Ok. 700 r. p.n.e. ukształtował się ustrój Sparty (tzw. Wielka Retra), będący według legendy dziełem Likurga, a w rzeczywistości wynikiem wielowiekowego rozwoju. Rządy sprawowało dwóch królów, Rada Starszych (geruzja) oraz zgromadzenie. Późniejsza reforma ustrojowa polegała na stworzeniu eforatu. Powoływani przez zgromadzenie urzędnicy (eforowie) kierowali polityką wewnętrzną i zagraniczną Sparty.
Podzieleni na 3 fyle Spartanie żyli w męskich wspólnotach. Młodzi, ukończywszy 7 lat, byli wychowywani przez państwo, od 20 do 30 roku życia tworzyli oni wspólnoty wojowników. Starsi zobowiązani byli natomiast do uczestnictwa we wspólnych posiłkach (syssitie). Podstawą gospodarki spartańskiej była uprawa ziemi, podzielonej na niezbywalne działki (klaroi). Spartanin otrzymywał ze swej działki połowę plonów, drugą połowę zatrzymywali uprawiający ją heloci - zależni chłopi. Helotom wypowiadano corocznie wojnę (co miało utrzymać ich w posłuszeństwie) i poddawano ścisłemu nadzorowi. Odrębną grupę stanowili periojkowie ("mieszkający dookoła"), doryccy mieszkańcy Lakonii i Messenii (ok. 100 osad) o ograniczonych prawach, zobowiązani do służby wojskowej, pozbawieni prawa udziału w zgromadzeniu i systemie wychowania spartańskiego (agoge).
Ok. 700 r. p.n.e. ukształtował się ustrój Sparty (tzw. Wielka Retra), będący według legendy dziełem Likurga, a w rzeczywistości wynikiem wielowiekowego rozwoju. Rządy sprawowało dwóch królów, Rada Starszych (geruzja) oraz zgromadzenie. Późniejsza reforma ustrojowa polegała na stworzeniu eforatu. Powoływani przez zgromadzenie urzędnicy (eforowie) kierowali polityką wewnętrzną i zagraniczną Sparty.
Podzieleni na 3 fyle Spartanie żyli w męskich wspólnotach. Młodzi, ukończywszy 7 lat, byli wychowywani przez państwo, od 20 do 30 roku życia tworzyli oni wspólnoty wojowników. Starsi zobowiązani byli natomiast do uczestnictwa we wspólnych posiłkach (syssitie). Podstawą gospodarki spartańskiej była uprawa ziemi, podzielonej na niezbywalne działki (klaroi). Spartanin otrzymywał ze swej działki połowę plonów, drugą połowę zatrzymywali uprawiający ją heloci - zależni chłopi. Helotom wypowiadano corocznie wojnę (co miało utrzymać ich w posłuszeństwie) i poddawano ścisłemu nadzorowi. Odrębną grupę stanowili periojkowie ("mieszkający dookoła"), doryccy mieszkańcy Lakonii i Messenii (ok. 100 osad) o ograniczonych prawach, zobowiązani do służby wojskowej, pozbawieni prawa udziału w zgromadzeniu i systemie wychowania spartańskiego (agoge).