Wędrówki ludów IV-V w. przyspieszyły podział Cesarstwa Rzymskiego na Wschodzie i Zachodzie (395 r.) a później Upadek zachodniej części cesarstwa (476 r.) Od VI w datuje się Początek ustroju feudalnego zarówno na terenie Bizancjum jak i Europy Zachodniej Cesarz był władcą absolutnym reprezentował Państwo i wiarę
Sztuka bizantyjska gloryfikowała władce pełniła też funkcję religijną i dekoracyjną Była to Sztukawyrafinowana przepojona atmosferą dworu rozmiłowanego w zbytku lecz o obyczajach ujętych w ścisłerygory Rozkwit tej kultury przypada na panowanie cesarza Justyniana(527-565) Ośrodkami kultury są:Konstantynopol i Rawenna
Upadek Bizancjum przypada na rok 1453 – podbicie Konstantynopola przez Turków
Stambuł - Konstantynopol
Ustrój
Od VI wieku datuje się Początek ustroju feudalnego zarówno na terenie Bizancjum jak i Europy Zachodniej U szczytu drabiny społecznej stali władcy Książęta wyższe Duchowieństwo niżej Rycerstwonastępnie rzemieślnicy i Chłopi Ścisły związek władzy świeckiej i religii osiągnął Szczyt w cesarstwie bizantyjskim gdzie Cesarz był władcą absolutnym niemal despotą reprezentował Państwo i wiarę Poważny udział w rządach miało również wyższe Duchowieństwo i wojskowi Sfery rządzące decydowały o sprawach politycznych społecznych i kulturalnych Rozbudowany ceremoniał dworski był echem wpływów wschodnich i zachodnich Ten Stan rzeczy utrzymywał się w konserwatywnym cesarstwie aż do jego upadku W tym układzie stosunków Dwór carski mecenasował sztuce która pełniła potrójną funkcję: religijną dekoracyjną i gloryfikującą władcę W związku z
Architektura
Do najwybitniejszych zabytków bizantyjskiej architektury sakralnej należą kościoły Rawenny (płn Italia) San Apollinare Nuovo San Apollinare in Classe San Vitae oraz kościół Świętej Mądrości Bożej (Hagia Sofia) w Konstantynopolu Ten ostatni może być uważany za Symbol estetycznej i religijnej myśli wBizancjum Zbudowany w latach 532-573 stanowi połączenie dwóch koncepcji architektonicznego rozplanowania: podłużnej i centralnej Nowatorsko rozwiązana jest Konstrukcja kopuły Jej Czaszaopiera się za pośrednictwem pierścienia – bębna na wypukłych trójkątach – tzw żaglach Naciska więc wyłącznie na naroża kwadratu w który jest wpisana i w związku z tym wymaga podpory tylko w tych punktach Pozwoliło to stworzyć wielkie Wnętrze z dominantą kopuły
Ważnym czynnikiem współdziałającym z architekturą było światło wprowadzone do jej wnętrza jako element kompozycyjny: okna umieszczone w bębnie kopuły optycznie zmniejszają jej Ciężar
Kościoły bizantyjskie na zewnątrz surowe i proste oszałamiają bogactwem dekoracji wnętrza W architekturze bizantyjskiej rozwija się typ kościoła centralnego na lanie krzyżagreckiego(npbazylika św.Marka w Wenecji świątynie na terenie Rusi i w krajach bałkańskich) Kościół San Vitae w Rawennie założony jest na planie ośmioboku krytego kopułą Wnętrze bardzo bogato zdobione mozaikami Podobnie bogatą dekoracją ma Mauzoleum Gali Placydii w Rzymie
Malarstwo
W Bizancjum rozwija się bujnie Malarstwo mozaikowe Najpiękniejsze mozaiki powstały w kościołach Rawenny Do najlepiej zachowanych należą mozaiki przedstawiające cesarza Justyniana i jego żonę Teodorę wraz z orszakiem umieszczone w Prezbiterium kościoła San Vitae Pozy gesty Układ szat są dostojne i schematyczne Twarze natomiast są portretami wiernie odtwarzającymi Rysy pary cesarskiej i wyższych dostojników
W Bizancjum rozwija się też pisanie ikon Słowo eikon oznacza w języku greckim Obraz wyobrażenieIkony służyły do modlitwy Istniały ścisłe przepisy określające sposób ich pisania Malowidła te przedstawiały świętych Złote tło symbolizowało rzeczywistość ponadczasową niezmienne układy podporządkowane były myśli o wieczności zawierały treści teologiczne Kompozycja ikon jest zawsze centralna i statyczna postacie malowane płaską plamą obwiedzione ciemnym konturem gest i Ruchdostojny
Malarstwo bizantyjskie silnie oddziaływało na Bułgarię (pierwsze bułgarskie Ikony powstały już w X w.) iRuś (zwłaszcza w XIV i XV w) Sławę w tym czasie zdobyło dwóch malarzy:
Teofan Grek z Bizancjum i Zakonnik Andrzej Rublow z Rusi (por obrazek: Matka Boska z Dzieciątkiem)
W Polsce wpływy bizantyjskie są widoczne przede wszystkim w romańskiej plastyce z XII wieku oraz napływie ikon w XV wieku Szczególny Charakter miały fundacje królewskie pierwszych Jagiellonów:Władysława II i Kazimierza Jagiellończyka który do wykonania malowideł w najważniejszych kościołach Polski zapraszali malarzy z Rusi i Serbii tworzących w manierze stylu Paleologowskiego
Rzeźba Rzemiosło artystyczne
W Bizancjum nie rozwija się rzeżba figuralna Bujnie natomiast rozwija się Rzemiosło artystyczneNajwybitniejsze dzieła to przedmioty związane z kultem religijnym Są to relikwiarze krzyże oprawy ksiągkielichy i naczynia liturgiczne
Hagia Sofia (gr Άγία ΣοФία Hagia SophiaturAyasofya) – kościół w Stambule (dawny Konstantynopol)Świątynia bizantyjska ufundowana przez Justyniana I Wielkiego budowana od 23 lutego532 do 27 grudnia537 Po zajęciu Konstantynopola przez Turków w 1453 zamieniona na meczet (wtedy Mindobudowano minarety) Świątynię miał przyćmić wybudowany w XVII wieku Błękitny Meczet ObecnieMuzeum Nazwa kościoła znaczy dosłownie Święta Mądrość
W Bizancjum rozwija się bujnie malarstwo mozaikowe. Najpiękniejsze mozaiki powstały w kościołach Rawenny. Do najlepiej zachowanych należą mozaiki przedstawiające cesarza Justyniana i jego żonę Teodorę wraz z orszakiem, umieszczone w prezbiterium kościoła San Vitale. Pozy, gesty, układ szat są dostojne i schematyczne. Twarzenatomiast są portretami wiernie odtwarzającymi rysy pary cesarskiej i wyższych dostojników.
SZTUKA BIZANTYJSKA
Wędrówki ludów IV-V w. przyspieszyły podział Cesarstwa Rzymskiego na Wschodzie i Zachodzie (395 r.) a później Upadek zachodniej części cesarstwa (476 r.) Od VI w datuje się Początek ustroju feudalnego zarówno na terenie Bizancjum jak i Europy Zachodniej Cesarz był władcą absolutnym reprezentował Państwo i wiarę
Sztuka bizantyjska gloryfikowała władce pełniła też funkcję religijną i dekoracyjną Była to Sztukawyrafinowana przepojona atmosferą dworu rozmiłowanego w zbytku lecz o obyczajach ujętych w ścisłerygory Rozkwit tej kultury przypada na panowanie cesarza Justyniana(527-565) Ośrodkami kultury są:Konstantynopol i Rawenna
Upadek Bizancjum przypada na rok 1453 – podbicie Konstantynopola przez Turków
Stambuł - Konstantynopol
UstrójOd VI wieku datuje się Początek ustroju feudalnego zarówno na terenie Bizancjum jak i Europy Zachodniej U szczytu drabiny społecznej stali władcy Książęta wyższe Duchowieństwo niżej Rycerstwonastępnie rzemieślnicy i Chłopi Ścisły związek władzy świeckiej i religii osiągnął Szczyt w cesarstwie bizantyjskim gdzie Cesarz był władcą absolutnym niemal despotą reprezentował Państwo i wiarę Poważny udział w rządach miało również wyższe Duchowieństwo i wojskowi Sfery rządzące decydowały o sprawach politycznych społecznych i kulturalnych Rozbudowany ceremoniał dworski był echem wpływów wschodnich i zachodnich Ten Stan rzeczy utrzymywał się w konserwatywnym cesarstwie aż do jego upadku W tym układzie stosunków Dwór carski mecenasował sztuce która pełniła potrójną funkcję: religijną dekoracyjną i gloryfikującą władcę W związku z
ArchitekturaDo najwybitniejszych zabytków bizantyjskiej architektury sakralnej należą kościoły Rawenny (płn Italia) San Apollinare Nuovo San Apollinare in Classe San Vitae oraz kościół Świętej Mądrości Bożej (Hagia Sofia) w Konstantynopolu Ten ostatni może być uważany za Symbol estetycznej i religijnej myśli wBizancjum Zbudowany w latach 532-573 stanowi połączenie dwóch koncepcji architektonicznego rozplanowania: podłużnej i centralnej Nowatorsko rozwiązana jest Konstrukcja kopuły Jej Czaszaopiera się za pośrednictwem pierścienia – bębna na wypukłych trójkątach – tzw żaglach Naciska więc wyłącznie na naroża kwadratu w który jest wpisana i w związku z tym wymaga podpory tylko w tych punktach Pozwoliło to stworzyć wielkie Wnętrze z dominantą kopuły
Ważnym czynnikiem współdziałającym z architekturą było światło wprowadzone do jej wnętrza jako element kompozycyjny: okna umieszczone w bębnie kopuły optycznie zmniejszają jej Ciężar
Kościoły bizantyjskie na zewnątrz surowe i proste oszałamiają bogactwem dekoracji wnętrza W architekturze bizantyjskiej rozwija się typ kościoła centralnego na lanie krzyżagreckiego(npbazylika św.Marka w Wenecji świątynie na terenie Rusi i w krajach bałkańskich) Kościół San Vitae w Rawennie założony jest na planie ośmioboku krytego kopułą Wnętrze bardzo bogato zdobione mozaikami Podobnie bogatą dekoracją ma Mauzoleum Gali Placydii w Rzymie
MalarstwoW Bizancjum rozwija się bujnie Malarstwo mozaikowe Najpiękniejsze mozaiki powstały w kościołach Rawenny Do najlepiej zachowanych należą mozaiki przedstawiające cesarza Justyniana i jego żonę Teodorę wraz z orszakiem umieszczone w Prezbiterium kościoła San Vitae Pozy gesty Układ szat są dostojne i schematyczne Twarze natomiast są portretami wiernie odtwarzającymi Rysy pary cesarskiej i wyższych dostojników
W Bizancjum rozwija się też pisanie ikon Słowo eikon oznacza w języku greckim Obraz wyobrażenieIkony służyły do modlitwy Istniały ścisłe przepisy określające sposób ich pisania Malowidła te przedstawiały świętych Złote tło symbolizowało rzeczywistość ponadczasową niezmienne układy podporządkowane były myśli o wieczności zawierały treści teologiczne Kompozycja ikon jest zawsze centralna i statyczna postacie malowane płaską plamą obwiedzione ciemnym konturem gest i Ruchdostojny
Malarstwo bizantyjskie silnie oddziaływało na Bułgarię (pierwsze bułgarskie Ikony powstały już w X w.) iRuś (zwłaszcza w XIV i XV w) Sławę w tym czasie zdobyło dwóch malarzy:
Teofan Grek z Bizancjum i Zakonnik Andrzej Rublow z Rusi (por obrazek: Matka Boska z Dzieciątkiem)
W Polsce wpływy bizantyjskie są widoczne przede wszystkim w romańskiej plastyce z XII wieku oraz napływie ikon w XV wieku Szczególny Charakter miały fundacje królewskie pierwszych Jagiellonów:Władysława II i Kazimierza Jagiellończyka który do wykonania malowideł w najważniejszych kościołach Polski zapraszali malarzy z Rusi i Serbii tworzących w manierze stylu Paleologowskiego
Rzeźba Rzemiosło artystyczneW Bizancjum nie rozwija się rzeżba figuralna Bujnie natomiast rozwija się Rzemiosło artystyczneNajwybitniejsze dzieła to przedmioty związane z kultem religijnym Są to relikwiarze krzyże oprawy ksiągkielichy i naczynia liturgiczne
Hagia Sofia (gr Άγία ΣοФία Hagia Sophia tur Ayasofya) – kościół w Stambule (dawny Konstantynopol)Świątynia bizantyjska ufundowana przez Justyniana I Wielkiego budowana od 23 lutego532 do 27 grudnia537 Po zajęciu Konstantynopola przez Turków w 1453 zamieniona na meczet (wtedy Mindobudowano minarety) Świątynię miał przyćmić wybudowany w XVII wieku Błękitny Meczet ObecnieMuzeum Nazwa kościoła znaczy dosłownie Święta Mądrość
W Bizancjum rozwija się bujnie malarstwo mozaikowe. Najpiękniejsze mozaiki powstały w kościołach Rawenny. Do najlepiej zachowanych należą mozaiki przedstawiające cesarza Justyniana i jego żonę Teodorę wraz z orszakiem, umieszczone w prezbiterium kościoła San Vitale. Pozy, gesty, układ szat są dostojne i schematyczne. Twarzenatomiast są portretami wiernie odtwarzającymi rysy pary cesarskiej i wyższych dostojników.