiał być sprawowany przez plebejusza. Dopiero w 172 wybrano po raz pierwszy dwóch konsulów z rodzin plebejskich.
Podboje w Italii
W ciągu następnych kilkudziesięciu lat, rzymianie zajęli się podbijaniem Italii. Kolejne ludy
i państwa były podbijane. Rzymianie konfiskowali znaczną część ziemi pokonanych przeciwników i tworzyli na tym terenie kolonie wojskowe. Jednocześnie zawierali sojusze wojskowe z pokonanymi wrogami, dla których jedyną szansą na odzyskanie majątku było współuczestniczenie w rzymskich podbojach i wzięcie udziału w kolejnych kolonizacjach.
W ten sposób połączona armia, składająca się z Rzymian i ich sprzymierzeńców, rosła w siłę z roku na rok. Podbój łączył wszystkie grupy społeczne Wiecznego Miasta. Zwykli obywatele bogacili się i zyskiwali ziemię. Arystokracja zdobywała sławę, która stanowiła o pozycji społecznej i prestiżu otaczającym jednostkę