TEKST ŹRÓDŁOWY!
Odrodzona, niepodległa Polska demokratyczną bedzie. Wszyscy bez różnicy wyznań i rodu odbiorą w niej umysłowe, polityczne i socjalne usamowolnienie; nowy porzadek, obejmujacy własność pracę, przemysł, wychowanie i wszystkie stosunki towarzyskie, na zasadach równości oparty, zajmie miejsce bezrządu, któremu przywłaszczyciele nazwisko praw dotad nadają. Odrodzona Polska arystokratyczna Rzeczypospolitą być nie może. Wszechwładztwo wróci do ludu; stan niegdyś panujący rozwiąże sie ostatecznie, miedzy lud zstapi, stanie sie ludem, wszyscy beda rowni, wszyscy wolni, wszyscy dziecmi jednej matki ojczyzny. [...]
Niepodległa tylko i demokratyczna pPolska zdolna jest wielkie poslannictwo swoje spelnic absolutyzmu przymierze rozerwac, jego zgubny wplyw na cywilizjacje Zachodu zniszczyc demokratyczna ideę wsrod Slowian, dzis za narzedzie ujarzmienia sluzacych, rozszerzyc, tą ideą ich zlaczyc , a przez cnoty swoje, przez czystosc i sile ducha swego, powszechnemu nawet usamodzielnieniu europejskich ludow dac poczatkowanie.
1. Jaka miała być przyszła Polska opisana w manifeście?
2. Jak autorzy oceniali przedrozbiorowa Rzeczypospolita i jej prawa?
3. Co jest ich zdaniem posłannictwem Polski?
4. Kogo autorzy manifestu mogli miec na mysli pisza o Słowianach służacychza narzędzie ujarzmienia?
1. Polska będzie państwem demokratycznym, w której będzie panowała tolerancja religijna. Ludzie będą wobec siebie równi, niezależni, posiadać te same prawa, bez względu np. na ich stan posiadania. Władza wróci do ludu.
2. Polska była krajem anarchicznym, władza należała do najbogatszych. Najbiedniejsi nie mieli zbytnio praw, Polska była krajem zależnym, ludzie nie byli wobec siebie równi. Nasz kraj był niejednolity, rozdarty wewnętrznie.
3. Zadaniem Polski jest walka o niepodległą i demokratyczną Polskę, walka z absolutyzmem. Dać przykład innym krajom zależnym, aby walczyły o swoje prawa i niepodległość własnego narodu.