Tkanka - grupa komórek wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji. Komórki w tkance mają podobne pochodzenie i zbliżoną budowę , - konieczność współpracy ze sb , komórki połączone są cukrowcami(pektynami) , łączność zachowana dzięki systemowi jamek ,przez które przenikają pasma cytoplazmy – plazmodesmy . wykształcone – ląd.wyrózniamy tkanki twórczę i stałe.
Tkanki twórczę
Nieograniczony wzrost , nie przyrastają w objętości, w ściśle określonych miejscach – szczyt łodygi ,korzeń , , na grubość – pomiędzy związkami przewodzącymi wzrost zlokalizowany.takie wzrastanie umożliwiają tanki twórcze zwane merystemami
Charakterystyka komórkowa tkanek twórczych
Mają charakter embrionalny , drobne ,cienkie ściany komórkowe, gęsta cytoplazma z małymi wodniczkami, dużo jądro, plastydy znajdujące się w nich są wykształcone, - proplastydy. Zdolność do podziału , tworzą co raz to nowe komórki, które się różnicują i przekształcają w tkanki stałe.
Rodzaje merystemów
Lokalizacja w roślinie: merystemy wierzchołkowe – stożek wzrostu łodygi i korzenia , szczyt rosnącej łodygi i korzenia . przyrost na długość , nieznaczny przyrost na grubość , zbudowane z komorek delikatnych i wrażliwych, chronione przez liście okrywające (łodyga)wielokomórkową czapeczkę (korzeń) merystemy wstawowe – interkalarne – przyrost pędu na długość . u roślin gdzie bardzo szybko tworzą się kwiaty i kwiatostany, automatycznie uniemożliwia przyrost rośliny w tym miejscu. Są wzdłuż łodygi w tzw węzłach i chronione przez pochewki liściowe. – obserwacje – u roślin jednoliściennych (traw turzyc) dwuliściennych (goździkowatych) merystemy boczne wtórny przyrost łodygi i korzenia na grubość . 2 rodzaje : kambium – miazga twórcza , tworzy się w postaci walca wzdłuż łodygi i korzenia, pomiędzy łykiem i drewnem pierwotnym- tworzenie nowych komórek drewna (na zewnątrz walca ) i fellogen – miazga korkotwórcza pod skórką łodygi produkuje warstwy komórek wtórnej tkanki okrywającej – korek .Miazga korkotwórcza – nie wystepuje w korzeniu .występuje w zewnętrznej warstwie komórek walca osiowego czyli okolica merystemy przyranne – kalus- w miejscu zranienia w okolicy tkanki miękiszowej stopniowe zabliźnianie i zarastanie ran , zazwyczaj u roślin wieloletnich , drzew, krzewów. Merystemy archesponialne , w komórkach zachodzą podziały mejotyczne, , występują w zarodniach – 1n zarodniki- merystemy zarodkowe – zbudowane są z zarodków roślin znajdujących się w nasionach. Biorą początek z niej inne merystemy. Podział tkanek merystematycznych na pierwotne i wtórne. Pierwotne – wywodzą się bezpośrednio z zarodkowego i powodują przyrost pierwotny roślinny (wierzchołkowe, interkalarne, arechesporialne ) . Merystemy wtórne – z komórek stałych , utraciły zdolność do podziału, w niektórych sytuacjach przyjmują formę embrionalną ,zdolną do podziału(boczne,przyranne i pozostałe archesporialne .
Tkanki stałe
Nie zdolność do podziału ,dużo większe niż komórki merystematyczne, gruba wtórna ściana komórkowa, duża wakuola, zajmująca prawie całe wnętrze komórki i wykształcone plastydy . Same zgrubiały ściany niekiedy – cytoplazma i całe organelle olegają zniszczeniu.
Tkanka okrywająca
zewnętrzna powłoka rośliny chroni przed niekorzystnym wpływem środowiska ,oraz przed parowaniem . Dzielimy ją na pierwotną : jest w młodych organellach drzew i krzewów ma postać jednowarstwowej skórki ,. Nadziemne części – epiderma ,korzeń – ryzoderma – epiblema . Komórki epidermy – ściśle do sb przylegają, są żywę pozbawione chloroplastrów (wyjątek – rośliny ciemnolubne) zewnętrzna ściana komórkowa pogrubiona i pokryta z wierzchu (adkrustowana ) warstwą tłuszczowców – związek zwany kutyną . a nie jednolita powłoka otaczająca nadziemną część kutykulą .część nadziemna brak warstwy ochronnej. Skórka nie jest tkanka jednorodną komórki w specyficzne wytwory :aparaty szparkowe, ,włoski, kolce a także włośniki .Aparaty szparkowe przewietrzają roślinę i kontrolują parowanie wody (transpiracja) składają się z dwóch komórek szparkowych – (wyjątek wątrobowce) między którymi znajduje się szparka .Napływ wody do komórek szparkowych uwadnia czyli turgoru. .zależ od typ dwuliścienne – wyginięcie , jednoliścienne rozsunięcie – powiększenie szczeliny tkanki . W razie odpływu wody z komórki , następuje obkurczenie i zamknięcie szparki. Aparaty szparkowe najwięcej jest na spodniej mniej na wierzchu liścia. (siedliska wilgotne) na zdrewniałych lodygach , na owocach brak w skórcę korzenia . włoski - jedno lub wielokomórkowe . mają różnorodne funkcję . Silne rozgałęzione włoski, tworzące grubą filcową powłokę , liście i łodygi - kutner - szarotka alpejska , dziewanna, chroni przed naslonecznieniem i zmianami temperatury , ogranicza parowanie, zniechęca gąsienice , włoski czepne - chmiel i przytula czepna - ma haczyki które przczepiają się do podłoża . włoski parzące - pokrzywa funkcja obronna oraz włoski wydzielnicze (gruczołowe) produkujące olejki zapachowe - pelargonia - lub enzymy trawienne - rosliny owadożerne .nadziemne części rośliny. kolce - wytwór skórki i tkanki miekiszowej , w przeciwieństwie do cierni , są skróconymi pędami , nie mają wiązków przewodzących i łatwo się łamią . Róża
Włośniki – w korzeniu – ryzoderma w szczytowej części .zawsze jednokomókowe. Zwiększa powierznię przez którą korzeń pobiera wodę i związku nieorganiczne .nie mają ich korzeni wodnych i żyjących w mirofizie ektotroficznej z grzybami. Wtórna tkanka okrywająca to korek – fellem. Tworzy się w organach w które wykazują wtórny przyrost na grubość ,zastępuje skórkę ,która odpada .korek twór fellogenu. Składa się z warstw martwych komórek, które ich ściany komórkowe są wypelnione powietrzem . ściany te zawierają suberynę . taka budowa korka sprawia ,że jest lekki i nieprzepuszczalną dla gazów,pary wodnej i izoluje termicznie (mróz,przegrzanie)ograniczona wymiana gazowa i parowanie jest możliwe dzięki przetchlinką , czyli tam gdzie komórki nie przylegają ściśle do siebie . są z martwych komórek i stale otwarte. fellogen tworzy coraz to nowe komórki korka ,oraz odkłada 1 lub kilka żywych do wewnątrz . mają one cechę komórek miękiszowych i zwane są fellodermą. Te trzy warstwy :korek , fellogen i felloderma tworzy korkowicę .
Tkanka miękiszowa – podstawowy rodzaj tkanki budującej wnętrze rośliny . komórki są duże, mają duże wakuolę i cienką ścianę komórkową .oprócz zasadniczej postaci – miękiszu zasadniczego – wyspecjalizowana do pełnienia różnych funkcji w organizmie. Występuje też: miękisz asymilacyjny – mający soczewkowate chloroplastry . ma największy udział w fotosyntezie, a przez to w odżywianiu się rośliny może on przybierać różne formy takie jak :miękisz gąbczasty – z dużymi przestworami komórkowymi – w liściach roślin jednoliściennych , dwuliściennych i paprotników, miękisz palisadowy – zbudowany z komórek cylindrycznych o małych przestworach – w górnej części liści – dwuliściennych i paprotników. Miękisz wieloramienny – komórki silnie pofałdowane – w igłach niektórych nagonasiennych. miękisz spichrzowy pozbawiony jest chloroplastrów , zawiera liczne ziarna materiałów zapasowych (skrobia tłuszcze białka) występuje w organach spichrzowych – bulwa ziemniaka ,korzeń marchwi, liście kapusty, cebula, mięsistych owocach i w nasionach. miękisz wodonośny – magazynuje wodę , występuje w roślinach ,które mają ograniczony dostęp do wody- kaktusy, rozchodnik, wilczomlecz- czyli u sukulentów ).miękisz powietrzny (przewietrzający) ma rozwinięte przestwory międzykomórkowe tworzące kanały wentylacyjne , którymi gazy – swobodne przemieszczanie . rośliny bagienne i wodne – mających korzeń gdzie wymiana gazowa jest utrudniona .
Tkanka wzmacniająca – obciążenia mechaniczne na lądzie .zgrubiałe ściany . odpowiednie rozmieszczenie – gwarantuje na wytrzymałość na czynniki dynamiczne np. wiatr i statyczne np. masa liści czy owoców. kolenchyma – zwarcica – tkanka z żywych komórek z chloroplastrami , celulozo pektynowe wzmocnienia , w narożnikach komórek – kolenchyma kątowa, w powierzchniach kolejnych warstw – kolenchyma płatowa, występuje w ogonkach liściowych i oraz w łodygach zielnych. nie hamuje wzrostu wzrostu organów .sklerenchyma – twardzica – zbudowana z komórek martwych ,zostały same ściany komórkowe w ścianach pomiędzy włóknami celulozowymi odkłada się cukier lignina – ściany inkrustowane ligniną . – ściany zdrewniałe. Elementy mogą przybierać postać wydłużonych włókien – do 10 cm w łodygach lnu – włókna sklerenchymatyczne . graniaste lub okrągławe– komórki kamienne lub sklereidy . włókna spotyka się w starszych łodygach ,które zakończyły swój wzrost. , i jako jeden z elementów drewna wtórnego. Tworzą struktury np. łupiny orzecha , pestki. Mogą być rozrzucone w tkance miękiszowej . w pobliżu gniazda nasiennego u gruszy.
Tkanka przewodząca – transport substancji w obrębie rośliny . w dwóch przeciwnych kierunkach. Woda i sole od korzenia w kierunku liści, a produkt fotosyntezy (asymilaty )od liści po całej roślinie + do organów spichrzowych . łatwy transport wody – z dołu na górę niż asymilaty z góry na dół . woda parując w liściach tworzy podciśnienie wyciągając z dołu porcję wody bez użycia energii rośliny – bierny mechanizm transportu. Siła ssąca liścia . asymilaty muszą siłą się przepchnąć z komórki do komórki przez energie pochodzącą z związków chemicznych (np. ATP)- transport aktywny. Drewno – ksyl – służy do transportu i komórki martwe . starsze ewolucyjne komórki – cewki. Wrzecionowaty kształt + liczne jamki lejkowate (o złożonej budowie) składające się z dwóch lejków odwróconych do sb szerszymi stronami . pośrodku jamki – torus – zatyczka na ściankach pierwotnych komórek . przepływ wody – wzdłuż cewek z komórki do komórki przez jamki nie w linii prostej. Naczynia – bardziej zaawansowana – pionowe szeregi komórek , zanikły poprzeczne ściany. (rura) swobodne wędrowanie wody w górę rośliny. Zachowanie drożności możliwe poprzez wzmocnienia (pierścienie i spirale). Cewki u paprotników i nagonasiennych. Naczynia w okrytonasiennych , choć też występują u niektórych cewki. Łyko (floem ) przewodzi produkty fotosyntezy – komórki żywe. Komórki sitowe, mają na całej powierzchni jamki (pola sitowe) zaawansowane – rurki sitowe – ułożenie podobne do rurki naczyniowej . pola sitowe (sita) w poprzecznych ściankach rurek. Zanika jądro , jego funkcję przejmuje sąsiednie jadro komórek przyrurkowych , towarzyszącym rurkom sitowym (okrytonasienne) zarówno ksyl i floem nie są tkankami jednorodnymi , występują tam również włókna drzewne i łykowe o budowie podobniej do włókien sklerenchematycznych – (funkcja wzmacniająca) miękisz drzewny i łykowy – funkcja odżywcza. U roślin ,które wskazują przyrost na grubość 2 rodzaje tk. Przewodzącej pierwotną (w merystemach wierzchołkowych ) i wtórną ( w kambium + merystem boczny ) łyko i drewno wtórne mają bardziej wyspecjalizowane komórki , większe silniejsze zgrubienia ścian i elementy wzmacniające.
tkanka wydzielnicza nie zawsze tworzy wielkomórkowe struktury. pojedyńcze wyspecjalizowane komórki wydzialające substancję np. komórki gruczołowe. grupa powierzchniowa wydzieliny na zewnątrz rośliny . włoski gruczołowe i miodniki w kwiatach okrytonasiennych wydzielają nektar zwabiający owady oraz wypotniki iczej szparki wodne lub hydatody wydzielające wodę kroplami skórka pokrywająca płatki wydziela zapach.utwory wewnętrzne , odkładają wewnątrz substancję wyprodukowane. rury mleczne z komórek ,których zanikły ściany poprzeczne, wnętrze wypełnia sok mleczny, (białko, cukier, wosk, garbnik , alkaloidy, kauczug)kanały żywicze w przestworach tkanki miękiszowej u roślin iglastych , żywica , ochrona przed infekcjami, zbiorniki olejków eterycznych u pomarańczy czy cutrusów są w przestworach między komórkowych przez rozpad komórek wydzielniczych.
mojego autorstwa notatki z lat ubiegłych
Korzeń : dostarcza wodę i substancję mieralne , utrzymuje roślinę w podłożu, są dwa rodzaje korzenia : wiązkowe i palowe -> wiązkowe wszystkie korzenie są tej samej długości i szerokości , palowe , 1 głowny i korzenie przybyszowe
Tkanka - grupa komórek wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji. Komórki w tkance mają podobne pochodzenie i zbliżoną budowę , - konieczność współpracy ze sb , komórki połączone są cukrowcami(pektynami) , łączność zachowana dzięki systemowi jamek ,przez które przenikają pasma cytoplazmy – plazmodesmy . wykształcone – ląd.wyrózniamy tkanki twórczę i stałe.
Tkanki twórczę
Nieograniczony wzrost , nie przyrastają w objętości, w ściśle określonych miejscach – szczyt łodygi ,korzeń , , na grubość – pomiędzy związkami przewodzącymi wzrost zlokalizowany.takie wzrastanie umożliwiają tanki twórcze zwane merystemami
Charakterystyka komórkowa tkanek twórczych
Mają charakter embrionalny , drobne ,cienkie ściany komórkowe, gęsta cytoplazma z małymi wodniczkami, dużo jądro, plastydy znajdujące się w nich są wykształcone, - proplastydy. Zdolność do podziału , tworzą co raz to nowe komórki, które się różnicują i przekształcają w tkanki stałe.
Rodzaje merystemów
Lokalizacja w roślinie: merystemy wierzchołkowe – stożek wzrostu łodygi i korzenia , szczyt rosnącej łodygi i korzenia . przyrost na długość , nieznaczny przyrost na grubość , zbudowane z komorek delikatnych i wrażliwych, chronione przez liście okrywające (łodyga)wielokomórkową czapeczkę (korzeń) merystemy wstawowe – interkalarne – przyrost pędu na długość . u roślin gdzie bardzo szybko tworzą się kwiaty i kwiatostany, automatycznie uniemożliwia przyrost rośliny w tym miejscu. Są wzdłuż łodygi w tzw węzłach i chronione przez pochewki liściowe. – obserwacje – u roślin jednoliściennych (traw turzyc) dwuliściennych (goździkowatych) merystemy boczne wtórny przyrost łodygi i korzenia na grubość . 2 rodzaje : kambium – miazga twórcza , tworzy się w postaci walca wzdłuż łodygi i korzenia, pomiędzy łykiem i drewnem pierwotnym- tworzenie nowych komórek drewna (na zewnątrz walca ) i fellogen – miazga korkotwórcza pod skórką łodygi produkuje warstwy komórek wtórnej tkanki okrywającej – korek .Miazga korkotwórcza – nie wystepuje w korzeniu .występuje w zewnętrznej warstwie komórek walca osiowego czyli okolica merystemy przyranne – kalus- w miejscu zranienia w okolicy tkanki miękiszowej stopniowe zabliźnianie i zarastanie ran , zazwyczaj u roślin wieloletnich , drzew, krzewów. Merystemy archesponialne , w komórkach zachodzą podziały mejotyczne, , występują w zarodniach – 1n zarodniki- merystemy zarodkowe – zbudowane są z zarodków roślin znajdujących się w nasionach. Biorą początek z niej inne merystemy. Podział tkanek merystematycznych na pierwotne i wtórne. Pierwotne – wywodzą się bezpośrednio z zarodkowego i powodują przyrost pierwotny roślinny (wierzchołkowe, interkalarne, arechesporialne ) . Merystemy wtórne – z komórek stałych , utraciły zdolność do podziału, w niektórych sytuacjach przyjmują formę embrionalną ,zdolną do podziału(boczne,przyranne i pozostałe archesporialne .
Tkanki stałe
Nie zdolność do podziału ,dużo większe niż komórki merystematyczne, gruba wtórna ściana komórkowa, duża wakuola, zajmująca prawie całe wnętrze komórki i wykształcone plastydy . Same zgrubiały ściany niekiedy – cytoplazma i całe organelle olegają zniszczeniu.
Tkanka okrywająca
zewnętrzna powłoka rośliny chroni przed niekorzystnym wpływem środowiska ,oraz przed parowaniem . Dzielimy ją na pierwotną : jest w młodych organellach drzew i krzewów ma postać jednowarstwowej skórki ,. Nadziemne części – epiderma ,korzeń – ryzoderma – epiblema . Komórki epidermy – ściśle do sb przylegają, są żywę pozbawione chloroplastrów (wyjątek – rośliny ciemnolubne) zewnętrzna ściana komórkowa pogrubiona i pokryta z wierzchu (adkrustowana ) warstwą tłuszczowców – związek zwany kutyną . a nie jednolita powłoka otaczająca nadziemną część kutykulą .część nadziemna brak warstwy ochronnej. Skórka nie jest tkanka jednorodną komórki w specyficzne wytwory :aparaty szparkowe, ,włoski, kolce a także włośniki .Aparaty szparkowe przewietrzają roślinę i kontrolują parowanie wody (transpiracja) składają się z dwóch komórek szparkowych – (wyjątek wątrobowce) między którymi znajduje się szparka .Napływ wody do komórek szparkowych uwadnia czyli turgoru. .zależ od typ dwuliścienne – wyginięcie , jednoliścienne rozsunięcie – powiększenie szczeliny tkanki . W razie odpływu wody z komórki , następuje obkurczenie i zamknięcie szparki. Aparaty szparkowe najwięcej jest na spodniej mniej na wierzchu liścia. (siedliska wilgotne) na zdrewniałych lodygach , na owocach brak w skórcę korzenia . włoski - jedno lub wielokomórkowe . mają różnorodne funkcję . Silne rozgałęzione włoski, tworzące grubą filcową powłokę , liście i łodygi - kutner - szarotka alpejska , dziewanna, chroni przed naslonecznieniem i zmianami temperatury , ogranicza parowanie, zniechęca gąsienice , włoski czepne - chmiel i przytula czepna - ma haczyki które przczepiają się do podłoża . włoski parzące - pokrzywa funkcja obronna oraz włoski wydzielnicze (gruczołowe) produkujące olejki zapachowe - pelargonia - lub enzymy trawienne - rosliny owadożerne .nadziemne części rośliny. kolce - wytwór skórki i tkanki miekiszowej , w przeciwieństwie do cierni , są skróconymi pędami , nie mają wiązków przewodzących i łatwo się łamią . Róża
Włośniki – w korzeniu – ryzoderma w szczytowej części .zawsze jednokomókowe. Zwiększa powierznię przez którą korzeń pobiera wodę i związku nieorganiczne .nie mają ich korzeni wodnych i żyjących w mirofizie ektotroficznej z grzybami. Wtórna tkanka okrywająca to korek – fellem. Tworzy się w organach w które wykazują wtórny przyrost na grubość ,zastępuje skórkę ,która odpada .korek twór fellogenu. Składa się z warstw martwych komórek, które ich ściany komórkowe są wypelnione powietrzem . ściany te zawierają suberynę . taka budowa korka sprawia ,że jest lekki i nieprzepuszczalną dla gazów,pary wodnej i izoluje termicznie (mróz,przegrzanie)ograniczona wymiana gazowa i parowanie jest możliwe dzięki przetchlinką , czyli tam gdzie komórki nie przylegają ściśle do siebie . są z martwych komórek i stale otwarte. fellogen tworzy coraz to nowe komórki korka ,oraz odkłada 1 lub kilka żywych do wewnątrz . mają one cechę komórek miękiszowych i zwane są fellodermą. Te trzy warstwy :korek , fellogen i felloderma tworzy korkowicę .
Tkanka miękiszowa – podstawowy rodzaj tkanki budującej wnętrze rośliny . komórki są duże, mają duże wakuolę i cienką ścianę komórkową .oprócz zasadniczej postaci – miękiszu zasadniczego – wyspecjalizowana do pełnienia różnych funkcji w organizmie. Występuje też: miękisz asymilacyjny – mający soczewkowate chloroplastry . ma największy udział w fotosyntezie, a przez to w odżywianiu się rośliny może on przybierać różne formy takie jak :miękisz gąbczasty – z dużymi przestworami komórkowymi – w liściach roślin jednoliściennych , dwuliściennych i paprotników, miękisz palisadowy – zbudowany z komórek cylindrycznych o małych przestworach – w górnej części liści – dwuliściennych i paprotników. Miękisz wieloramienny – komórki silnie pofałdowane – w igłach niektórych nagonasiennych. miękisz spichrzowy pozbawiony jest chloroplastrów , zawiera liczne ziarna materiałów zapasowych (skrobia tłuszcze białka) występuje w organach spichrzowych – bulwa ziemniaka ,korzeń marchwi, liście kapusty, cebula, mięsistych owocach i w nasionach. miękisz wodonośny – magazynuje wodę , występuje w roślinach ,które mają ograniczony dostęp do wody- kaktusy, rozchodnik, wilczomlecz- czyli u sukulentów ).miękisz powietrzny (przewietrzający) ma rozwinięte przestwory międzykomórkowe tworzące kanały wentylacyjne , którymi gazy – swobodne przemieszczanie . rośliny bagienne i wodne – mających korzeń gdzie wymiana gazowa jest utrudniona .
Tkanka wzmacniająca – obciążenia mechaniczne na lądzie .zgrubiałe ściany . odpowiednie rozmieszczenie – gwarantuje na wytrzymałość na czynniki dynamiczne np. wiatr i statyczne np. masa liści czy owoców. kolenchyma – zwarcica – tkanka z żywych komórek z chloroplastrami , celulozo pektynowe wzmocnienia , w narożnikach komórek – kolenchyma kątowa, w powierzchniach kolejnych warstw – kolenchyma płatowa, występuje w ogonkach liściowych i oraz w łodygach zielnych. nie hamuje wzrostu wzrostu organów .sklerenchyma – twardzica – zbudowana z komórek martwych ,zostały same ściany komórkowe w ścianach pomiędzy włóknami celulozowymi odkłada się cukier lignina – ściany inkrustowane ligniną . – ściany zdrewniałe. Elementy mogą przybierać postać wydłużonych włókien – do 10 cm w łodygach lnu – włókna sklerenchymatyczne . graniaste lub okrągławe– komórki kamienne lub sklereidy . włókna spotyka się w starszych łodygach ,które zakończyły swój wzrost. , i jako jeden z elementów drewna wtórnego. Tworzą struktury np. łupiny orzecha , pestki. Mogą być rozrzucone w tkance miękiszowej . w pobliżu gniazda nasiennego u gruszy.
Tkanka przewodząca – transport substancji w obrębie rośliny . w dwóch przeciwnych kierunkach. Woda i sole od korzenia w kierunku liści, a produkt fotosyntezy (asymilaty )od liści po całej roślinie + do organów spichrzowych . łatwy transport wody – z dołu na górę niż asymilaty z góry na dół . woda parując w liściach tworzy podciśnienie wyciągając z dołu porcję wody bez użycia energii rośliny – bierny mechanizm transportu. Siła ssąca liścia . asymilaty muszą siłą się przepchnąć z komórki do komórki przez energie pochodzącą z związków chemicznych (np. ATP)- transport aktywny. Drewno – ksyl – służy do transportu i komórki martwe . starsze ewolucyjne komórki – cewki. Wrzecionowaty kształt + liczne jamki lejkowate (o złożonej budowie) składające się z dwóch lejków odwróconych do sb szerszymi stronami . pośrodku jamki – torus – zatyczka na ściankach pierwotnych komórek . przepływ wody – wzdłuż cewek z komórki do komórki przez jamki nie w linii prostej. Naczynia – bardziej zaawansowana – pionowe szeregi komórek , zanikły poprzeczne ściany. (rura) swobodne wędrowanie wody w górę rośliny. Zachowanie drożności możliwe poprzez wzmocnienia (pierścienie i spirale). Cewki u paprotników i nagonasiennych. Naczynia w okrytonasiennych , choć też występują u niektórych cewki. Łyko (floem ) przewodzi produkty fotosyntezy – komórki żywe. Komórki sitowe, mają na całej powierzchni jamki (pola sitowe) zaawansowane – rurki sitowe – ułożenie podobne do rurki naczyniowej . pola sitowe (sita) w poprzecznych ściankach rurek. Zanika jądro , jego funkcję przejmuje sąsiednie jadro komórek przyrurkowych , towarzyszącym rurkom sitowym (okrytonasienne) zarówno ksyl i floem nie są tkankami jednorodnymi , występują tam również włókna drzewne i łykowe o budowie podobniej do włókien sklerenchematycznych – (funkcja wzmacniająca) miękisz drzewny i łykowy – funkcja odżywcza. U roślin ,które wskazują przyrost na grubość 2 rodzaje tk. Przewodzącej pierwotną (w merystemach wierzchołkowych ) i wtórną ( w kambium + merystem boczny ) łyko i drewno wtórne mają bardziej wyspecjalizowane komórki , większe silniejsze zgrubienia ścian i elementy wzmacniające.
tkanka wydzielnicza nie zawsze tworzy wielkomórkowe struktury. pojedyńcze wyspecjalizowane komórki wydzialające substancję np. komórki gruczołowe. grupa powierzchniowa wydzieliny na zewnątrz rośliny . włoski gruczołowe i miodniki w kwiatach okrytonasiennych wydzielają nektar zwabiający owady oraz wypotniki iczej szparki wodne lub hydatody wydzielające wodę kroplami skórka pokrywająca płatki wydziela zapach.utwory wewnętrzne , odkładają wewnątrz substancję wyprodukowane. rury mleczne z komórek ,których zanikły ściany poprzeczne, wnętrze wypełnia sok mleczny, (białko, cukier, wosk, garbnik , alkaloidy, kauczug)kanały żywicze w przestworach tkanki miękiszowej u roślin iglastych , żywica , ochrona przed infekcjami, zbiorniki olejków eterycznych u pomarańczy czy cutrusów są w przestworach między komórkowych przez rozpad komórek wydzielniczych.
mojego autorstwa notatki z lat ubiegłych
Korzeń : dostarcza wodę i substancję mieralne , utrzymuje roślinę w podłożu, są dwa rodzaje korzenia : wiązkowe i palowe -> wiązkowe wszystkie korzenie są tej samej długości i szerokości , palowe , 1 głowny i korzenie przybyszowe
liczę na naj ^^