Uwzgledniajac najdalej wysuniete na polnoc i poludnie krance Polski (54 stopni50'N, 18 stopni19'E : 49stopni 00'N, 22stopni 44'E) oblicz:
a)rozciągłość południkową Polski
b)różnicę czasu słonecznego
a)rozciągłość południkową Polski
b)różnicę czasu słonecznego
54*50' - 49* = 5*50' < rozciągłość południkowa
b) różnica czasu:
18*19'E----------------22*44'E
22*44' - 18*19' = 4*25'
4*25' * 4 minuty= 16+ 100sekund = 17 minut 40 sekund
Różnica czasu wynosi 17 minut i 40 sekund.
49° 00' szer. geogr. N – szczyt Opołonek,
54° 50' szer. geogr. N – Jastrzębia Góra,
14° 07' dł. geogr. E – łuk Odry koło Osinowa Dolnego,
24° 09' dł. geogr. E – kolano Bugu koło Zosina.
___________________________________________________________________
Rozciągłość południkowa to odległość pomiędzy najdalej wysuniętymi na północ i południe punktami danego obszaru mierzona wzdłuż południka.
54° 50' szer. geogr. N – Jastrzębia Góra
49° 00' szer. geogr. N – szczyt Opołonek
Obliczanie rozciągłości południkowej Polski: 54° 50' - 49° 00' = 5° 50’
Na szerokości geograficznej 50° długość łuku1° południka* ≈ 111,2 km
stąd: 5° ≈ 556 km
zaś: 5/6° ≈ 92,66 km (5/6° bo 1° = 60’, stąd: 50’ = 5/6°)
w sumie: 5° 50’ ≈ 648,66 km
..........................................................................................
* długość łuku1° południka, wbrew powszechnej opinii, nie jest równa a całej kuli ziemskiej (wynosi ona od ok. 110,57 km na Równiku do ok. 111,7 km na biegunach), choć ze względu na małe różnicę przyjmuje się do obliczeń wartość średnią 111,1 km
_______________________________________________________________
Aby obliczyć różnice czasu słonecznego, należy najpierw obliczyć rozciągłość równoleżnikową Polski.
Rozciągłość równoleżnikowa - odległość pomiędzy najdalej wysuniętymi na wschód i zachód punktami danego obszaru mierzona wzdłuż równoleżnika.
14° 07' dł. geogr. E – łuk Odry koło Osinowa Dolnego
24° 09' dł. geogr. E – kolano Bugu koło Zosina.
Obliczanie rozciągłości równoleżnikowej Polski: 24° 09' - 14° 07' = 10° 02’
Obliczanie różnicy czasu słonecznego:
korzystamy z zamiany miary kątowej na miarę czasową:
360° - 24 godziny
15° - 1 godzina
1° - 4 minuty zegarowe
1’ – 4sekundy zegarowe
stąd: 10° - 40 minut
2’ – 8 sekund
w sumie: 40 minut 8 sekund
Różnica czasu słonecznego pomiędzy najbardziej oddalonymi punktami w Polsce wynosi 40 minut 8 sekund.
.........................................................................................
Bardzo dobrze tę różnicę w rozciągłości czasowej Polski widać w godzinach wschodów i zachodów Słońca. Na przykład dziś, 20 XII:
Wschód Słońca Zachód Słońca
Białystok 7:39 15:10
Szczecin 8:15 15:44
Różnice są rzędu 34 -36 minut, a przecież nie są to najbardziej oddalone punkty na wschodzie i zachodzie kraju!
Wszystkie godziny są, oczywiście <!>, że według czasu urzędowego (w końcu miejscowy czas słoneczny to, całe szczęście<!>, rzecz używana tylko do celów edukacyjno-teoretycznych).
##############################################################
Napisałem o różnicy czasu słonecznego pomiędzy najbardziej skrajnymi punktami Polski. Chyba się zagalopowałem. ;) Na swoje usprawiedliwienie mam, chyba to, że zwykle sie o nich mówi.
Zaś różnica czasu słonecznego pomiędzy w/w punktami wynosi 18 minut 28 sekund.
Różnica z inna odpowiedzią na Twoje pytanie bierze się stąd, że POPRAWNE wartości w/w punktów to: 18°18' (Jastrzębia Góra) oraz 22°50' (Opołonek).
Sorry raz jeszcze za zamieszanie.
;)