Question

w jakich okolicznościach upadło państwo żydowskie ?

Answer 1

Kiedy Przybytek stał w płomieniach, żołnierze grabili wszystko, co im wpadło w ręce, i położyli trupem niezliczone mnóstwo pojmanych Żydów.
Ani nie okazywali litości dla wieku, ani nie liczyli się z godnością, lecz
mordowali bez różnicy dzieci i starców, ludzi świeckich i kapłanów. (...) Trzask ognia rozprzestrzeniającego się daleko i szeroko mieszał się z jękami tych, którzy padali. Wskutek wysokości wzgórza i rozmiarów płonącej budowli wydawało się, że pożar ogarnął całe miasto, a od panującej wrzawy trudno byłoby wyobrazić sobie coś bardziej ogłuszającego i przerażającego. Z jednej strony bowiem wznosiły okrzyki bojowe
atakujące legiony rzymskie, z drugiej rozlegał się wrzask powstańców otoczonych zewsząd ogniem i żelazem.

Takimi słowami upadek i spłonięcie Świątyni Jerozolimskiej w 70 roku n.e. opisywał Józef Flawiusz – żyjący w tamtych czasach żydowski historyk, bezpośrednio biorący udział w wielu opisywanych przez siebie wydarzeniach – w wiekopomnym dziele zatytułowanym „Wojna żydowska”, które stało się jednym z najważniejszych źródeł wiedzy o wybuchu blisko dwa tysiące lat temu wielkiego żydowskiego powstania przeciw władzy imperium rzymskiego. Skutkiem tej wojny było zniszczenie najświętszej żydowskiej świątyni i upadek całego państwa, które miało się odrodzić dopiero wiele setek lat później…

Hisotryczne tło wydarzeń. Państwo żydowskie pod władzą Rzymian Około 1200 roku p.n.e. Żydzi weszli do ziemi Kanaan, krainy „mlekiem i miodem płynącej”, szybko ją podbili i podzielili pomiędzy dwanaście plemion. Niecałe dwieście lat później powstało Zjednoczone Królestwo Izraela, które istniało pod panowaniem trzech wielkich królów. Po śmierci króla Salomona – budowniczego Wielkiej Świątyni Jerozolimskiej – królestwo uległo podziałowi na Judę, krainę na południu ze stolicą w Jerozolimie, oraz na Izrael, krainę na północy. Izrael został w roku 722 p.n.e. zajęty przez Asyrię, a większość mieszkańców uprowadzono, osiedlając na ich miejsce ludy Babilonii. Królestwo Judy zostało w roku 597 p.n.e. najechane i podbite przez Babilon – nowe imperium, wyrosłe na gruzach Asyrii. Około 586 roku p.n.e. król babiloński Nabuchodonozor II zniszczył Jerozolimę, a tysiące Żydów znalazło się w Babilonie, w niewoli. W 539 roku p.n.e. to wielkie miasto zostało zdobyte przez Persów, którzy z czasem pozwolili Żydom powrócić do ziemi ojczystej. Wtedy to przystąpiono do odbudowywania Jerozolimy, a w latach 520 – 515 odbudowano Świątynię Jerozolimską, która również została zniszczona przez Babilończyków siedemdziesiąt lat wcześniej. Żydzi pozostawali jednak pod panowaniem Persów i mieli odtąd przez następne setki lat znosić rządy coraz to innych imperiów. W 332 roku p.n.e. niezwyciężona armia Aleksandra Wielkiego zdobyła Judę, włączając ten obszar w skład prowincji nazwanej Syrią Dolną. Wkrótce upowszechniła się grecka nazwa tej krainy – Judea. Po śmierci Aleksandra imperium podzielili między siebie jego wodzowie, diadochowie. Judea przypadła Ptolemeuszowi, założycielowi dynastii panującej w tamtym rejonie świata aż do początków drugiego wieku naszej ery. Ptolemeusze uwikłani byli w wojny z inną hellenistyczną dynastią, Seleucydami, którym w końcu udało się opanować Judeę w 198 roku p.n.e.

W 167 roku wybuchło przeciw ich władzy wielkie powstanie Machabeuszów, kierowane przez syna kapłana Judę zwanego Machabeuszem. W 142 roku seleucydzki władca Demetriusz II Nikanor przyznał Machabeuszom autonomię. Powstało państwo kierowane przez książąt-kapłanów, które jednak rozrywane było wewnętrznymi waśniami i walkami o władzę z udziałem dwóch potężnych stronnictw: saduceuszy i faryzeuszy. Mimo wewnętrznych sporów Machabeusze z powodzeniem rozszerzali terytorium Judei. Udało im się odtworzyć granice dawnego królestwa izraelskiego poprzez przyłączenie Transjordanii, Galilei, Idumei i wybrzeża Morza Śródziemnego.

W roku 67 p.n.e. na tron Judei wstąpił król Arystobul II. Dwa lata po koronacji wystąpił przeciw niemu jego brat, arcykapłan Jan Hirkan II, wspólnie z namiestnikiem Idumei Antypasem. Zarówno Arystobul, jak i Hirkan, aby zapewnić sobie ostateczne zwycięstwo, szukali poparcia u Rzymian, którzy w 64 roku p.n.e. podbili właśnie obszar Syrii. Pompejusz Wielki najpierw udzielił poparcia Arystobulowi, ale zmienił zdanie i zajął Jerozolimę. Judea została poddana zwierzchności Rzymu, stając się w 63 roku p.n.e. kolejną rzymską prowincją. Państwo Machabeuszów przestało istnieć. Wierny Rzymowi Jan Hirkan II zachował arcykapłańską godność, jednak bez tytułu królewskiego. Musiał się zadowolić tytułem etnarchy, odpowiadającym godności książęcej. Otrzymał we władanie Judeę i Galileę, jednak bez Samarii leżącej pomiędzy nimi. Kilka lat później utracił tytuł, a kraj podzielono na pięć okręgów, na czele których postawiono rady składające się z miejscowych notabli. W 40 roku p.n.e. Hirkan został obalony przez syna Arystobula II, Antygona, który wygnał z kraju jednego z synów Antypasa (wspólnika Hirkana), Heroda, a drugiego, Fazaela, doprowadził do samobójstwa. Niedługo jednak cieszył się swoimi rządami, ponieważ wkrótce potem Herod został mianowany przez senat rzymski królem Judei. Przy pomocy legionów i korzystając ze wsparcia Oktawiania oraz Marka Antoniusza, odbił swoje królestwo z rąk Antygona, który został stracony.
Herod, znany potomności jako Herod Wielki, panował od roku 40 aż do 4 p.n.e. Był okrutnym i bezwzględnym władcą, bardzo nielubianym przez poddanych i gorliwie służącym Rzymowi. Był jednak jednocześnie wielkim budowniczym i świetnym organizatorem, a przy tym człowiekiem sprytnym, ponieważ w konflikcie o władzę pomiędzy Oktawianem a Markiem Antoniuszem manewrował pomiędzy nimi tak zręcznie, że po bitwie pod Akcjum w 31 roku p.n.e. stanął po stronie zwycięskiego Oktawiana, który potwierdził jego prawo do tronu Judei. sorki że skopiowane ale nie miałem zbyt dużo czasu :( Dasz mi NAJ?